Modern historians about Macedonia – J.R. Hamilton

 

“That the Macedonians were of Greek stock seems certain.”

 

“…but Macedonian proper names, such as Ptolemaios or Philippos, are good Greek names, and the names of the Macedonian months, although differed from those of Athens or Sparta, were also Greek.”

 

Alexander the Great,J.R. Hamilton(Hutchinson,London, 1973),page 23

Μακεδονία – του Μίκη Θεοδωράκη

 

 Αθήνα,7.1.2018

 

Το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών στα 1992 αποφάσισε για μια εθνική κοινή γραμμή πλεύσης σε μια ονομασία στην οποία δεν θα περιέχεται η λέξη «Μακεδονία».

Τυχόν υποχώρηση από αυτή τη γραμμή θα έχει ολέθρια αποτελέσματα για το μέλλον της χώρας μας, δεδομένου ότι μετά την οκταετή καταλήστευση του ελληνικού λαού που μας οδήγησε στην σημερινή δραματική κατάσταση, το μόνο που μας απομένει είναι η διαφύλαξη της εθνικής μας ακεραιότητας. Η Κυβέρνηση των Σκοπίων απειλεί χωρίς προσχήματα την ακεραιτότητα της πατρίδας μας. Με όχημα το όνομα «Μακεδονία» και παραμορφώνοντας τα ιστορικά γεγονότα σε βαθμό γελοιότητας επιδιώκει την επέκταση των συνόρων της εις βάρος των δικών μας για τη δημιουργία της λεγόμενης «Μακεδονίας του Αιγαίου».

Ο στόχος αυτός λειτουργεί εδώ και δεκαετίες ως βασικός εθνικός στόχος της γειτονικής χώρας, με αποτέλεσμα να έχουν γαλουχηθεί γενιές Σκοπιανών με την ιδέα αυτή και να έχουν σήμερα την πεποίθηση ότι είναι κατ’ ευθείαν απόγονοι των Βασιλέων της Μακεδονίας Φιλίππου και Μεγάλου Αλεξάνδρου. Με μια κολοσσιαία πραγματικά προπαγάνδα, κατόρθωσαν να παρασύρουν σ’ αυτή την ιστορική γελοιότητα μεγάλο αριθμό κρατών επωφελούμενοι συγχρόνως και από τη στάση των Ελλήνων υπευθύνων που δεν έκαναν καμμία προσπάθεια να ανασκευάσουν στα μάτια των ξένων αυτή την χονδροειδή παραποίηση της Ιστορίας.

Και φτάσαμε στο θλιβερό σημείο που μας θίγει ως Λαό, να είμαστε αναγκασμένοι να απολογούμεθα για τον πατριωτισμό μας!

Εάν υποχωρήσουμε αυτή τη στιγμή από την θέση μας για το όνομα είναι σαν να ανοίγουμε τους ασκούς του Αιόλου. Οφείλουμε να επαγρυπνούμε για την διαφύλαξη της εθνικής μας ακεραιτότητας, δεδομένου ότι υπάρχουν ισχυρές διεθνείς δυνάμεις που έχουν στόχο τους στην σαλαμοποίηση της περιοχής των Βαλκανίων. Η περίπτωση της Γιουγκοσλαυίας είναι νωπή. Το επόμενο θύμα θα είναι η χώρα μας. Τα μαύρα σύννεφα που μας απειλούν γίνονται κάθε μέρα και περισσότερο ορατά. Εάν υποχωρήσουμε τώρα στην ανοιχτή πρόκληση των Σκοπίων που χωρίς να έχουν παραιτηθεί από τον κύριο στόχο της εθνικής τους πολιτικής επιδιώκουν σήμερα να γίνουν μέλος του ΝΑΤΟ με την ψήφο τη δική μας για να μπορούν αύριο-μεθαύριο να μας απειλούν από μια θέση υψηλότερη και ισχυρότερη, τότε θα είμαστε άξιοι της Μοίρας μας.

Κύριοι της ελληνικής κυβέρνησης, το βάρος που καλείσθε να σηκώσετε είναι ασήκωτο. Και γι’ αυτό μην το κάνετε. Μείνετε πιστοί στην κοινή εθνική γραμμή του 1992. Οι ευθύνες που φορτωθήκατε στον οικονομικό τομέα είναι μεγάλες. Όμως εκείνες που έχουν σχέση με την εθνική μας ασφάλεια και ακεραιότητα είναι συντριπτικές και το δυστύχημα είναι ότι δεν θα παρασύρουν μόνο εσάς αλλά ολόκληρη τη χώρα.

Την ίδια έκκληση που απευθύνω στην Κυβέρνηση την απευθύνω και στον λαό μας που θα πρέπει να εγκαταλείψει την νάρκη στην οποία έχει περιπέσει αυτό τον καιρό.

Το να μας οδηγούν στην πτώχευση και τη διάλυση του κοινωνικού μας ιστού, είναι ένα τεράστιο θέμα. Το να φτάνουμε όμως στο σημείο να απειλείται η ακεραιτότητα της χώρας μας, αυτό δεν είναι μόνο τεράστιο θέμα αλλά κανονικός θάνατος. Γιατί δεν θα μπορέσει να αντέξει η πατρίδα μας αν χάσει ακόμα και ένα τετραγωνικό μέτρο ελληνικής γης. Υπερβολή; Σκεφτείτε μόνο, ποιος αλήθεια θα μπορούσε να διανοηθεί τον διαμελισμό της άλλοτε ισχυρής Γιουγκοσλαυίας;

Οι καιροί ου μενετοί.

Όταν φοβάσαι να πεις ότι αγαπάς την πατρίδα σου κι όταν -ακόμα χειρότερα την ξεπουλάς- αυτό είναι ραγιαδισμός.

Όταν δεν φοβάσαι να πεις ότι την αγαπάς και έχεις το θάρρος να το βροντοφωνάξεις, αυτό δεν είναι εθνικισμός, είναι πατριωτισμός!

Και η Ελλάδα σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, έχει ανάγκη από πατριώτες!

Μίκης Θεοδωράκης 

ΥΠΠΟ:Μέτρα πυροπροστασίας στο Επταπύργιο και στην Κρύπτη του Ναού του Αγίου Δημητρίου,στη Θεσσαλονίκη

 

Το φρουριακό συγκρότημα του Επταπυργίου και η Κρύπτη του Ναού Αγίου Δημητρίου, δύο εμβληματικά μνημεία της Θεσσαλονίκης, τα οποία συμπεριλαμβάνονται στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, θωρακίζονται έναντι της φωτιάς. Η μελέτη πυροπροστασίας για το Επταπύργιο αφορά σε 12 κτήρια και τους υπαίθριους χώρους που βρίσκονται στον αρχαιολογικό χώρο του φρουριακού συγκροτήματος και περιλαμβάνει τρεις επιμέρους μελέτες, σύμφωνα με τη χρήση των χώρων. Η μελέτη πυροπροστασίας της Κρύπτης του Ναού Αγίου Δημητρίου περιλαμβάνει φωτισμό ασφαλείας των εξόδων κινδύνου και των οδεύσεων διαφυγής, φορητούς πυροσβεστήρες, απλό υδροδοτικό πυροσβεστικό δίκτυο, αυτόματο σύστημα πυρανίχνευσης για όλους τους χώρους της Κρύπτης, σύστημα χειροκίνητης αναγγελίας πυρκαγιάς. Η μελέτη είναι εναρμονισμένη με τις εγκεκριμένες από την Πυροσβεστική Υπηρεσία αποκλίσεις στα προτεινόμενα γενικά και ειδικά μέτρα πυροπροστασίας, προληπτικά, κατασταλτικά και ενεργητικά. Υπάρχουν τρεις έξοδοι κινδύνου, οι δύο από τις οποίες οδηγούν στο εσωτερικό του Ναού και η τρίτη στον υπαίθριο χώρο του.

 

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Η θωράκιση και η ανάδειξη των μνημείων της UNESCO βρίσκεται στην απόλυτη προτεραιότητα μας. Η λήψη μέτρων προστασίας, έναντι της πυρκαγιάς, μνημείων της Θεσσαλονίκης που αποτελούν παγκόσμια σημεία αναφοράς, πέρα από θεσμική υποχρέωση του Υπουργείου Πολιτισμού, αποτελεί και αυτονόητη συνθήκη. Μετά το έργο πυροπροστασίας στην Παναγία Αχειροποίητο, η υλοποίηση του οποίου είναι σε εξέλιξη, προχωρούμε στην πυροπροστασία του φρουριακού συγκροτήματος του Επταπυργίου και της Κρύπτης του Ναού Αγίου Δημητρίου. Το Επταπύργιο και το άμεσο περιβάλλον του είναι χαρακτηρισμένα ως αρχαιολογικός χώρος. Το Φρούριο, στο βόρειο άκρο της ακρόπολης της Θεσσαλονίκης, ήταν το έσχατο καταφύγιο των υπερασπιστών της πόλης σε περιόδους πολιορκίας της. Ο Ναός του Αγίου Δημητρίου, μείζονος σημασίας χριστιανικό προσκύνημα, αποτελεί τον πλέον προβεβλημένο και δημοφιλή προορισμό της Θεσσαλονίκης. Η Κρύπτη αποτελούσε το ανατολικό τμήμα ρωμαϊκού λουτρού, το οποίο συνδέεται με τη φυλάκιση και τη θανάτωση του Αγίου. Ο χώρος κατά την οθωμανική περίοδο καταχώθηκε και εντοπίστηκε μετά την πυρκαγιά του 1917, όταν υποχώρησε τμήμα του δαπέδου. Στόχος μας είναι να θωρακίσουμε τα εμβληματικά μνημεία της πόλης, αλλά και να δημιουργήσουμε συνθήκες ασφαλούς περιήγησης στους επισκέπτες τους».

 

Επταπύργιο

Οι παρεμβάσεις της πρώτης μελέτης αφορούν στο κτήριο των εκθέσεων και στην Εκκλησία, που αποτελούν χώρους συνάθροισης κοινού. Η δεύτερη μελέτη περιλαμβάνει τα κτήρια των αρχείων, των ευρημάτων, των συντηρητών, της διοίκησης, των γραφείων αρχαιολόγων και μηχανικών, του λογιστηρίου και της απομόνωσης, την κουζίνα και το  φυλάκιο. Η τρίτη μελέτη αφορά στους υπαίθριους χώρους εκδηλώσεων και συνάθροισης κοινού. Στόχος είναι να καθοριστούν συγκεκριμένα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας (γενικά, ειδικά προληπτικά, κατασταλτικά, ενεργητικά). Τα κτήρια εξετάστηκαν από άποψη πυροπροστασίας είτε ξεχωριστά είτε ενιαία, ανάλογα µε το εάν υφίσταται λειτουργική εξάρτηση μεταξύ αυτών. Δεδομένου του μνημειακού χαρακτήρα των εξεταζομένων κτηρίων και λόγω της παλαιότητας αυτών, ελήφθησαν αυξημένα μέτρα και μέσα ενεργητικής πυροπροστασίας, τα οποία έχουν εγκριθεί και από την Πυροσβεστική Υπηρεσία.

 

Τη δεκαετία του 1890 έχουμε την πρώτη γραπτή μαρτυρία ότι το Φρούριο λειτουργούσε ως οθωμανική φυλακή. Αλλά και μετά το 1912 λειτουργούσε ως ελληνική φυλακή. Η ιστορία του Φρουρίου του Επταπυργίου υπερσκιάζεται από την ιστορία των φυλακών έως και σήμερα. Το 1989, το Φρούριο μαζί με τα οικόπεδα που το περιβάλλουν μεταβιβάστηκε από το Υπουργείο Δικαιοσύνης στο Υπουργείο Πολιτισμού. Το 1996, ξεκίνησαν εκτεταμένες επεμβάσεις στο μνημείο μέχρι και το 1999. Έκτοτε πραγματοποιήθηκαν  στερεωτικές εργασίες σε επιμέρους τμήματα του μνημείου και αποκλειστικά εργασίες σωστικού χαρακτήρα. Η σημερινή χρήση των νεότερων οκτώ διώροφων κτηρίων που βρίσκονται εντός του αρχαιολογικού χώρου, εξυπηρετούσαν αρχικά τη λειτουργία των φυλακών. Τα τέσσερα από αυτά λειτουργούσαν ως θάλαμοι φυλακισμένων, ενώ τα υπόλοιπα ήταν γραφεία των κρατικών λειτουργών. Επιπλέον, υπάρχουν τα μονώροφα κτήρια της απομόνωσης, της κουζίνας, της εκκλησίας, του εξωτερικού και εσωτερικού φυλακίου. Από το 2019, στο Φρούριο φιλοξενείται το «Φεστιβάλ Επταπυργίου» σε δύο εσωτερικούς αύλειους χώρους, με καθορισμένες οδεύσεις προσέλευσης και αποχώρησης των θεατών. Για τις ανάγκες του Φεστιβάλ συναρμολογούνται ικριώματα χωρητικότητας 800 ατόμων.

 

Κρύπτη του Αγίου Δημητρίου

 

Ο Ναός του Αγίου Δημητρίου έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Ο εκθεσιακός χώρος της Κρύπτης του Ναού διαμορφώθηκε το 1985. Η έκθεση αποτελείται από εννέα χώρους που διατάσσονται γύρω από την κρήνη και οργανώνεται, ανά θεματική ενότητα, με βάση την υφιστάμενη διαμερισματοποίηση της Κρύπτης. Η διάταξη των επιμέρους αιθουσών προδιαγράφει την πορεία του επισκέπτη. 

Μετά την ολοκλήρωση μακροχρόνιων εργασιών αποκατάστασης του Ναού, η Κρύπτη μετατράπηκε σε χώρο έκθεσης αρχαιολογικών ευρημάτων. Η Κρύπτη έχει επιφάνεια 450 τ.μ. περίπου και είναι υπόγεια, με εξαίρεση το ανατολικό τμήμα, το οποίο εξέχει από το διαμορφωμένο έδαφος.

 

 

Πύλη Λεόντων Μυκηνών

 

Η Πύλη των Λεόντων, το υπέροχο αυτό μεγαλιθικό μνημείο, θεωρείται ως το πρώτο παράδειγμα μνημειώδους γλυπτικής που γνωρίζουμε στην Ευρώπη. Είναι η κύρια είσοδος της ακρόπολης των Μυκηνών και κατασκευάστηκε το 1250 π.Χ. περίπου. Πήρε το όνομά της από την περίφημη ανάγλυφη παράσταση των δύο λιονταριών που κοσμούν το κουφιστικό τρίγωνο.

 

Όπως φαίνεται από την περιγραφή του Παυσανία, η πύλη ήταν ορατή από την αρχαιότητα. Το 1841 την καθάρισε ο Πιττάκης για λογαριασμό της Αρχαιολογικής Εταιρείας και το 1876 ο Σλήμαν διενήργησε συστηματική ανασκαφή. Το 1950 έγιναν μάλιστα και κάποιες αναστηλωτικές εργασίες.

 

Η είσοδος της πύλης αποτελείται από δύο παραστάδες, το κατώφλι και το υπέρθυρο. Πάνω από το υπέρθυρο υπάρχει το λεγόμενο ανακουφιστικό τρίγωνο το οποίο μεταφέρει το κέντρο βάρους στα πλάγια. Το τρίγωνο αυτό καλύπτεται από τριγωνική πλάκα στην οποία παριστάνεται εραλδική σύνθεση δύο λιονταριών, τα οποία πατούν πάνω σε δύο αμφίκοιλους βωμούς. Ανάμεσα τους υπάρχει κίονας Μινωικού τύπου.

 

Όσον αφορά στην ερμηνεία του παραπάνω ανάγλυφου, πολλές εκδοχές έχουν προταθεί ως σήμερα. Πιθανότατα πρόκειται για μια παράσταση θρησκευτικού περιεχομένου. Μπορεί ακόμα να συμβολίζει τη δύναμη του βασιλικού οίκου των Μυκηνών. Φέρνοντας στο νου μας και τις υπόλοιπες Μυκηναϊκές ακροπόλεις βλέπουμε ότι πρόκειται για ένα μοναδικό έργο αφού σε καμία από τις αρχαίες εισόδους δε βρέθηκε αντίστοιχο ανάγλυφο.

 

Τέλος, πρέπει να επισημάνουμε ότι οι Μυκηναίοι κατορθώνουν να φτιάξουν μια μνημειώδη λιτή ανάγλυφη παράσταση, η οποία εντάσσεται αρμονικά στην επιβλητική αρχιτεκτονική του χώρου. Το μνημείο αυτό με την τέλεια συμμετρία και το νατουραλιστικό του στυλ έχει στόχο να εντυπωσιάσει τον επισκέπτη και να συμβολίσει τη δύναμη και το γόητρο του Μυκηναϊκού ανακτόρου.

 

Ε.Παλαιολόγου,Σ.Αγγελίδου,Β.Μαυροθαλασσίτη–αρχαιολόγοι

 

 

Μυκήνες

 

 

Οι «Πολύχρυσες Μυκήνες», το βασίλειο του μυθικού Αγαμέμνονα, που πρώτος ύμνησε ο Όμηρος στα έπη του, είναι το σημαντικότερο και πλουσιότερο ανακτορικό κέντρο της Ύστερης Εποχής του Χαλκού στην Ελλάδα. Το όνομά τους έχει δοθεί σε έναν από τους λαμπρότερους πολιτισμούς της ελληνικής προϊστορίας, το μυκηναϊκό, και οι μύθοι που συνδέονται με την ιστορία τους διαπέρασαν τους αιώνες με τα ομηρικά έπη και τις μεγάλες τραγωδίες της κλασικής εποχής, ενώ ενέπνευσαν και συνεχίζουν να εμπνέουν παγκοσμίως την πνευματική δημιουργία και την τέχνη. Η μυθική παράδοση φέρει ως ιδρυτή των Μυκηνών τον Περσέα, γιο του Δία και της Δανάης, της κόρης του Ακρισίου, του βασιλιά του Άργους, απόγονου του Δαναού. Ο Παυσανίας (2.16.3) αναφέρει ότι ο Περσέας ονόμασε τη νέα πόλη Μυκήνες είτε επειδή εκεί έπεσε ο μύκης του ξίφους του είτε επειδή εκεί αποκαλύφθηκε μία πηγή με άφθονο νερό, η Περσεία πηγή, κάτω από τη ρίζα ενός «μύκητος», δηλαδή ενός μανιταριού. Σύμφωνα με το μύθο, οι απόγονοι του Περσέα βασίλεψαν στις Μυκήνες για τρεις γενιές, με τελευταίο τον Ευρυσθέα, που σκοτώθηκε χωρίς να αφήσει απογόνους, και έτσι οι κάτοικοι των Μυκηνών επέλεξαν ως βασιλιά τους τον Ατρέα, γιο του Πέλοπα και πατέρα του Αγαμέμνονα και του Μενέλαου.

 

Οι Μυκήνες ιδρύθηκαν ανάμεσα σε δύο ψηλούς κωνικούς λόφους, τον Προφήτη Ηλία (805 μ.) και τη Σάρα (660 μ.), πάνω σε χαμηλό ύψωμα που δέσποζε στην αργολική πεδιάδα και είχε τον έλεγχο των οδικών και θαλάσσιων επικοινωνιών. Η παλαιότερη ανθρώπινη δραστηριότητα στο χώρο τεκμηριώνεται από ελάχιστα κατάλοιπα λόγω των μεταγενέστερων οικοδομικών φάσεων και χρονολογείται στην 7η χιλιετία π.Χ., κατά τη νεολιθική εποχή. Η κατοίκηση ήταν συνεχής έως και τους ιστορικούς χρόνους, τα περισσότερα όμως μνημεία, που είναι ορατά σήμερα, ανήκουν στην εποχή ακμής του χώρου, την Ύστερη Εποχή του Χαλκού, μεταξύ του 1350 και του 1200 π.Χ. Στις αρχές της 2ης χιλιετίας υπήρχε ένας μικρός οικισμός πάνω στο λόφο καθώς και ένα νεκροταφείο στη νοτιοδυτική του πλευρά, με απλές ταφές σε λάκκους. Γύρω στο 1700 π.Χ. εμφανίσθηκαν ηγεμονικές και αριστοκρατικές οικογένειες, όπως διαπιστώνεται από τη χρήση μνημειωδών τάφων, πλούσια κτερισμένων και περικλεισμένων σε λίθινο περίβολο, που ονομάσθηκε Ταφικός Κύκλος Β. Η εξέλιξη αυτή συνεχίσθηκε στην αρχή της μυκηναϊκής περιόδου, γύρω στο 1600 π.Χ., οπότε οικοδομήθηκε ένα μεγάλο κεντρικό κτήριο στην κορυφή του λόφου, ένας δεύτερος λίθινος περίβολος, ο Ταφικός Κύκλος Α, καθώς και οι πρώτοι θολωτοί τάφοι. Όπως αποδεικνύουν τα ευρήματα, οι ηγεμόνες των Μυκηνών ήταν ισχυροί και συμμετείχαν σε ένα πολύπλοκο δίκτυο εμπορικών συναλλαγών με τις χώρες της Μεσογείου.

 

Η ανοικοδόμηση των ανακτόρων, που είναι ορατά σήμερα, άρχισε γύρω στο 1350 π.Χ., στην Υστεροελλαδική ΙΙΙΑ2 περίοδο. Τότε ξεκίνησε και η οχύρωση της ακρόπολης, στην οποία διακρίνονται τρεις φάσεις. Ο πρώτος περίβολος κτίσθηκε με το κυκλώπειο σύστημα επάνω στο βράχο. Εκατό χρόνια αργότερα, στην ΥΕ ΙΙΙΒ1 περίοδο, η οχύρωση μετακινήθηκε προς τα δυτικά και νότια και κτίσθηκε η Πύλη των Λεόντων, η μνημειακή είσοδος με τον προμαχώνα της. Στον τειχισμένο χώρο εντάχθηκαν το θρησκευτικό κέντρο και ο Ταφικός Κύκλος Α, που διαμορφώθηκε σε χώρο προγονολατρείας, με την ανύψωση του αρχικού επιπέδου του. Τότε είναι πιθανό ότι οικοδομήθηκε και ο θολωτός τάφος γνωστός ως «θησαυρός του Ατρέα», με τα τεράστια υπέρθυρα και την ψηλή κυψελοειδή θόλο. Γύρω στο 1200 π.Χ., στην ΥΕ ΙΙΙΒ-Γ περίοδο, μετά από εκτεταμένη καταστροφή, πιθανόν από σεισμό, κατασκευάσθηκε η επέκταση των τειχών προς τα βορειοανατολικά του λόφου ώστε να ενταχθεί στον τειχισμένο χώρο η υπόγεια κρήνη. Αλλεπάλληλες καταστροφές συνοδευόμενες από πυρκαγιές οδήγησαν στην οριστική εγκατάλειψη του χώρου γύρω στο 1100 π.Χ.

 

Μετά την κατάρρευση του ανακτορικού συστήματος και τη διάλυση της «Μυκηναϊκής Κοινής», ο λόφος παρέμεινε πενιχρά κατοικημένος ως την κλασική περίοδο. Στο διάστημα αυτό δημιουργήθηκαν στην περιοχή τοπικές ηρωικές λατρείες, που οφείλονταν στη φήμη των Μυκηνών, που τα ομηρικά έπη μετέφεραν σε όλο τον ελληνικό κόσμο, ενώ στην κορυφή του λόφου ιδρύθηκε ένας αρχαϊκός ναός αφιερωμένος στην Ήρα ή στην Αθηνά. Το 468 π.Χ., μετά τους μηδικούς πολέμους στους οποίους συμμετείχε η πόλη, το Άργος την κατέκτησε και κατεδάφισε τμήματα της οχύρωσής της. Αργότερα, κατά την ελληνιστική περίοδο, οι Αργίτες ίδρυσαν στο λόφο μία «κώμη», επισκευάζοντας τα προϊστορικά τείχη και τον αρχαϊκό ναό και κτίζοντας ένα μικρό θέατρο πάνω από το δρόμο του θολωτού τάφου της Κλυταιμνήστρας. Τους επόμενους αιώνες η κωμόπολη παρέμεινε σχεδόν εγκαταλελειμμένη και ήταν ήδη ερειπωμένη όταν την επισκέφθηκε ο Παυσανίας το 2ο αι. μ.Χ.

 

Τα κυκλώπεια τείχη της μυκηναϊκής ακρόπολης, όμως, παρέμεναν ορατά στο πέρασμα των αιώνων και αποτέλεσαν πόλο έλξης πολλών περιηγητών και αρχαιοφίλων, που δεν δίστασαν να λεηλατήσουν το χώρο κατά τον 18ο και 19ο αιώνα, επωφλούμενοι από την αδιαφορία και τη φιλαργυρία των Τούρκων. Το 1837, μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, οι Μυκήνες τέθηκαν υπό την αιγίδα της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, η οποία μέχρι σήμερα πραγματοποιεί έρευνες στο χώρο. Το 1941 ο αντιπρόσωπός της, Κ. Πιττάκης, καθάρισε την Πύλη των Λεόντων και το 1876 ο Ερρίκος Σλήμαν, ύστερα από μικρές δοκιμαστικές τομές το 1874, ξεκίνησε τη μεγάλη του ανασκαφή, που αποκάλυψε τους πέντε τάφους του Ταφικού Κύκλου Α, υπό την επίβλεψη του Π. Σταματάκη, ο οποίος συνέχισε τις εργασίες το διάστημα 1876-1877, αποκαλύπτοντας και τον έκτο τάφο. Στη συνέχεια, ανασκαφές στα ανάκτορα και στα νεκροταφεία πραγματοποίησαν οι Χ. Τσούντας (1884-1902), Δ. Ευαγγελίδης (1909), G. Rosenwaldt (1911), Α. Κεραμόπουλος (1917), και A.J.B. Wace (1920-1923, 1939, 1950-1957). Παράλληλα, οι Ι. Παπαδημητρίου και Γ. Μυλωνάς της Αρχαιολογικής Εταιρείας ανέσκαψαν τον Ταφικό Κύκλο Β και οικίες, κατά τα έτη 1952-1955, ενώ ο Γ. Μυλωνάς μαζί με το Ν. Βερδελή της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, ανέσκαψαν τμήματα του οικισμού. Οι ανασκαφές της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής, υπό την επίβλεψη του λόρδου W. Taylour αποκάλυψαν το θρησκευτικό κέντρο, ενώ έρευνες συνεχίσθηκαν και από την Αρχαιολογική Εταιρεία με το Γ. Μυλωνά και το Σπ. Ιακωβίδη το 1959 και 1969-1974. Αναστηλωτικές εργασίες πραγματοποιήθηκαν το 1950-1955 από τον Α. Ορλάνδο και τον Ε. Στίκα στο θολωτό τάφο της Κλυταιμνήστρας, στο ανάκτορο, στο χώρο γύρω από την Πύλη των Λεόντων και στον Ταφικό Κύκλο Β. Από το 1998 βρίσκεται σε εξέλιξη το έργο «Συντήρηση-Στερέωση-Ανάδειξη των Μνημείων της Ακροπόλεως Μυκηνών και του Ευρύτερου Περιβάλλοντος Χώρου», το οποίο ανέλαβε αρχικά η Ομάδα Εργασίας Συντήρησης Μνημείων Επιδαύρου και στη συνέχεια η Επιτροπή Μυκηνών, που δημιουργήθηκε το 1999 από το Υπουργείο Πολιτισμού.

 

 

Πλούταρχος:Περί Ἀλεξάνδρου τύχης καί ἀρετῆς,6 329Α-D

 

Καί μήν ἡ πολύ θαυμαζομένη πολιτεία τοῦ τήν Στωικῶν αἵρεσιν καταβαλομένου Ζήνωνος εἰς ἓν τοῦτο συντείνει κεφάλαιον, ίνα μή κατά πόλεις μηδέ δήμους οἰκῶμεν ἰδίοις ἕκαστοι διωρισμένοι δικαίοις, ἀλλά πάντας ἀνθρώπους ἡγώμεθα δημότας καί πολίτας, εἷς δέ βίος ᾖ καί κόσμος, ὥσπερ ἀγέλης συννόμου νόμῳ κοινῷ συντρεφομένης. Τοῦτο Ζήνων μέν ἔγραψεν ὥσπερ ὄναρ ἢ εἴδωλον εὐνομίας φιλοσόφου καί πολιτείας ἀνατυπωσάμενος, Ἀλέξανδρος δέ τῷ λόγῳ τό ἔργον παρέσχεν.

 

 Οὐ γάρ, ὡς Ἀριστοτέλης συνεβούλευεν αὐτῷ, τοῖς μέν Ἕλλησιν ἡγεμονικῶς τοῖς δέ βαρβάροις δεσποτικῶς χρώμενος, καί τῶν μέν ὡς φίλων καί οἰκείων ἐπιμελόμενος τοῖς δ’ ὡς ζῴοις ἢ φυτοῖς προσφερόμενος, πολέμων πολλῶν καί φυγῶν ἐνέπλησε καί στάσεων ὑπούλων τήν ἡγεμονίαν, ἀλλά κοινός ἥκειν θεόθεν ἁρμοστής καί διαλλακτής τῶν ὅλων νομίζων, οὓς τῷ λόγῳ μή συνῆγε τοῖς ὅπλοις βιαζόμενος καί εἰς ταὐτό συνενεγκών τά πανταχόθεν, ὥσπερ ἐν κρατῆρι φιλοτησίῳ μίξας τούς βίους καί τά ἤθη καί τούς γάμους καί τάς διαίτας, πατρίδα μέν τήν οἰκουμένην προσέταξεν ἡγεῖσθαι πάντας, ἀκρόπολιν δέ καί φρουράν τό στρατόπεδον, συγγενεῖς δέ τούς ἀγαθούς, ἀλλοφύλους δέ τούς πονηρούς· τό δ’ Ἑλληνικόν καί βαρβαρικόν μή χλαμύδι μηδέ πέλτῃ μηδ’ ἀκινάκῃ μηδέ κάνδυι διορίζειν, ἀλλά τό μέν Ἑλληνικόν ἀρετῇ τό δέ βαρβαρικόν κακίᾳ τεκμαίρεσθαι, κοινάς δ’ ἐσθῆτας ἡγεῖσθαι καίτραπέζας καί γάμους καί διαίτας, δι’ αἵματος καί τέκνων ἀνακεραννυμένους.

Ζήνων ο Κιτιεύς

Εκείνη η πολυθαύμαστη Πολιτεία του Ζήνωνα, που ίδρυσε τη Σχολή των Στωικών, αποβλέπει σε έναν κύριο σκοπό:να μην κατοικούμε χωρισμένοι σε πόλεις ούτε σε δήμους, που έχουν ιδιαίτερους κανόνες δικαίου, αλλά να θεωρούμε όλους τους ανθρώπους συνδημότες και συμπολίτες, και να υπάρχει ένας κοινός τρόπος ζωής και μία τάξη, όπως σε μια αγέλη που βόσκει και τρέφεται μαζί υπό έναν κοινό “νόμο”.

 

Αυτά έγραψε ο Ζήνων, αναπλάθοντάς τα σαν ένα όνειρο ή μια εικόνα του φιλοσόφου για την εύνομη πολιτεία.

 

Αλλά εκείνος που έκανε πράξη τη θεωρία ήταν ο Αλέξανδρος. Γιατί δεν φόρτωσε τη διακυβέρνησή του με πολλούς πολέμους και εξορίες και συνωμοτικές εξεγέρσεις, αντιμετωπίζοντας τους Έλληνες ως ηγέτης και τους βαρβάρους ως δεσπότης, όπως τον είχε συμβουλεύσει ο Αριστοτέλης, και φροντίζοντας τους πρώτους ως φίλους και συγγενείς και τους δεύτερους ως ζώα ή φυτά. Αλλά, πιστεύοντας ότι είχε αποσταλεί από τον θεό ως κοινός ρυθμιστής και συμφιλιωτής όλων, εξαναγκάζοντας με τα όπλα όσους δεν έπειθε με τον λόγο και συνενώνοντας σε ενιαίο σύνολο τα πάντα, αναμειγνύοντας τους τρόπους ζωής και τα ήθη και τους γάμους και τις συνήθειες, όπως σε μια κούπα φιλίας, πρόσταξε πως πρέπει όλοι να θεωρούν πατρίδα τους την οικουμένη, ακρόπολη και φρουρά τους το στρατόπεδο, συγγενείς τούς αγαθούς και ξένους τους τούς φαύλους.

 

Και τον Έλληνα ή τον βάρβαρο να μην τον καθορίζει η χλαμύδα ή η ασπίδα, ούτε το περσικό ξίφος ή ο μανδύας, αλλά να συμπεραίνουν ότι κάποιος είναι Έλληνας από την αρετή του και βάρβαρος από την κακία του. και να θεωρούν κοινά τα ενδύματα και τα φαγητά και τους γάμους και τις συνήθειες, καθώς θα έχουν αναμειχθεί με δεσμούς αίματος και με κοινά παιδιά.

ΥΠΠΟ: Αρχαία Όλυνθος - Μοναδική εμπειρία περιήγησης στον χώρο και στον χρόνο

 

 

Μετά την ολοκλήρωση του έργου «Μετακινήσεις πληθυσμών και υλικός πολιτισμός: ψηφιακή αποτύπωση της Χαλκιδικής από την Προϊστορία έως τους Ιστορικούς Χρόνους», ενταγμένο στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία 2014-2020", η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους ανακοινώνει την έναρξη της λειτουργίας των ψηφιακών εφαρμογών και την απόδοση στο κοινό του εκσυγχρονισμένου χώρου πληροφόρησης της αρχαίας Ολύνθου.

 

Η αρχαία Όλυνθος, η σπουδαιότερη πόλη της Χαλκιδικής του 5ου αιώνα π.Χ., το σημαντικότερο οικονομικό-στρατιωτικό κέντρο της περιοχής που καταστράφηκε το 348 π.Χ. από τον Μακεδόνα βασιλιά Φίλιππο Β΄, αποτελεί παράδειγμα οργανωμένης πόλης και ανεκτίμητη πηγή γνώσεων για την καθημερινή ζωή των ύστερων κλασικών χρόνων.

 

Με τον εκσυγχρονισμό της υπάρχουσας αίθουσας πληροφόρησης μέσα στον αρχαιολογικό χώρο και την μετατροπή της σε ένα σύγχρονο Ψηφιακό Κέντρο Πληροφόρησης με την ονομασία AnODIC (Ancient Olynthos Digital Infomation Center) δημιουργήθηκε ένα ελκυστικό, διαδραστικό περιβάλλον που προσφέρει στον επισκέπτη με εύληπτο και ψυχαγωγικό τρόπο την πορεία της σημαντικής αυτής πόλης μέσα στον χώρο και στον χρόνο με κείμενα στα ελληνικά και αγγλικά, φωτογραφίες, σχέδια, αναπαραστάσεις.

 

Ο νέος χώρος προσφέρει στον επισκέπτη οθόνες αφής και επιφάνειες προβολής που παρουσιάζουν:

 

Ψηφιακό χρονολόγιο

 

Όλα τα γεγονότα σταθμοί της ιστορίας της αρχαίας Ολύνθου μέσα από ένα διαδραστικό χρονολόγιο προσκαλούν τους επισκέπτες σε ένα ψυχαγωγικό και επιμορφωτικό ταξίδι στον παρελθόν.

 

Ψηφιακή διαδραστική κάτοψη

 

Μια εικονική περιήγηση στον αρχαιολογικό χώρο που αποκαλύπτει την εξέλιξη της πόλης μέσα από τα κτίρια και τα αντικείμενα των κατοίκων της, τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα και τα αρχαιολογικά ευρήματα.

 

Ψηφιακή Προθήκη

 

Ο υλικός πολιτισμός της αρχαίας Ολύνθου ζωντανεύει μέσα από τρισδιάστατα μοντέλα που μπορεί ο επισκέπτης να «αγγίξει» και να μελετήσει από όλες τις πλευρές, με οδηγό τα εύληπτα κείμενα που τα συνοδεύουν.

 

Ιστορίες των ανθρώπων της έρευνας

 

Από την πρώτη επίσκεψη των πρώτων ερευνητών στην Όλυνθο μέχρι τη σύγχρονη έρευνα, οι επισκέπτες ανακαλύπτουν μέσα από φωτογραφικό υλικό και μαρτυρίες πώς μία σπουδαία πόλη έρχεται στο φως.

 

Video Installation

 

Μικρές αφηγήσεις από μεγάλες στιγμές που σημάδεψαν τη ζωή της πόλης συνθέτουν μία πρωτότυπη οπτικοακουστική εγκατάσταση που προβάλλεται σε πέντε διαφορετικές επιφάνειες αξιοποιώντας κυρίως την τεχνική του animation με πρωτότυπη εικαστική προσέγγιση.

 

Μετά την ανάβαση στον λόφο, μέσα από την εφαρμογή ψηφιακού ξεναγού για κινητά τηλέφωνα Android και iOS με τίτλο «Αποικίες της Χαλκιδικής στον χώρο και στον χρόνο», ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να ανακαλύψει τι κρύβεται κάτω από την πόλη, να ακούσει μια πρωτότυπη βιωματική αφήγηση σε μορφή μυθοπλασίας από ένα κορίτσι του 4ου αιώνα π.Χ., και με την έκδοση AR, να δει το παρελθόν να ζωντανεύει μπροστά στα μάτια του! Οι εφαρμογές είναι προσβάσιμες μέσω της ιστοσελίδας της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους στον σύνδεσμο https://www.efachagor.gr/apps/ ή μέσω της σάρωσης κωδικών QR στην είσοδο και σε σημεία του αρχαιολογικού χώρου.

 

Επίσης, η εφαρμογή του ψηφιακού ξεναγού προσφέρει τη δυνατότητα εκτεταμένης περιήγησης σε επιλεγμένα σημεία επιπλέον πέντε πόλεων - αποικιών της Χαλκιδικής και συγκεκριμένα στον αρχαιολογικό χώρο των αρχαίων Σταγείρων, στη Νέα Καλλικράτεια (αρχαία Δίκαια), στην Ποτίδαια, στην Άφυτο (αρχαία Άφυτις) και στην Ιερισσό (αρχαία Άκανθος), καθώς και συμπυκνωμένη πληροφορία για ακόμη δεκαεπτά (17) θέσεις αποικιών στην περιοχή.

 

 

 

 

 

Ζωή Καρέλλη:Κυνίσκα η Σπαρτιάτις και η εκ Μακεδονίας Βελεστίχη:ιπποτρόφοι»

 

Πολύ αγάπησε τ' άλογά της

η Κυνίσκα

 για τον ανδρισμό τους και την υπερηφάνειά τους,

 για την αδάμαστη νεανικότητά τους

και για την υποταγή που δέχτηκαν

γι' αγάπη της, γιατί παραδεχτήκαν

την επιβολή της.

Στους σταύλους κατέβαινε τη νύχτα

και τα κοίταζε στην ησυχία τους,

τ' άλογά της τα λαμπρά,

που αυτά μονάχα έχουν

τις πιο γοργές, ιδανικές κινήσεις.

 

Και μια βραδιά, ονειρεύτηκε

τον έρωτά της για το πιο ξεχωριστό,

το κόκκινο, το καστανό

με τα λεπτά του πόδια,

σα λεύκες δυο χρονώ.

 

Τότε νίκησε στην Ολυμπία.

Τ' όνομά της στην ιστορία έμεινε,

πρώτη Ολυμπιονίκις, η μοναδική,

 γιατί πολύ αργότερα ενίκησαν οι πώλοι

της Βελεστίχης,ερωμένης Πτολεμαίου του 

Φιλαδέλφου.

Καρέλλη Ζωή,«Κυνίσκα η Σπαρτιάτις και η εκ Μακεδονίας Βελεστίχη:ιπποτρόφοι»,Νέα Πορεία, τόμ. 17, τχ. 197-200 (Ιούλιος-Οκτώβριος 1971), σ. 102-103

 

Το ιστορικό περιοδικό Νέα Πορεία ψηφιοποιημένο από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας  εδώ

ΥΠΠΟ: Αποκαλύπτεται το Γυμνάσιο στην Αρχαία Ολυμπία

 

Στην γ' φάση του έργου της αποκάλυψης, προστασίας και ανάδειξης του Γυμνασίου στην Αρχαία Ολυμπία προχωρά το Υπουργείο Πολιτισμού, σε συνέχεια των θετικών γνωμοδοτήσεων του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου επί της στατικής μελέτης των πρανών και της μελέτης αποχέτευσης–αποστράγγισης των όμβριων υδάτων του ανασκαφικού σκάμματος. Την ολοκλήρωση των ανασκαφών ακολουθεί και η τελική διαμόρφωση του μνημείου. Το Γυμνάσιο της Αρχαίας Ολυμπίας οικοδομήθηκε, τον 2ο αι. π.Χ. δίπλα στην κοίτη του ποταμού Κλαδέου και ανήκει στο ίδιο συγκρότημα με την παλαίστρα, που βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με αυτό. Πρόκειται για μεγάλο περίκλειστο μακρόστενο κτίσμα, το οποίο είχε στο κέντρο του μια ευρύχωρη αυλή με δωρικές στοές στις τέσσερις πλευρές του.

 

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Η αποκάλυψη και η ανάδειξη του Γυμνασίου στην Αρχαία Ολυμπία, του χώρου δηλαδή στον οποίον προπονούνταν οι αθλητές που συμμετείχαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες, συνεχίζεται απρόσκοπτα από το Υπουργείο Πολιτισμού δια της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί η α' και β΄ φάση αποκάλυψης του μνημείου και ακολουθεί η αποκάλυψη και ανάδειξη του βόρειου και τελευταίου τμήματος του Γυμνασίου, με την επικείμενη ένταξη του έργου στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δυτικής Ελλάδος. Παράλληλα, με την αποκάλυψη του μνημείου, δημιουργούμε ένα πλέγμα αντιπλημμυρικής προστασίας του, καθώς η θέση του δίπλα στον Κλαδέο ποταμό, το καθιστά ευάλωτο σε πλημμυρικά φαινόμενα. Με την ολοκλήρωση της αποκάλυψης του Αρχαίου Γυμνασίου, αλλά και με τα έργα αποκατάστασης και ανάδειξης σημαντικών μνημείων της ρωμαϊκής περιόδου στην Αρχαία Ολυμπία, όπως οι Θέρμες, το λεγόμενο εργαστήριο του Φειδία, η «Οικία του Νέρωνα», συμπληρώνεται η εικόνα του αρχαιολογικού χώρου, διευρύνεται η περιήγηση των επισκεπτών και ενισχύεται η εμπειρία τους».

Για την εκπόνηση της στατικής μελέτης αξιοποιήθηκαν τα συμπεράσματα από την εφαρμογή της ηλεκτρομηχανολογικής και στατικής μελέτης στις προηγούμενες φάσεις του έργου, όπως και η διαμορφωμένη εικόνα του χώρου μετά την ολοκλήρωση της β' φάσης του έργου, και αποτιμήθηκε η λειτουργία των εφαρμοσμένων λύσεων κατόπιν των έντονων πλημμυρικών φαινομένων του Νοεμβρίου του 2015. Οι προτάσεις της μελέτης αφορούν σε καθαρισμούς και αντιστήριξη των πρανών του σκάμματος αλλά και σε μέτρα προστασίας των αρχαιοτήτων βάσει των αρχαίων καταλοίπων. Ειδικά για τη δυτική πλευρά κατά μήκος του Κλαδέου, στην περιοχή με τη χαμηλότερη στάθμη του φυσικού εδάφους, προτείνεται η κατασκευή αναλήμματος για την προστασία του σκάμματος από πιθανή πλημμύρα και η προστασία του φυσικού εδάφους έναντι της διάβρωσης. Το έργο αποχέτευσης - αποστράγγισης των όμβριων υδάτων ολοκληρώνεται με την κατασκευή ανοικτών αγωγών στα πρανή του σκάμματος, τη διαμόρφωση αποστράγγισης και την κατασκευή φρεατίων.

 

Η δυτική του πλευρά του Γυμνασίου έχει παρασυρθεί από τον ποταμό Κλαδέο και πιθανολογείται ότι αποτελούνταν από δωμάτια που χρησίμευαν ως καταλύματα των αθλητών. Στην ανατολική στοά υπήρχε εξωτερικός τοίχος με διπλή εσωτερική δωρική κιονοστοιχία με 66 κίονες και προς την αυλή μια δεύτερη κιονοστοιχία με 60 κίονες. Το συνολικό μήκος της στοάς αυτής ήταν ίσο με το μήκος του ολυμπιακού σταδίου, έτσι ώστε οι αθλητές του δρόμου να προπονούνται ακριβώς στην ίδια απόσταση. Στην ανατολική στοά υπήρχε ο «ξυστός», στεγασμένος στίβος για την προπόνηση των δρομέων, το μήκος του οποίου ήταν ίσο με το μήκος ενός σταδίου (192,27μ.). Ο πλαϊνός, παράλληλος, υπαίθριος διάδρομος ήταν η «Παραδρομίς». Η προπόνηση των αθλητών στα αγωνίσματα του ακοντίου και του δίσκου γίνονταν στον μεγάλο υπαίθριο χώρο του Γυμνασίου.  

Modern Historians about Macedonia - Charles Gates

 

 

 

 Alexander, son of Philip the Macedonian

 

 

 

“Philip II came to power in Macedonia in 359 BC. Althought speaking a dialect of Greek, the Macedonians lay on the fringes of Greek culture and had contributed little to Greek political, socio-economic and artistic life.”

 

 Charles Gates,Ancient Cities:The Archaeology of Urban Life in the Ancient Near East and Egypt, Greece, and Rome,page 269

“With Alexander’s conquests, West Asia and Egypt were brought into the fold of Greek culture. The newly formed Greek kingdoms of the Hellenistic period would be much influenced, however, by the Near Eastern and Egyptian cultures they were now controlling. ”

 

Charles Gates,Ancient Cities:The Archaeology of Urban Life in the Ancient Near East and Egypt, Greece, and Rome,page 270
 

 

 

 

Bilkent University:Charles Gates received his Ph.D. in Classical Archaeology from the University of Pennsylvania (1979) and taught at the University of North Carolina at Chapel Hill before joining the faculty at Bilkent in 1990. 

His teaching and research interests include Greek archaeology; Cilicia, Cyprus, and the Levant in the first millennium BC; and Byzantine art and archaeology. 

He is the author of Ancient Cities: The Archaeology of Urban Life in the Ancient Near East and Egypt, Greece, and Rome, 2nd edn (London & New York: Routledge, 2011). 

A member of the Kinet Höyük excavation project since 1993, he works primarily on the site's Iron Age and Persian and Hellenistic levels.