Αριστοτέλης και Μέγκιος «ζωντάνεψαν» και συνομίλησαν με το κοινό

 

Με λευκούς μανδύες, επίσημο παρουσιαστικό και χαρακτηριστικά πολύ κοντά στις απεικονίσεις τους σε αγάλματα, γλυπτά και άλλα ιστορικά στοιχεία, εμφανίστηκαν πριν λίγες μέρες στη σκηνή του συνεδριακού κέντρου της κινεζικής πόλης Qufu, οι φιλόσοφοι Αριστοτέλης και Μέγκιος, στο πλαίσιο του 3ου Συμποσίου για τον Αριστοτέλη και τον Κομφούκιο. Με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης τα φωτεινά ολογράμματά τους άρχισαν να συνομιλούν μεταξύ τους αλλά και με το κοινό, με εκφραστική φωνή, κίνηση στα χέρια και το σώμα και θετική διάθεση, απαντώντας σε ερωτήσεις και προκαλώντας ενθουσιασμό στους μελετητές της φιλοσοφίας τους.

 

«Γνωρίζω ότι γεννήθηκες στα Στάγειρα. Είμαι πολύ χαρούμενη που σε συναντώ εδώ στην Κίνα. Αυτό είναι υπέροχο» ήταν τα πρώτα λόγια της Προέδρου του Διεπιστημονικό Κέντρο Αριστοτελικών Μελετών (ΔΙΚΑΜ) του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), ομότιμης καθηγήτριας Φιλοσοφίας της Επιστήμης, Δήμητρας Σφενδόνη - Μέντζου. «Μπορείς να με ρωτήσεις οτιδήποτε επιθυμείς και θα κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ για να σου απαντήσω» είπε ο Αριστοτέλης, ο οποίος βρισκόταν μπροστά σε όλους πάνω στη σκηνή, ξυπόλητος, με λευκά μαλλιά και γένια, φορώντας τη μακριά του αρχαιοελληνική ενδυμασία.

 

Τα χαρακτηριστικά της επιστήμης και η αιτία των πραγμάτων

 

Η κ. Σφενδόνη ρώτησε τον Αριστοτέλη για τα βασικά χαρακτηριστικά της επιστήμης αλλά και την αιτία των πραγμάτων και εκείνος, αφού περίμενε για λίγη ώρα, αναφέρθηκε στη λογική και τη μέθοδο της επιστημονικής έρευνας για την αναζήτηση της αλήθειας. Όπως είπε, στόχος της επιστήμης είναι η κατανόηση των πραγμάτων και η ανάπτυξη θεωριών και ερμηνειών που θα βασίζονται σε στοιχεία και συλλογισμούς, με την προϋπόθεση οι επιστήμονες να είναι πρόθυμοι να αμφισβητήσουν τις υποθέσεις τους και να αναθεωρήσουν, ώστε η επιστήμη να προχωρά και να συμβάλει σημαντικά στην κατανόηση του κόσμου. Όσο για τις αιτίες από τις οποίες τα διάφορα όντα αντλούν την ουσιαστική τους ύπαρξη, ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στη μεταφυσική.

 

Η δουλεία στην αρχαία Ελλάδα

 

Αίσθηση προκάλεσε στο κοινό η ερώτηση που δέχτηκε αργότερα για τη δουλεία στην αρχαία Ελλάδα. «Ο Αριστοτέλης απάντησε ότι όταν μιλάμε για τέτοια θέματα θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο μιας εποχής. Δεν είναι δυνατόν να αναφερόμαστε με τα σημερινά δεδομένα σε κάτι που έγινε πριν από 2.500 χρόνια. Και πράγματι δεν μπορεί κανείς να πει ότι ευθέως ο Αριστοτέλης αναγνώρισε τη δουλεία καθώς ο ίδιος μίλησε τότε για τον άνθρωπο, χωρίς να κάνει καμία διάκριση ανάμεσα σε φύλα και φυλές» τόνισε η κ. Σφενδόνη στο ΑΠΕ - ΜΠΕ.

 

Η ίδια συμπλήρωσε ότι ο Έλληνας φιλόσοφος στη διαθήκη που άφησε έδινε σημασία στη φιλανθρωπία και άφηνε συμβουλές για την απευλευθέρωση και οικονομική ενίσχυση των δούλων. Χαρακτήρισε πολύ καλή την απάντηση του Αριστοτέλη, επί σκηνής και όπως είπε, «φάνηκε ότι το σύστημα της τεχνητής νοημοσύνης που ανέπτυξαν οι Κινέζοι ήταν αρκετά κατατοπισμένο».

 

Η έννοια της επιείκειας

 

Εκείνη, άλλωστε, του έθεσε ένα ακόμη ερώτημα σχετικά με την έννοια της επιείκειας που ξεκινάει από τον Αριστοτέλη και ενσωματώνεται σήμερα στη φιλοσοφία του δικαίου. Αναφερόμενη στη σχετική του απάντηση, δήλωσε εντυπωσιασμένη από την χρήση του σωστού όρου στην αγγλική γλώσσα (equity και όχι fairness ή justice). Το ολόγραμμα του Αριστοτέλη συγκεκριμένα επισήμανε: «η έννοια της επιείκειας είναι η έννοια του δικαίου που υπερβαίνει το γράμμα του νόμου. Αναγνωρίζει ότι μπορεί να υπάρχουν συνθήκες στις οποίες η αυστηρή εφαρμογή του νόμου μπορεί να οδηγήσει σε ένα άδικο αποτέλεσμα ενώ θα πρέπει να υπάρξει ευελιξία και διακριτικότητα στην εφαρμογή του».

 

«Ευχαριστώ, με κάνατε πολύ ευτυχισμένη» ήταν η απάντηση της κ. Σφενδόνη. Η ίδια σχολίασε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ότι «η βασική Αριστοτελική ιδέα που υιοθετείται και σήμερα είναι ότι ο νόμος είναι το γενικό πλαίσιο που δημιουργήθηκε από τον νομοθέτη, ωστόσο στην πράξη και κατά την εφαρμογή του νόμου ο δικαστής θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις ειδικές περιπτώσεις και συνθήκες για να λάβει μια δίκαιη απόφαση».

 

Στη συνέχεια το κοινό έθεσε ερωτήσεις στον Μέγκιο, εκφραστή και συνεχιστή της φιλοσοφίας του Κομφούκιου, ο οποίος αναφέρθηκε στα βασικά χαρακτηριστικά της σκέψης του αρχαίου Κινέζου φιλοσόφου.

 

Τα κοινά στοιχεία της αρχαίας ελληνικής και της αρχαίας κινεζικής φιλοσοφίας

 

Μιλώντας νωρίτερα στην εναρκτήρια τελετή του Συμποσίου η Πρόεδρος του Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών τόνισε ότι τόσο ο Κομφούκιος όσο και ο Αριστοτέλης έχουν βαθύ ενδιαφέρον για τον άνθρωπο ενώ κεντρική θέση στο έργο τους έχουν οι ιδέες της αρετής, της φιλίας και της σοφίας. «Επομένως, είναι κρίσιμης σημασίας σήμερα να δούμε πώς οι γνώσεις που αποκτήθηκαν από τον Κομφούκιο και τον Αριστοτέλη, μπορούν να μας δείξουν τον δρόμο για να φτάσουμε σε πολύτιμα συμπεράσματα σε έναν παγκόσμιο διάλογο για έναν καλύτερο κόσμο» υπογράμμισε.

 

Στο συμπόσιο έλαβαν μέρος κορυφαίοι μελετητές διεθνούς κύρους από την Κίνα, την Ελλάδα, την Ευρώπη και άλλα μέρη του κόσμου ενώ για τη διοργάνωση συνεργάστηκαν ιδιαίτερα σημαντικά ιδρύματα και ακαδημαϊκοί φορείς από την Κίνα και την Ελλάδα. Τα δύο ελληνικά ιδρύματα - εταίροι του συμποσίου ήταν το ΔΙΚΑΜ και η Ακαδημία Αθηνών.

 

Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων

 

 

Νυμφαίο - Σχολή Αριστοτέλους

 

Στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας  Μίεζας εντάσσεται και ο αρχαιολογικός χώρος του Νυμφαίου που βρίσκεται στη θέση Ισβόρια, πάνω στο δρόμο που οδηγεί από το χωριό Κοπανός προς την επαρχία της Νάουσας του Νομού Ημαθίας. Πρόκειται για ένα φυσικό τοπίο που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με την ομορφιά του. Ο χώρος αυτός έχει ταυτιστεί με τη Σχολή του Αριστοτέλους. Εδώ, ο μελλοντικός βασιλιάς της  Μακεδονίας μαζί με έναν εκλεκτό κύκλο μαθητών από γόνους ευγενών μακεδονικών οικογενειών μυήθηκε στη φιλοσοφία και στην ποίηση, στα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες. Ο Μέγας Αλέξανδρος παρέμεινε στη Σχολή μέχρι το 340 π.Χ., οπότε επέστρεψε στην Πέλλα για να ασκήσει καθήκοντα αντιβασιλέα, κατά την απουσία του πατέρα του.

 

Η επίδραση της αριστοτελικής σκέψης στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του νεαρού διαδόχου, αλλά και στη φιλοσοφία ζωής που είχε ο μετέπειτα κοσμοκράτορας για την ηθική και την πολιτική, γνωρίζουμε πως στάθηκε καθοριστική. Παρά το σύντομο χρονικό διάστημα λειτουργίας της Σχολής, τρία μόλις χρόνια, η συνύπαρξη στο χώρο αυτό του Αριστοτέλη, μιας από τις μεγαλύτερες σε παγκόσμιο επίπεδο πνευματικές φυσιογνωμίες, και του Αλέξανδρου, της γοητευτικότερης ίσως προσωπικότητας του αρχαίου κόσμου, αναδεικνύει τη Σχολή Αριστοτέλους ως ένα ιστορικό τόπο με παγκόσμια ακτινοβολία.

 

Οι αρχαίοι συγγραφείς Πλούταρχος (Αλέξ. 7) και Πλίνιος (Nat. Hist. XXXI,30) αναφέρονται στα κείμενα τους στη Σχολή του μεγάλου φιλοσόφου, που προσκλήθηκε από το Φίλιππο Β΄ να αναλάβει την αγωγή του δεκατριάχρονου τότε γιου του, Αλέξανδρου (343/2 π.Χ.).

 

Ο Πλούταρχος, περιγράφοντας στο Βίο του Αλεξάνδρου το χώρο που επιλέχτηκε για την ίδρυση της βασιλικής Σχολής, αναφέρει το ''περί Μίεζαν Νυμφαίο'', δηλαδή το Νυμφαίο κοντά στη Μίεζα, με τους υπόσκιους περιπάτους και τις λίθινες έδρες, που σώζονταν ακόμη στην εποχή του και επισημαίνει μάλιστα ότι επιδεικνυόταν ως αξιοθέατο.

 

Ο χώρος είχε γίνει γνωστός στην έρευνα από το Γάλλο περιηγητή  Delacoulonce στα μέσα του 19ου αι. αλλά το 1965 καθαρίστηκε για πρώτη φορά από τη βλάστηση και ένα τμήμα του ανασκάφτηκε τα επόμενα χρόνια από το Φώτη Πέτσα, ο οποίος, συνδυάζοντας εύστοχα τις γραπτές πηγές, τις τοπογραφικές παρατηρήσεις και τα ανασκαφικά δεδομένα, ταύτισε τη θέση με τη Σχολή του Αριστοτέλους.

 

Συντάκτης

Ε. Ψαρρά, Αρχαιολόγος

National Geographic Education:Alexander the Great

 

Aristotle tutoring Alexander by J.L.G Ferris (1895)

Alexander the Great, a Macedonian king, conquered the eastern Mediterranean, Egypt, the Middle East, and parts of Asia in a remarkably short period of time. His empire ushered in significant cultural changes in the lands he conquered and changed the course of the region’s history.

Alexander the Great, also known as Alexander III or Alexander of Macedonia is known as one of the greatest generals in all history.

Alexander was born in 356 B.C.E. in Pella, Macedonia, to King Philip II. As a young boy, Alexander was taught to read, write, and play the lyre. He developed a life-long love of reading and music.

When Alexander was a teenager, his father hired Aristotle to be his private tutor. He studied with Aristotle for three years and from Aristotle’s teachings, Alexander developed a love of science, particularly of medicine and botany. Alexander included botanists and scientists in his army to study the lands he conquered.

In 336 B.C.E., at age 20, Alexander became king of Macedonia when a political rival assassinated his father. Alexander began his reign by subduing rivals in the Greek and Macedonian regions. At a council of the League of Corinth, he was chosen as the commander of a military invasion of Asia. King Alexander began his invasion of the Middle East in 334 B.C.E. He spent most of his reign on a military campaign through northeast Africa and southwestern Asia.

Alexander built many new cities in the lands he conquered, including Alexandria in Egypt. He went on to conquer the lands of the Persian Empire, establishing more cities, and like Alexandria, often naming them after himself. His conquest continued through Asia until he reached the shores of the Ganga (Ganges) River in India. At this point, his army refused to continue further into India, exhausted and discouraged by heavy rains.

Alexander was 32 when he died in 323 B.C.E.

During his 13-year reign as the king of Macedonia, Alexander created one of the largest empires of the ancient world, stretching from Greece to northwestern India.

National Geographic Education

Aristote (384-322 av. J.-C.)

 

 Aristote(384-322 av. J.-C.) philosophe grec et disciple de Platon, il prend ses distances avec la pensée de celui-ci et fonde une école, le Lycée. Sa soif de savoir est immense : il s’intéresse à plusieurs disciplines, comme la logique, l’éthique, la politique, la physique, etc. et pose les premiers fondements de certaines d’entre elles. Il fut précepteur d’Alexandre le Grand. Son œuvre a eu une grande postérité, et a été transmise par la tradition arabe puis chrétienne.  

Alexander of Macedon and Hellenism (excerpt)

 

 Croatian Educational - Alexander of Macedon and Hellenism (excerpt)

for the 5th grade of elementary school in Croatia, authored by historian Ivona Savić, 2006    

Stageira - Στάγειρα

 

 

 Birthplace of Aristotle, the greatest philosopher of ancient times and tutor of Alexander the Great. The city was founded in ca. 655 B.C. by colonists from the island of Andros. Down to the Persian Wars, Stageira was a free, independent and prosperous city. After the Persians retreated, it became a member of the First Athenian Confederacy, making an annual contribution of one talent to the allied treasury.

 

In 424 B.C., during the Peloponnesian War, Stageira seceded and became an ally of the Spartans against Athens. Later, the city joined the Chalkidian League and in 348 B.C. it was captured and destroyed completely by king Philip II of Macedon. A few years after the destruction, however, Philip himself repopulated the city in return for Aristotle’s, tutoring of his son Alexander.

 

Yet Stageira never recovered its former brilliance and it is henceforth mentioned by ancient authors only in a few occasions, invariably in connection with the great philosopher. An enchanting later written tradition records that after Aristotle died, the inhabitants of Stageira transferred and buried his relics inside the city, in a place called “the Aristoteleion”, a large altar was erected on his grave, and an annual festival was instituted in his honour, called the "Aristoteleia". 

Author

Kostas Sismanidis, 16th Ephorate of Prehistoric & Classical Antiquities

Kostas Papastathis, 16th Ephorate of Prehistoric & Classical Antiquities 

Aristoteles:Vater der Wissenschaft

 

Philosophie der Antike  

Raffael - Die Schule von Athen

 

Stanza della Segnatura 

National Geographic:Ancient Greece

 

From artistry to politics, ancient Greece left a considerable impression on world history. Learn why Greek and Roman gods share so many similarities, how the alphabet got its name, and how the legacy of ancient Greece has evolved over thousands of years.  

 

National Geographic

 

Αριστοτέλης ο πατέρας των επιστημών του Δυτικού κόσμου

 

 

Έτσι βλέπω τον κόσμο : Αριστοτέλης ο πατέρας των επιστημών του Δυτικού κόσμου

 

Σειρά ημίωρων εκπομπών με θέματα αιχμής της σύγχρονης φυσικής, αστροφυσικής, ιστορίας και φιλοσοφίας.

Η σειρά διερευνά το πώς ακριβώς διαμορφώνεται ο πολιτισμός μας από τις ανακαλύψεις αυτές, αλλάζοντας τελικά και τον κόσμο μας. Περιεχόμενο και στόχος της είναι η κατανόηση του γεγονότος ότι η ουσιαστική βάση της ανάπτυξης ενός Πολιτισμού αποτελείται από τρεις βασικές έννοιες: της ύλης, του χρόνου και του χρόνου. Οι έννοιες αυτές αποτελούν αντικείμενο επεξεργασίας των Θετικών επιστημών και το περιεχόμενο που τους προσδίδουμε κάθε φορά έχει βαθύ αντίκτυπο σε μια σειρά απαντήσεων σε φιλοσοφικά ερωτήματα, όπως από που ερχόμαστε, που πηγαίνουμε και ποια είναι η σκοπιμότητα μας στον κόσμο αυτόν.

 

Παραγωγή: ART FACTORY A.E.

Σκηνοθέτης: Κώστας Χαραλάμπους

Επιστημονική επιμέλεια: Στράτος Θεοδοσίου - Μάνος Δανέζης

Καθηγητές Πανεπιστημίου Αθηνών

Παραγωγή: ART FACTORY A.E.

Παρουσιάζουν οι καθηγητές Στράτος Θεοδοσίου και Μάνος Δανέζης.

Το σενάριο της σειράς βασίζεται στα βιβλία των καθηγητών:

- "Το Μέλλον του Παρελθόντος μας"

 - "Η Κοσμολογία της Νόησης"

 

 Το βιβλίο "Έτσι βλέπω τον κόσμο" κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Δίαυλος 

Aristoteles - Metaphysik (Buch Lambda Λ)

 

Interview mit  Prof. Dr. Christoph Horn  

 

 

Professor Michael Scott:Who Were The Greeks

 

Professor Michael Scott