Μακεδονία:Η Παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στην Θεσσαλονίκη

 

Modern historians about Macedonia – Ernst Badian

 

“Philip II, at least from the time of his victory over Phocis,Athens, and their allies in 346, prepared to proclaim himself the champion of a United Greece against the barbarians”

Ernst Badian,“The Cambringe history of Iran”,Volume 2,page 421 

In autumn 338 Philip won the battle of Chaeronea against Thebes and Athens, With no one left who could hopeto resist him, he settled matters throughout Greece and the next year united the Greeks ( except for Sparta) in a common peace and alliance, leaving him (as commander – in – chief) in effective control.

Ernst Badian,“The Cambringe history of Iran”,Volume 2,page 422

Νίκολας Χάμοντ:Μέγας Αλέξανδρος,Ένας Ιδιοφυής

 

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη,μοναρχία ήταν το πολίτευμα ανθρώπων τόσο ηλίθιων που δεν μπορούσαν να κυβερνηθούν μόνοι τους.

Οι  πόλεις κράτη από την άλλη ,με την εξαίρεση της Σπάρτης είχαν απαλλαγεί αιώνες τώρα από την μοναρχία,κυβερνιόταν από δημοκρατικές ή ολιγαρχικές κυβερνήσεις και οι πολίτες τους ήταν εξαιρετικά αυτοδύναμες προσωπικότητες.

Νίκολας Χάμοντ,Μέγας Αλέξανδρος,Ένας Ιδιοφυής,Μαλλιάρης παιδεία,σελ.29

Η κατάσταση στα Βαλκάνια δεν ήταν και πολύ ασφαλής.Οδρύσες και Σκύθες είχαν ηττηθεί πρόσφατα,ενώ οι Τριβαλλοί ήταν ανίκητοι ακόμη.Παρ' όλα αυτά ο Φίλιππος ήταν βέβαιος για την επιτυχία του εγχειρήματος για το καλό του ελληνόφωνου κόσμου και ειδικότερα της Μακεδονίας.

Νίκολας Χάμοντ,Μέγας Αλέξανδρος,Ένας Ιδιοφυής,Μαλλιάρης παιδεία,σελ.41

Η παρατήρηση του "Αν δεν ήμουν ο Αλέξανδρος,θα ήθελα να ήμουν ο Διογένης", έκρυβε την σημασία "αν δεν ήμουν ήδη βασιλιάς των Μακεδόνων,πρόεδρος της Θεσσαλίας,ο πρώτος των Αμφικτυόνων και ηγεμόνας του Κοινού των Ελλήνων..."

Νίκολας Χάμοντ,Μέγας Αλέξανδρος,Ένας Ιδιοφυής,Μαλλιάρης παιδεία,σελ.52 

Τέλος του θέρους ο Αλέξανδρος οδήγησε τον στρατό του νότια προς την χώρα των Αγριάνων ( γύρω από την σημερινή Σόφια) και προς τους Παίονες (γύρω από τα σημερινά Σκόπια).

Νίκολας Χάμοντ,Μέγας Αλέξανδρος,Ένας Ιδιοφυής,Μαλλιάρης παιδεία,σελ.58

Εκδήλωση στη μνήμη του Μανόλη Ανδρόνικου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο

 

Εκδήλωση στη μνήμη του Μανόλη Ανδρόνικου διοργανώνει ο Σύλλογος Αποφοίτων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, την Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2025 και ώρα 19.00, στην Αίθουσα Τελετών.

 

Η εκδήλωση πραγματοποιείται στο πλαίσιο του εορτασμού για τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από την ίδρυση και λειτουργία του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου.

 

Την εκδήλωση θα χαιρετίσουν ο Πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, Καθηγητής Κυριάκος Αναστασιάδης, ο Αντιπρύτανης Διεθνών Σχέσεων, Εξωστρέφειας, Διά Βίου Μάθησης και Φοιτητικής Μέριμνας, Καθηγητής Ιάκωβος Μιχαηλίδης, ο Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής, Καθηγητής Κωνσταντίνος Τσιούμης, ο Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Καθηγητής Αθανάσιος Σέμογλου, και ο Πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, Ομ. Καθηγητής Ζαχαρίας Σκούρας.

Η είσοδος στην εκδήλωση είναι ανοικτή για το κοινό. 

Modern historians about Macedonia – N.G.L Hammond & F.W.Walbank

The members of the Council of the Greek League whoo had acted in Philip’s time were assembled at Corinth; in response to an eloquent and peruasive speech by Alexander a young man of twenty,but backed by the Macedonian army and force of northern Greeks, the Councillors all voted to appoint him hegemon and proceed with the joint campaign against Persia( D.S. 17.4.9 and Plb 9.33.7).

Dissidedents in the Peloponnese apologized.Only Sparta stayed,as before out of the Greek League.She declared proudly that it was her way not to be led,but lead.As no one showed any desire to be led by Sparta,Alexander wisely let her be.

The hegemony she had once had was exercised now by Macedonia.

N.G.L.Hammond & F.W.Walbank,A History of Macedonia:Volume III: 336-167 B.C.,page 16  

Ancient writers about Macedonia – Strabo

 

Strabo – “Geography”

“There remain of Europe,first,Macedonia and the parts of Thrace that are contiguous to it and extend as far as Byzantium; secondly, Greece; and thirdly, the islands that are close by. 

Macedonia, of course, is a part of Greece, yet now, since I am following the nature and shape of the places geographically, I have decided to classify it apart from the rest of Greece and to join it with that part of Thrace which borders on it and extends as far as the mouth of the Euxine and the Propontis. Then, a little further on, Strabo mentions Cypsela and the Hebrus River, and also describes a sort of parallelogram in which the whole of Macedonia lies.”

Strabo,Geography,book 7,Fragment 9

“And even to the present day the Thracians, Illyrians, and Epeirotes live on the flanks of the Greeks (though this was still more the case formerly than now); indeed most of the country that at the present time is indisputably Greece is held by the barbarians — Macedonia and certain parts of Thessaly by the Thracians, and the parts above Acarnania and Aetolia by the Thesproti, the Cassopaei, the Amphilochi, the Molossi, and the Athamanes — Epeirotic tribes.”

Strabo, Geography,book 7,VII,1

“What is now called Macedonia was in earlier times called Emathia. And it took its present name from Macedon, one of its early chieftains. And there was also a city emathia close to the sea. Now a part of this country was taken and held by certain of the Epeirotes and the Illyrians, but most oii by the Bottiaei and the Thracians. The Bottiaei came from Crete originally, so it is said, along with Botton as chieftain. As for the Thracians, the Pieres inhabited Pieria and the region about Olympus; the Paeones, the region on both sides of the Axius River, which on that account is called Amphaxitis; the Edoni and Bisaltae, the rest of the country as far as the Strymon. Of these two peoples the latter are called Bisaltae alone, whereas a part of the Edoni are called Mygdones, a part Edones, and a part Sithones. But of all these tribes the Argeadae, as they are called, established themselves as masters, and also the Chalcidians of Euboea; for the Chalcidians of Euboea also came over to the country of the Sithones and jointly peopled about thirty cities in it, although later on the majority of them were ejected and came together into one city, Olynthus;and they were named the Thracian Chalcidians.”

Strabo, Geography, book 7, Fragment  11

Modern historians about Macedonia –John Bagnell Bury

 

“In their fortress of Aegae the macedonian kings had ruled for ages with absolute sway over the lands on the northern and north-western coasts of the Thermaic - Gulf,which formed Macedonia in the strictest sense.

The Macedonian people and their kings were of Greek stock, as their traditions and the scanty remains of their language combine to testify.”

John Bagnell Bury,A History of Greece to the Death of Alexander the Great (1900),page 683

A History of Greece To the Death of Alexander the Great

Cambridge Library Collection Classics

 

This book, originally published in 1900, was the major work of the classical historian J. B. Bury. It became a standard textbook on the topic of ancient Greek history to the death of Alexander the Great for almost a century, and in its updated form is still studied today.

 Bury had studied philosophy as well as classics at Trinity College, Dublin, and had travelled widely in Greece, but until the publication of this work was better known for his two-volume History of the Later Roman Empire (also reissued in this series), and many of his other works also deal with the Byzantine period. He describes in the preface his decision to limit the extent of his history: 'compression into a single volume often produces a more useful book'. This magisterial and very readable synthesis of political and military history encompasses nearly three millennia and the whole of the Mediterranean and Near East.

 

Modern historians about Macedonia – Elizabeth Donnelly Carney

 

Macedonian monarchy despite its origins in the remote border regions of the Greek world,had a very broad impact and influence on the political institutions of the rest of the ancient world.

The part royal women played in Macedonian monarchy had a similary long life in political history.

The conquests of Philip II (359-356 B.C) and those of his son,Alexander III,commonly know as Alexander the Great(336 -323),built an empire that stretched from northern Greece to the borders of modern India.

 

Elizabeth Donnelly Carney,Women and Monarchy in Macedonia,University of Oklahoma Press,page 4

Ίδρυση Έδρας «Αρχαία Ελληνική Ιστορία:Ο Μέγας Αλέξανδρος και η Εποχή του» στην Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ.

 

 

 

Παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη υπεγράφη σήμερα, Πέμπτη 28 Αυγούστου 2025, Μνημόνιο Συνεργασίας για την ίδρυση της Έδρας «Αρχαία Ελληνική Ιστορία: Ο Μέγας Αλέξανδρος και η Εποχή του» στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου.

 

Η πρωτοβουλία ανήκει στον Υφυπουργό Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας-Θράκης) κ. Κωνσταντίνο Γκιουλέκα, ο οποίος κατέθεσε την πρόταση για την ίδρυση της Έδρας και απηύθυνε πρόσκληση σε πέντε κορυφαίους θεσμικούς φορείς της Θεσσαλονίκης για τη χρηματοδότηση της νέας Έδρας. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ), τον Σύνδεσμο Εξαγωγέων Ελλάδος (ΣΕΒΕ), το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ), το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (ΕΕΘ) και το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (ΒΕΘ). Οι φορείς, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, αναλαμβάνουν τη δωρεά ύψους 48.000 ευρώ ετησίως για τα επόμενα τρία χρόνια, με δυνατότητα αναπροσαρμογής του ποσού.

 

Στην τελετή υπογραφής του Μνημονίου Συνεργασίας παρέστησαν η Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Σοφία Ζαχαράκη, και ο Υφυπουργός Νίκος Παπαϊωάννου.

 

 

Η ίδρυση της Έδρας εγκρίθηκε με αποφάσεις της Συνέλευσης του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας (22/7/2025), της Κοσμητείας της Φιλοσοφικής Σχολής (25/7/2025) και της Συγκλήτου του ΑΠΘ (27/8/2025).

 

Στόχοι και προοπτικές

 

Η νέα Έδρα φιλοδοξεί να αποτελέσει κέντρο μελέτης και έρευνας για την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, υπηρετώντας πολλαπλούς σκοπούς, όπως μεταξύ άλλων, την παραγωγή και προώθηση έγκυρης και τεκμηριωμένης ιστορικής γνώσης, την εκπαίδευση νέων ερευνητών με εξειδίκευση στην αρχαία ελληνική ιστορία, την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας με ακαδημαϊκά και πολιτιστικά ιδρύματα, καθώς και την ανάδειξη του επιστημονικού και πολιτιστικού ρόλου του ΑΠΘ σε διεθνές επίπεδο.

 

 

 

Δήλωση της Υπουργού Παιδείας,Θρησκευμάτων και Αθλητισμού,Σοφίας Ζαχαράκη,με αφορμή τη σημερινή υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας: 

https://www.youtube.com/watch?v=WUmLr8TXjP4&feature=youtu.be

 

O Υφυπουργός Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας-Θράκης) κ. Κωνσταντίνος Γκιουλέκας, δήλωσε «Η ίδρυση της έδρας μελέτης της ιστορίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης αποτελεί ένα εθνικής σημασίας εγχείρημα, που φιλοδοξεί να καταδείξει την παγκόσμια ακτινοβολία του ελληνικού πολιτισμού. Ευχαριστούμε θερμά τους εκπροσώπους των φορέων που στηρίζουν αυτή την πρωτοβουλία, αποδεικνύοντας έμπρακτα τη δέσμευσή τους για την ανάδειξη της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Μακεδονίας μας. Ευχαριστώ ιδιαίτερα τον Πρύτανη κύριο Κυριάκο Αναστασιάδη και τους Αντιπρυτάνεις του ΑΠΘ, καθώς και τους Προέδρους των Φορέων, οι οποίοι από την πρώτη στιγμή αποδέχθηκαν με χαρά την πρόταση και την υποστήριξαν έως στην υλοποίησή της».

 

Ο Πρύτανης του Αριστοτελείου, Καθηγητής Κυριάκος Αναστασιάδης, δήλωσε «Θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες προς τους θεσμικούς φορείς της πόλης μας, οι οποίοι στηρίζουν την ίδρυση και λειτουργία της Έδρας “Αρχαία Ελληνική Ιστορία: Ο Μέγας Αλέξανδρος και η Εποχή του” αλλά και προς τον Υφυπουργό Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας-Θράκης) κ. Κωνσταντίνο Γκιουλέκα για τη σημαντική του πρωτοβουλία.

 

Η πολύτιμη αυτή συμβολή τους επιβεβαιώνει τη σημασία της συνεργασίας πανεπιστημίου και κοινωνικών εταίρων για την προαγωγή της γνώσης και την ενίσχυση της ερευνητικής και εκπαιδευτικής μας αποστολής. Η νέα Έδρα θα αποτελέσει σημείο αναφοράς διεθνώς, προβάλλοντας την ιστορική κληρονομιά της Μακεδονίας και της Ελλάδας και ενδυναμώνοντας τον ρόλο του ΑΠΘ στον ακαδημαϊκό και πολιτισμικό χάρτη».

Ερευνητικό πρόγραμμα στο βασιλικό γυμνάσιο της αρχαίας Μίεζας

 

Ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση του ερευνητικού προγράμματος στο βασιλικό γυμνάσιο της αρχαίας Μίεζας, στο πλαίσιο της Προγραμματικής Σύμβασης, η οποία υπογράφηκε από την Υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και τον Δήμαρχο Νάουσας Νίκο Κουτσογιάννη, τον Αύγουστο (07/08) του 2024.

Η έρευνα που πραγματοποιείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας, υπό τη διεύθυνση της επίτιμης εφόρου Αγγελικής Κοτταρίδη περιλάμβανε ανασκαφή, καθαρισμό και τεκμηρίωση των ευρημάτων, συντήρηση, μελέτη και συσχέτιση με τα ευρήματα των παλαιότερων ανασκαφικών περιόδων, αλλά και προκαταρκτικές εργασίες (σχεδίαση, μελέτη αρχιτεκτονικών μελών και δομών) για την εκπόνηση της μελέτης προστασίας και ανάδειξης του μνημειακού συγκροτήματος και αναστήλωσης του δυτικού τμήματος του ξυστού, της δωρικής στοάς όπου γινόταν η εξάσκηση  στον αγώνα δρόμου.

 

Η ανασκαφή που πραγματοποιήθηκε σε σημεία κρίσιμα για την κατανόηση της αρχιτεκτονικής δομής του τεράστιου οικοδομήματος επιβεβαίωσε την κατασκευή του συνόλου στα μέσα του 4ου αιώνα σύμφωνα με ένα ενιαίο σχέδιο και συνακόλουθα την συσχέτιση με τον Φίλιππο Β΄(359-336 π.Χ.) και τον Μεγαλέξανδρο.

Νέο στοιχείο είναι η ανακάλυψη της διαμόρφωσης του χώρου σε γιγαντιαία κλίμακα:  ο φυσικός βράχος (πωρόλιθος) του υπεδάφους απολαξεύτηκε, ώστε να σχηματιστούν τρία τεράστια, οριζόντια, απολύτως επίπεδα άνδηρα (έκτασης περ. 14 στρεμμάτων) που αναπτύσσονται σε αυστηρά γεωμετρική αλληλουχία από τα νοτιοδυτικά, όπου βρίσκεται το υπερκείμενο νοτιοδυτικό συγκρότημα, προς τα βόρεια, όπου η παλαίστρα και τα ανατολικά όπου, στο χαμηλότερο σημείο, εκτεινόταν η διώροφη στοά του ξυστού που έφτανε σε μήκος σχεδόν τα 200 μέτρα.

Δεν αποκλείεται η κλιμάκωση των επιπέδων των διάφορων επί μέρους λειτουργικών ενοτήτων του γυμνασίου να αντιστοιχεί σε ιεράρχηση της λειτουργίας τους.

Στον τοίχο με τους αμφικίονες του ξυστού, αλλά και σε αρχιτεκτονικά μέλη (κιονόκρανα κλπ.) σώζονται ακόμη εξαιρετικής ποιότητας λευκά κονιάματα, ίδια με αυτά των βασιλικών τάφων και του ανακτόρου των Αιγών. Γενικότερα παρατηρούνται αντιστοιχίες και ομοιότητες με το ανάκτορο των Αιγών που αποτελούν, όπως φαίνεται, χαρακτηριστικά της «κλασικής μακεδονικής αρχιτεκτονικής», αλλά και διαφοροποιήσεις που οφείλονται στην διαφορετική λειτουργία.

Ένα βασικό χαρακτηριστικό του γυμνασίου της Μίεζας εκτός από το μέγεθος του είναι η εκτεταμένη χρήση πώρινων γωνιόλιθων, μάλιστα στην περιοχή ανάμεσα στην παλαίστρα και το νοτιοδυτικό συγκρότημα  οι λίθινοι τοιχοβάτες σώζονται σημειακά σε ύψος που φτάνει τα δύο μέτρα.

 

Το άλειμμα των αθλούμενων νέων με λάδι ήταν απολύτως απαραίτητο στοιχείο της ζωής στο γυμνάσιο. Τα θραύσματα παναθηναϊκών αμφορέων που βρίσκονται στον ξυστό και στην παλαίστρα φανερώνουν ότι οι νεαροί γόνοι της μακεδονικής ελίτ προτιμούσαν το εκλεκτό και καθόλου φθηνό λάδι των ιερών δένδρων  της Αθήνας, ωστόσο το πιο συγκινητικό εύρημα είναι τέσσερις γραφίδες από αυτές που οι μαθητές του Αριστοτέλη χρησιμοποιούσαν για να γράφουν τα γυμνάσματά τους.

Modern historians about Macedonia – N.G.L Hammond

 

“Greece and Macedon were akin in blood and culture.” 

 

N.G.L. Hammond , “A History of Greece to 332 B.C.”, Oxford: Clarendon Press (1959),page 651