ΛΥΣΩΝΟΣ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΚΛΕΟΥΣ ΤΩΝ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ
Το ταφικό μνημείο του Λύσωνος και του Καλλικλέους είναι ένας από τους τέσσερις σημαντικούς μακεδονικούς τάφους των Λευκαδίων, που είχαν κατασκευασθεί κατά μήκος του αρχαίου δρόμου που ένωνε τη Μίεζα με την Πέλλα, την πρωτεύουσα του μακεδονικού βασιλείου. Σύμφωνα με την κεραμική που βρέθηκε κατά τις ανασκαφές και την προσωπογραφία των μελών που τάφηκαν εδώ, ο τάφος μπορεί να χρονολογηθεί από τα τέλη του 3ου έως τα μέσα του 2ου αιώνα π.Χ.
Έχει τις μικρότερες διαστάσεις από όλους τους τάφους στην περιοχή του Κοπανού, αλλά ξεχωρίζει για το κατάγραφο εσωτερικό του, που διασώζει ονόματα πέντε γενεών της ίδιας οικογένειας. Πρόκειται για τον τάφο της οικογένειας του Αριστοφάνη, τα μέλη της οποίας αναγράφονται με κόκκινα γράμματα πάνω από ορθογώνιες θήκες, που ανοίγονται σε δύο επάλληλες σειρές στις τρεις πλευρές των τοίχων.
Ο τάφος αποτελείται από το στενό προθάλαμο και τον τετράγωνο νεκρικό θάλαμο με προσανατολισμό Β-Ν και είσοδο στη νότια πλευρά, η οποία έκλεινε με δίφυλλη πόρτα. Ο προθάλαμος έχει επίπεδη οροφή και στα τοιχώματά του είναι ζωγραφισμένα ένα περιρραντήριο και ένας βωμός, ενώ στο υπέρθυρο του ανοίγματος προς το θάλαμο υπάρχει γραπτή επιγραφή με τα ονόματα των πρώτων ενταφιασμένων νεκρών: ''Λύσωνος και Καλλικλέους των Αριστοφάνους''.
Ο νεκρικός θάλαμος διαθέτει είκοσι δύο θήκες σε δύο σειρές, οι δεκαεπτά από τις οποίες είχαν δεχθεί τις στάχτες και τα κτερίσματα από τις καύσεις των νεκρών.
Οι ιωνικές παραστάδες, που αποδίδονται τρισδιάστατα με φωτοσκίαση πάνω στους τοίχους, δημιουργούν στο εσωτερικό του μνημείου την εντύπωση ενός πραγματικού περιστυλίου, στον υπαίθριο χώρο ενός κήπου. Μία συνεχόμενη φυτική γιρλάντα με κορδέλες και ρόδια στεφανώνει το ανώτερο μέρος του περιστυλίου, ενώ στα δύο τύμπανα των στενών πλευρών αποδίδονται ζωγραφικά τα όπλα, που συχνά συνοδεύουν ως κτερίσματα τους νεκρούς πολεμιστές: κράνη, ξίφη, καθώς και δύο διαφορετικού τύπου μακεδονικές ασπίδες.
Η ζωντάνια των χρωμάτων και η πολύ καλή διατήρηση των τοιχογραφιών οφείλεται στο γεγονός ότι, από τότε που αποκαλύφθηκε το μνημείο, δεν αφαιρέθηκε ποτέ ο χωμάτινος τύμβος του, που του εξασφαλίζει σταθερές συνθήκες υγρασίας. Οι ομοιότητες μεταξύ της ζωγραφικής του συγκεκριμένου τάφου με το δεύτερο πομπηιανό στυλ αποτελούν σημαντικές ενδείξεις για τις επαφές και τις σχέσεις του ελληνιστικού κόσμου με τη ρεπουμπλικανική Ρώμη και, ίσως, η συγκεκριμένη τεχνοτροπία (''αρχιτεκτονικό ζωγραφικό στυλ'' κατά τη Stella Miller) να αποτέλεσε τις αρχές ή να έθεσε τις βάσεις για την ανάπτυξη του δεύτερου πομπηιανού στυλ.
Ο τάφος βρέθηκε τυχαία το 1942, ανασκάφηκε από τον Χαράλαμπο Μακαρόνα και δημοσιεύθηκε περιληπτικά από τον ανασκαφέα, ενώ η πλήρης μελέτη του έχει γίνει από την αρχαιολόγο Stella Miller. Σήμερα είναι προσιτός μόνο στους ειδικούς, προκειμένου να εξασφαλίζεται η σταθερή υγρασία, που έχει συμβάλει στην εξαίρετη διατήρηση του ζωγραφικού διακόσμου του. Για την καλύτερη προστασία του μνημείου το 1999 κατασκευάσθηκε μεταλλικό στέγαστρο.
Tomb of Lyson and Kallikles is one of the four Macedonian tombs of Lefkadia, built along the ancient road connecting the town of Mieza with Pella, the capital of the Macedonian Kingdom.
The pottery discovered inside the tomb and the prosopography of the deceased indicate a date from the late third to the middle of the second centuries BC. Although the smallest tomb of the group, it is distinguished by its ornate interior. The tomb belonged to the family of Aristophanes, of which five generations were buried here. Their names are inscribed inside the rectangular niches set in two superimposed rows along the walls.
The tomb consists of a narrow ante-chamber and a rectangular burial chamber oriented north-south. The burial chamber was entered from the south through a double door. The ante-chamber has a flat ceiling and its walls have painted representations of a sprinkler and an altar. Over the door leading into the burial chamber are the names of the first two deceased, Lyson and Kallikles sons of Aristophanes.
The burial chamber has twenty-two niches, of which seventeen received the ashes and grave gifts of deceased members of the family. The trompe-l'oeil Ionic antae give the impression of a true peristyle inside a garden. A continuous garland of leaves, pomegranates and ribbons crowns the peristyle, while the tympana on the short sides have paintings of weapons like those often placed as grave gifts - helmets, swords and two different types of Macedonian shields.
The vividness of the colours and good state of preservation of the wall-paintings are due to the fact that the earthen tumulus covering the tomb was not removed after the monument's discovery, thus keeping the temperature and humidity inside the tomb stable. The stylistic similarities between the paintings of this tomb and the Second Pompeian Style indicate the close contacts between Hellenistic Greece and Republican Rome; this particular style (dubbed 'Architectural Style' by the archaeologist Stella Miller) may be the beginning or may have inspired the Second Pompeian Style.
The tomb was discovered by chance in 1942 and was excavated by Charalambos Makaronas who published a brief report. It was fully studied by Stella Miller. The monument is closed to the public in order to preserve the stable conditions which allowed for its remarkable preservation. A metal shelter was built over the tomb in 1999 for additional protection.
Author
I. Psarra, archaeologist
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου