Modern historians about Macedonia – Mark Grossman

 

“When Alexander was just a child, his father was making Macedon (Now Macedonia in northern Greece) into one of the Greatest Greek city-states, as well as the dominant power in the Balkans.”

 

Mark Grossman,World Military Leaders:A Biographical Dictionary,page 11

“...he was tutored by Aristotle,the great Greek orator and educator,whom Philip called to Pella.”

Mark Grossman,World Military Leaders:A Biographical Dictionary,page 12

Modern historians about Macedonia – J.R. Hamilton

 

“That the Macedonians were of Greek stock seems certain.”

 

“…but Macedonian proper names, such as Ptolemaios or Philippos, are good Greek names, and the names of the Macedonian months, although differed from those of Athens or Sparta, were also Greek.”

 

Alexander the Great,J.R. Hamilton(Hutchinson,London, 1973),page 23

Modern historians about Macedonia – David George Hogarth

 

 

Tradition held the other element to be Hellenic, and no one in the fourth century seriously questioned its belief.

 

“Philip and Alexander of Macedon” by David G. Hogarth,page 5

 

 

The king [of macedon] was chief in the first instance of a race of plain-dwellers, who held themselves to be, like him, of Hellenic stock…

 

“Philip and Alexander of Macedon” by David G. Hogarth, page 8

 

From Alexander I, who rode to the Athenian pickets the night before Plataea and proclaimed himself to the generals their friend and a Greek, down to Amyntas, father of Philip, who joined forces with Lacedaemon in 382, the kings of Macedon bid for greek support by being more Hellenic than the Hellenes.

 

“Philip and Alexander of Macedon” by David G. Hogarth, page 9-10

 

 

Archelaus patronized Athenian poets and Athenian drama and commisioned Euripides to dramatize the deeds of his Argive ancestor.

 

 

“Philip and Alexander of Macedon” by David G. Hogarth, page 10

 

 

“Macedonia” therefore, throughout historical times until the accession of Philip the Second, presents the spectacle of a nation that was no nation, but a group of discordant units, without community of race, religion, speech or sentiment, resultant from half-accomplished conquest and weak as the several sticks of the faggot in the fable.

 

“Philip and Alexander of Macedon” by David G. Hogarth, page 10 

Μακεδονία:Ο Ανδρόνικος στη Βεργίνα(1980)

 

Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει ένα μοναδικό επεισόδιο-ντοκουμέντο από την εκπομπή ”Η ΕΡΤ στη Βόρειο Ελλάδα” παραγωγής 1980, με τίτλο ”Ο Ανδρόνικος στη Βεργίνα”.

 

Η ΕΡΤ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΟ ΕΛΛΑΔΑ

Ο ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ ΣΤΗ ΒΕΡΓΙΝΑ

 

Η εκπομπή ”Η ΕΡΤ στη Βόρειο Ελλάδα” είναι μια σειρά ντοκιμαντέρ επιμορφωτικού χαρακτήρα που ερευνά και προβάλλει θέματα από τη ζωή στη Βόρεια Ελλάδα. Το συγκεκριμένο επεισόδιο είναι αφιερωμένο στο Μανόλη Ανδρόνικο και στις αρχαιολογικές ανασκαφές που βρίσκονται σε εξέλιξη στη Βεργίνα, στη θέση των αρχαίων Αιγών, πρωτεύουσα του Μακεδονικού Βασιλείου κατά τους κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους. Οι συντελεστές της εκπομπής επισκέπτονται το χώρο της Βεργίνας τρία χρόνια μετά τις πρώτες ανακαλύψεις και συνομιλούν με το Μανόλη Ανδρόνικο σχετικά με την σημασία των ευρημάτων.

 

Ειδικότερα, στην αρχή του επεισοδίου, ο σπουδαίος αρχαιολόγος υποδέχεται τον σκηνοθέτη Γιάννη Σμαραγδή και τους υπόλοιπους συντελεστές στο χώρο των ανασκαφών και αναφέρεται στην απόφασή του να ολοκληρώσει το αρχαιολογικό του έργο στην περιοχή της Βεργίνας, το οποίο ξεκίνησε το 1951. Ακόμη, εξηγεί τις δυσκολίες που συνάντησε τα προηγούμενα χρόνια.

 

Έπειτα, μιλά για το Φίλιππο Β’, Βασιλιά της Μακεδονίας, την σημασία του πολιτικού έργου του σε σύγκριση και με το γιό του, Αλέξανδρο το Μέγα. Τονίζει πως τα δεδομένα αποδεικνύουν πως ο τάφος που ανέσκαψε είναι βασιλικός και διατυπώνει το επιχείρημά του πως η Βεργίνα είναι κτισμένη πάνω στην αρχαία πόλη των Αιγών.

 

Στην συνέχεια, ο Μανώλης Ανδρόνικος ξεναγεί τους συντελεστές της εκπομπής στο εργαστήριο συντήρησης των ευρημάτων και προβάλλει για πρώτη φορά σημαντικά αρχαιολογικά τεκμήρια -όπως ασπίδες- στην τηλεόραση. Αμέσως μετά, γίνεται λόγος για τη δουλειά των τεχνιτών στο βασιλικό τάφο και αναδεικνύεται η σημασία της συντήρησης των αρχαιολογικών ευρημάτων. Επιπλέον, ο σπουδαίος αρχαιολόγος μιλά για τα έργα που μένει να γίνουν στο χώρο του μεγάλου τύμβου αλλά και η θέληση των αρχαιολόγων να αναδειχθούν υπολείμματα του αρχαίου τείχους και η έρευνα στο χώρο των ανακτόρων. Τέλος, επισημαίνει πως σταδιακά θα αποχωρήσει από τις ανασκαφές, δίνοντας τη θέση του στη νέα γενιά αρχαιολόγων.

 

Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλονται φωτογραφίες των αρχαιολογικών ευρημάτων του βασιλικού τάφου του Φιλίππου Β’ στη Βεργίνα.

 

Έτος παραγωγής: 1980

Πρώτη προβολή επεισοδίου: 18/8/1980

Σκηνοθεσία: Γιάννης Σμαραγδής

Ρεπορτάζ: Νίκος Βολωνάκης, Χρήστος Χριστοδούλου

 

Η έρευνα στην περιοχή συνεχίζεται ως σήμερα από την συνεργάτιδα του Ανδρόνικου, Αγγελική Κοτταρίδη η οποία με την ομάδα της συνέβαλε στην αποκατάσταση του ανακτόρου και τη δημιουργία του νέου Πολυκεντρικού Μουσείου Αιγών. 

Η Α. Κοτταρίδη ξενάγησε το κοινό στο ανάκτορο των Αιγών από... το μουσείο της Ακρόπολης

 

Παρουσίασε κάθε στάδιο της αναστήλωσής του τα τελευταία 17 χρόνια και εξήγησε με ιστορικά στοιχεία τη σημασία του μνημείου.

 

Ένα ταξίδι στο παρελθόν με οδηγό την επίτιμη Έφορο Αρχαιοτήτων Δρ.Αγγελική Κοτταρίδη ξεκίνησε το απόγευμα από το Μουσείο της Ακρόπολης. Η υπεύθυνη του έργου συντήρησης - αναστήλωσης του ανακτόρου των Αιγών «ξενάγησε» το κοινό στο ίδιο το έργο, παρουσιάζοντας με μεγάλη λεπτομέρεια κάθε στάδιό του τα τελευταία 17 χρόνια και εξήγησε με ιστορικά στοιχεία τη σημασία του μνημείου.

 «Το Ανάκτορο του Φιλίππου Β' στις Αιγές: Μνημείο - Τοπόσημο της Μακεδονίας» ήταν ο τίτλος της διάλεξης που έδωσε, η οποία ξεπέρασε σε διάρκεια τις δύο ώρες. «Το να μιλάμε στην καρδιά της Αθήνας για τους Μακεδόνες είναι κάτι. Ήρθε η ώρα κι αυτών επιτέλους», είπε χαρακτηριστικά η κ. Κοτταρίδη καλωσορίζοντας το κοινό που γέμισε το Αμφιθέατρο «Δημήτριος Παντερμαλής», ενώ παράλληλα η εκδήλωση που διοργάνωσε το Μουσείο Ακρόπολης και ο Σύλλογος των Φίλων του Πολυκεντρικού Μουσείου των Αιγών, μεταδίδονταν σε πραγματικό χρόνο και διαδικτυακά.

«Από το 2007 έως το 2024 είναι 17 χρόνια και μία αιωνιότητα», είπε χαρακτηριστικά η Αγγελική Κοτταρίδη για να περιγράψει τον όγκο της δουλειάς που έγινε μέσα σ' αυτό το διάστημα, τις δυσκολίες και αντιξοότητες κάθε είδους που αντιμετώπισαν όλα αυτά τα χρόνια, καθώς και τα στοιχεία που προέκυπταν και κάποιες φορές ανέτρεπαν την έως τότε αρχαιολογική γνώση.

Φωτογραφίες,σχέδια και αρχεία που αφορούσαν την ιστορία της έρευνας, τις βασικές αρχές συντήρησης - αναστήλωσης του μνημείου και τους λόγους που επιλέχθηκαν οι συγκεκριμένες, συνόδευαν κάθε στάδιο της ομιλίας της. Χαρακτηριστική ήταν η πρώτη φωτογραφία που παρουσίασε, η οποία έδειχνε μια πράσινη έκταση, δηλαδή την περιοχή του μνημείου το 2006 και η σύγκριση την οποία έκανε με τη σημερινή εικόνα της περιοχής, μετά την παρέμβαση των αρχαιολόγων και το αναστηλωμένο πια Ανάκτορο.

Η παρουσίαση επικεντρώθηκε στα νέα στοιχεία που προέκυψαν χάρη στην εξονυχιστική έρευνα και στη συστηματική, αναλυτική τεκμηρίωση που ξεκίνησε το 2007 και ολοκληρώθηκε το 2023. Τα στοιχεία αυτά βοήθησαν στην αποκατάσταση της μορφής και στην αναστήλωση τμημάτων του μνημείου, ενώ, σε συνδυασμό με τις ιστορικές πηγές, διαφωτίζουν τις λειτουργίες του εμβληματικού κτηρίου, το οποίο αποτελεί σταθμό στην εξέλιξη της αρχαίας αρχιτεκτονικής, μορφοποιώντας την ιδέα της πεφωτισμένης ηγεμονίας και συνδέεται άμεσα με κορυφαία ιστορικά γεγονότα που καθόρισαν την πορεία της Ελλάδας και του Κόσμου.

«Υπάρχουν δύο ειδών αρχαιολόγοι: Αυτοί που σκάβουν σε διάφορα μέρη, όχι όταν είναι αναγκαίο από την αρχαιολογική υπηρεσία, αλλά για να ανακαλύψουν κάτι και να προαχθούν και οι άλλοι που επιμένουν σε έναν χώρο που είναι το κομμάτι της ζωής τους για να μπορέσει αυτό να αναδειχθεί και να μείνει στην αιωνιότητα. Η Αγγελική ανήκει στη δεύτερη κατηγορία», είπε ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, Νικόλαος Σταμπολίδης, αναφερόμενος στην αρχαιολόγο που αφιέρωσε τη ζωή και το έργο της στις Αιγές.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Το Ανάκτορο του Φιλίππου Β’ στις Αιγές: Μνημείο-Τοπόσημο της Μακεδονίας

 

 Το Μουσείο Ακρόπολης και ο Σύλλογος των Φίλων του Πολυκεντρικού Μουσείου των Αιγών παρουσιάζουν διάλεξη της επίτιμης Εφόρου Αρχαιοτήτων, Δρος Αγγελικής Κοτταρίδη, με τίτλο «Το Ανάκτορο του Φιλίππου Β’ στις Αιγές: Μνημείο-Τοπόσημο της Μακεδονίας» που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 3 Απριλίου 2024, στις 6 μ.μ., στο Μουσείο Ακρόπολης.

 

Η Δρ. Αγγελική Κοτταρίδη, υπεύθυνη του έργου συντήρησης – αναστήλωσης του ανακτόρου των Αιγών, θα παρουσιάσει συνοπτικά την ιστορία της έρευνας, τις βασικές αρχές συντήρησης – αναστήλωσης του μνημείου και τους λόγους που οι συγκεκριμένες επιλέχθηκαν. Η παρουσίαση θα επικεντρωθεί στα νέα στοιχεία που προέκυψαν χάρη στην εξονυχιστική έρευνα και στην συστηματική, αναλυτική τεκμηρίωση που ξεκίνησε το 2007 και ολοκληρώθηκε το 2023. Τα στοιχεία αυτά βοήθησαν στην αποκατάσταση της μορφής και στην αναστήλωση τμημάτων του, ενώ, σε συνδυασμό με τις ιστορικές πηγές, διαφωτίζουν τις λειτουργίες του εμβληματικού κτηρίου, το οποίο αποτελεί σταθμό στην εξέλιξη της αρχαίας αρχιτεκτονικής, μορφοποιώντας την ιδέα της πεφωτισμένης ηγεμονίας, και συνδέεται άμεσα με κορυφαία ιστορικά γεγονότα που καθόρισαν την πορεία της Ελλάδας και του Κόσμου.

 

Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί στο Αμφιθέατρο «Δημήτριος Παντερμαλής» και θα υπάρχει και ζωντανή μετάδοση (live streaming) στον ιστοχώρο του Μουσείου Ακρόπολης 

www.theacropolismuseum.gr. 

Λόγω περιορισμένης χωρητικότητας, θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.

 

Μακεδονία:Ανάκτορο Αιγών

 

Άνοιξη 2024 📷 Αγγελική Κοτταρίδη

Στα ριζά του λόφου της ακρόπολης, σε ένα υπερυψωμένο άνδηρο που δεσπόζει στο χώρο και σημαδεύεται από μια αιωνόβια βελανιδιά, σώζονται τα εντυπωσιακά ερείπια του ανακτόρου που σφραγίζουν με την επιβλητική παρουσία τους ακόμη και σήμερα την εικόνα των ερειπίων της πόλης. Το ανάκτορο των Αιγών που αποτελούσε βασικό πόλο του μεγάλου οικοδομικού προγράμματος του Φιλίππου Β΄ στην πόλη-λίκνο της δυναστείας, θα πρέπει να είχε ολοκληρωθεί πριν το 336 π.Χ., όταν ο βασιλιάς με πρόφαση τους γάμους της κόρης του με τον Αλέξανδρο της Ηπείρου γιόρτασε εδώ την παντοδυναμία του. Με έκταση περ. 9.250 τετρ. μ. στο ισόγειο, το κτήριο, μεγάλο τμήμα του οποίου ήταν διώροφο, είναι μεγαλύτερο από τα ελληνιστικά ανάκτορα της Δημητριάδος και του Περγάμου, ενώ σώζεται πολύ καλύτερα και η μορφή του είναι πολύ περισσότερο σαφής και ευανάγνωστη από ''τα βασίλεια'' της Πέλλας που γνώρισαν πολλές επεκτάσεις και τροποποιήσεις.

 

Ενταγμένο στην ίδια οικοδομική ενότητα με το θέατρο που βρίσκεται δίπλα του, το μεγάλο ορθογώνιο κτήριο είναι προσανατολισμένο σύμφωνα με τους γεωγραφικούς άξονες. Η πρόσβαση γινόταν από την ανατολική πλευρά, όπου με τρόπο πρωτοποριακό για την εποχή διαμορφωνόταν η πρόσοψη με το μνημειακό πρόπυλο στο κέντρο μιας εντυπωσιακής δωρικής κιονοστοιχίας. Τα μαρμάρινα κατώφλια της τριπλής βασιλικής εισόδου σώζονται ακόμη στη θέση τους, ενώ τα λίθινα αρχιτεκτονικά μέλη που μιμούνται παραθυρόφυλλα και τα χαριτωμένα ιωνικά κιονόκρανα που βρέθηκαν πεσμένα εδώ θα πρέπει να προέρχονται από την πρόσοψη του ορόφου. Ο συνδυασμός των ρυθμών, δωρικού και ιωνικού, τον οποίο βρίσκουμε ήδη στον Παρθενώνα, θα γίνει κυρίαρχη τάση για την μακεδονική αρχιτεκτονική που φαίνεται να την χαρακτηρίζει ο ''λειτουργικός εκλεκτικισμός''.

 

Περνώντας το πρόπυλο φτάνει κανείς στην αυλή που παραδοσιακά αποτελούσε το κέντρο, γύρω από το οποίο αρθρώνονταν οι χώροι και οι λειτουργίες κάθε σπιτιού. Όπως η πρόσοψη έτσι και η αυλή που είναι ακριβώς τετράγωνη αποκτά εδώ μια απολύτως κανονική μνημειακή μορφή με ένα τεράστιο περιστύλιο, σε κάθε πλευρά του οποίου υπάρχουν 16 λίθινοι δωρικοί κίονες που επιστέφονται από την χαρακτηριστική δωρική ζωφόρο. Κατασκευασμένα από πωρόλιθο τα αρχιτεκτονικά μέλη καλύπτονταν από λεπτότατα κονιάματα που θα πρέπει να τα φανταστούμε να λάμπουν στο λευκό του μαρμάρου και να ποικίλλονται με ζωηρό γαλάζιο και κόκκινο.

Η αυλή που χωράει άνετα καθιστούς περισσότερο από δύο χιλιάδες ανθρώπους λειτουργούσε όχι μόνον σαν πνεύμονας του σπιτιού, αλλά κυρίως σαν χώρος όπου επικεντρωνόταν η πολιτική και κοινωνική ζωή του κράτους, Στην ανατολική πλευρά του ανακτόρου υπάρχει μία μεγάλη κυκλική αίθουσα, η λεγόμενη θόλος, στην οποία βρέθηκαν αναθηματικές επιγραφές που αναφέρουν τον ''πατρώο Ηρακλή'', τον θεό που οι Μακεδόνες βασιλιάδες τιμούσαν σαν πρόγονό τους μαζί με τη βάση μιας κατασκευής που θα μπορούσε να είναι βωμός ή βάθρο. Οι χώροι στην περιοχή αυτή φαίνονται στο σύνολο τους να έχουν ''ιερό'' χαρακτήρα, εξυπηρετώντας τις αυξημένες λατρευτικές ανάγκες του βασιλιά που ήταν συγχρόνως και αρχιερέας .

 

Χώροι συμποσίων, ανδρώνες, με δάπεδα στρωμένα με ψηφιδωτά από βότσαλα υπήρχαν στην ανατολική και την βόρεια πλευρά όπου δύο διάδρομοι οδηγούσαν από το περιστύλιο στον εξώστη, μια ευρύχωρη βεράντα με πανοραμική θέα στην πόλη και σε ολόκληρη τη μακεδονική λεκάνη που αποτελεί μία ακόμη καινοτομία του ανακτόρου των Αιγών.

 

Ιδιαίτερα επίσημο χαρακτήρα φαίνονται να έχουν οι πέντε χώροι της νότιας πλευράς, από τους οποίους οι τρεις σχηματίζουν κλειστό σύνολο με πρόσβαση από τον μεσαίο που δίνει την εντύπωση προθαλάμου, καθώς ανοίγεται προς την αυλή με ένα ιδιαίτερα μνημειακό πολύθυρο με τρεις ιωνικούς αμφικίονες. Όλοι αυτοί οι χώροι είχαν ψηφιδωτά δάπεδα, ένα από τα οποία σώζεται σε καλή κατάσταση. Φτιαγμένο από μικροσκοπικά λευκά, μαύρα, γκρίζα, αλλά και κίτρινα και κόκκινα βότσαλα, το ψηφιδωτό αυτό θυμίζει χαλί με ένα εντυπωσιακό λουλούδι να ανθίζει στο κέντρο του, πλαισιωμένο από πολύπλοκα ελικωτά βλαστάρια και λουλούδια που εγγράφονται σε έναν κύκλο. Ο πολλαπλός μαίανδρος και ο σπειρομαίανδρος που στολίζουν την περιφέρεια του κύκλου μοιάζουν πολύ με αυτούς που βρίσκουμε στη χρυσελεφάντινη ασπίδα του Φιλίππου Β΄. Ξανθές νεράιδες, μισές γυναίκες-μισά λουλούδια, φυτρώνουν στις γωνίες, ποικίλλοντας με μια ευχάριστη νότα ζωντάνιας και χάρης το σύνολο που παρά τη φαινομενική πολυπλοκότητά του υποτάσσεται στην καθαρή γεωμετρία της αυστηρής συμμετρίας.

 

Γύρω από το ψηφιδωτό υπάρχει ένα πλατύ σκαλοπάτι, επάνω στο οποίο τοποθετούνταν οι κλίνες των συνδαιτυμόνων για τα συμπόσια. Ανάλογες κατασκευές υπήρχαν και στα υπόλοιπα δωμάτια του ανακτόρου και βεβαιώνουν ότι όλοι χρησιμοποιούνταν σαν χώροι συμποσίων. Περισσότερο λιτές είναι οι τρεις τεράστιες αίθουσες της δυτικής πλευράς με τα μαρμαροθετήματα. Υπολογίζεται πως στο ανάκτορο υπήρχε χώρος συνολικά για 278 κλίνες. Ο Φίλιππος δηλαδή μπορούσε να παραθέσει συμπόσιο σε περισσότερους από 500 καλεσμένους συγχρόνως, αριθμός πρωτοφανής για τα ελληνικά δεδομένα.

 

Εξοπλισμένο με όλες τις ανέσεις της εποχής το ανάκτορο διέθετε ένα άψογο σύστημα αποχέτευσης αλλά και ύδρευσης που έφερνε μέχρι εδώ το δροσερό νερό από τις πηγές του βουνού. Στον όροφο που υπήρχε στην ανατολική αλλά και στη δυτική πλευρά θα πρέπει να βρισκόταν, όπως συνήθως, τα διαμερίσματα των γυναικών και οι κοιτώνες. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή και πολυτελής ήταν η κορινθιακού τύπου κεράμωση των στεγών.

 

Συγχωνεύοντας με τρόπο εξαιρετικά εφευρετικό στοιχεία δημόσιας και ιδιωτικής αρχιτεκτονικής ο μεγαλοφυής αρχιτέκτονας του ανακτόρου των Αιγών καταφέρνει να δημιουργήσει ένα κτίριο μοναδικό, λιτό και λειτουργικό και συγχρόνως απόλυτα μνημειακό και επιβλητικό, δίνοντας πραγματική μορφή και υπόσταση στην ιδέα του δεσπόζοντος κέντρου από όπου εκπορεύεται κάθε εξουσία. Έτσι η κατοικία του βασιλιά των Μακεδόνων, του ηγεμόνα και αρχιστράτηγου των Πανελλήνων, το μόνο ανάκτορο της κλασικής Ελλάδας που γνωρίζουμε, όντας η έδρα της πολιτικής εξουσίας και συγχρόνως το κέντρο της πνευματικής δημιουργίας, γίνεται ένα αληθινό μνημείο μεγαλοπρέπειας, λειτουργικότητας και μαθηματικής καθαρότητας, το οποίο μέσα από την απόλυτη συνέπεια της γεωμετρίας του συνοψίζει την πεμπτουσία του ευ ζην, υλοποιώντας το πρότυπο της ιδανικής κατοικίας και αποτελώντας το αρχέτυπο του οικοδομήματος με περιστύλιο που θα σφραγίσει την αρχιτεκτονική της ελληνιστικής οικουμένης και θα επαναληφθεί χιλιάδες φορές σε ολόκληρο τον ελληνιστικό κόσμο, χωρίς ωστόσο καμιά από τις επαναλήψεις να φτάσει τη σαφήνεια, την πληρότητα και την απόλυτη καθαρότητα του πρωτοτύπου.

 

Στα χρόνια των Αντιγονιδών, τον 3ο αι. π.Χ. μια νέα πτέρυγα με περίστυλη αυλή χτίστηκε στα δυτικά του ανακτόρου για να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες των ενοίκων. Μετά την κατάλυση του βασιλείου από τους Ρωμαίους το 168 π.Χ. το ανάκτορο καταστρέφεται μαζί με την πόλη των Αιγών και δεν ξαναχτίζεται ποτέ. Ωστόσο, παρά την καταστροφή, ο χώρος φαίνεται πως κρατά στην συνείδηση των κατοίκων κάτι από την ιερότητά του και όχι μόνον δεν καταπατείται αλλά, όπως δείχνει ο βωμός και τα λείψανα των θυσιών των ύστερορωμαϊκών χρόνων που βρέθηκαν στο δωμάτιο με το ψηφιδωτό, γίνεται τόπος λατρείας.

 

Οι Αιγές εξαφανίζονται και ξεχνιούνται ωστόσο η ανάμνηση του βασιλικού οίκου εξακολουθεί να ζει στο βυζαντινό όνομα Παλατίτζια που στοιχειώνει τον τόπο ως σήμερα. Ακόμη και η λατρεία συνεχίζεται στο χώρο που στη συλλογική μνήμη καταγράφηκε σαν τόπος ιερός. Μετά τον ρωμαϊκό βωμό ήρθε η μικρή εκκλησούλα της Αγίας Τριάδας: χτισμένη στη σκιά της αιωνόβιας βελανιδιάς στα χρόνια της τουρκοκρατίας διαλύθηκε το 1961 για να προχωρήσει η ανασκαφή.

 

Στο μεταξύ το ανάκτορο έγινε νταμάρι και χτίστηκαν με τις πέτρες του τα χωριά της περιοχής, τελευταία από όλα στη δεκαετία του είκοσι η ίδια η Βεργίνα.

 Αγγελική Κοτταρίδη

 

Αναβάθμιση υποδομών στον αρχαιολογικό χώρο Ολύνθου

 

Ψηφιδωτό δάπεδο στην Αρχαία Όλυνθο 

Στην αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου της Ολύνθου σε επίπεδο φωτισμού, αλλά και υποδομών ασφάλειας προχωρά το Υπουργείο Πολιτισμού με σκοπό την ασφαλή κίνηση επισκεπτών και θεατών στην ιπποδάμεια αρχαία πόλη, χώρο που συμμετέχει ετησίως στις εκδηλώσεις του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός».

 

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Τα έργα αναβάθμισης στον αρχαιολογικό χώρο της Ολύνθου εντάσσονται στο πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού για τη βελτίωση χώρων και υποδομών, με σκοπό τη φιλοξενία εκδηλώσεων σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, στη Χαλκιδική. Το έργο έχει συνολικό προϋπολογισμό 1.091.612 ευρώ και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και περιλαμβάνει επεμβάσεις για τη βελτίωση της προσβασιμότητας προς τον αρχαιολογικό χώρο, αλλά και επεμβάσεις για τον φωτισμό και την ασφάλεια.

 Από το 1990, που ξεκίνησε η αναστήλωση των μνημείων και η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Ολύνθου μέχρι σήμερα, έχουν αποκατασταθεί αρκετά οικοδομικά τετράγωνα και τρία δημόσια κτήρια της κλασικής πόλης, αποδίδοντας στο κοινό έναν διαμορφωμένο αρχαιολογικό χώρο, με μεγάλη επισκεψιμότητα. Με τη βελτίωση των υποδομών αναβαθμίζουμε αισθητικά και λειτουργικά τον μοναδικό αυτόν αρχαιολογικό χώρο της Κεντρικής Μακεδονίας, που φιλοξενεί ποικίλες εκδηλώσεις κατά τους θερινούς μήνες. Αποτελεί πολιτική μας ο εμπλουτισμός, η αναζωογόνηση και η αξιοποίηση του πολιτιστικού αποθέματος, με την όσμωση δράσεων σύγχρονης πολιτιστικής και καλλιτεχνικής δημιουργίας, στοχεύοντας στην ανάδειξη και αξιοποίηση του συνόλου του πολιτιστικού κεφαλαίου της πατρίδας μας».

 

H μελέτη φωτισμού έχει σκοπό την ασφαλή κίνηση των επισκεπτών, την ανάδειξη των εξωτερικών διαδρομών, της κεντρικής πλατείας και της φύτευσης. Προβλέπεται γενικός φωτισμός διαδρομών και οδού προς το Μουσείο του αρχαιολογικού χώρου και φωτισμός σε διαμορφώσεις πρασίνου και κήπου. Η μελέτη συστημάτων ασφαλείας περιλαμβάνει προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα για  την προστασία από πυρκαγιά με τοποθέτηση δικτύου καμερών, οι οποίες θα λειτουργούν μέσω ασύρματου τηλεπικοινωνιακού συστήματος, ώστε να είναι δυνατός ο έλεγχος και η λειτουργία τους σε πραγματικό χρόνο από οπουδήποτε και από εξουσιοδοτημένο χρήστη μέσω κωδικού ασφαλείας. 

Προβλέπεται δυνατότητα ηχητικής ενημέρωσης και παροχής οδηγιών προς τους επισκέπτες, αλλά και η τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων για την καθοδήγηση των επισκεπτών.

 

Η αρχαία πόλη της Ολύνθου ιδρύθηκε, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, στα μέσα του 7 ου αι. π.Χ. από τους Βοττιαίους και το 479 π.Χ. καταστράφηκε από τους Πέρσες. Το 432 π.Χ. ο Βασιλιάς των Μακεδόνων Περδίκκας Β΄ έπεισε τους κατοίκους πολλών παραθαλάσσιων πόλεων της Χαλκιδικής να συνοικισθούν στην Όλυνθο, η οποία αποτέλεσε την πολυανθρωπότερη και πλουσιότερη πόλη της περιοχής. Κατείχε πρωταγωνιστικό ρόλο στα πολιτικά γεγονότα της Χαλκιδικής έως το 348 π.Χ., οπότε καταστράφηκε ολοκληρωτικά από τον Φίλιππο Β΄. Η πόλη είναι κτισμένη πάνω στο βόρειο λόφο σύμφωνα με το ιπποδάμειο σύστημα. 

Κατά την ανασκαφική έρευνα (1928-1938) από την Αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή, ερευνήθηκε το μεγαλύτερο τμήμα της πόλης και ήλθε στο φως ένα από τα καλύτερα δείγματα πολεοδομικού σχεδιασμού και οικιστικής αρχιτεκτονικής (περισσότερες από 100 κατοικίες) από την κλασική εποχή. Στο νότιο τμήμα του λόφου εντοπίστηκαν κτήρια δημόσιου χαρακτήρα. Στο νοτιοανατολικό τμήμα, έξω από τα τείχη της πόλης εντοπίστηκε ο νεότερος τομέας της, κτισμένος μετά το 379 π.Χ., επίσης με το ιπποδάμειο σύστημα, όπου βρέθηκαν πλούσιες κατοικίες με συμβατικές ονομασίες όπως Έπαυλη της Αγαθής Τύχης, του Ηθοποιού, των Δίδυμων Ερώτων, κοσμημένες με εντυπωσιακά ψηφιδωτά δάπεδα.

Αρχαία Όλυνθος:Μια αρχαία πόλη της Μακεδονίας από ψηλά

Η χρυσή λάρνακα της Μήδας

 

Η χρυσή λάρνακα της Μήδας

© Υπουργείο Πολιτισμού

Η χρυσή λάρνακα που λίγο υπολείπεται σε μέγεθος από εκείνη του Φιλίππου περιείχε το χρυσό διάδημα και τα καμένα οστά μιας νεαρής γυναίκας 22-23 χρονών, προφανώς συζύγου του νεκρού βασιλιά. Αφού, όπως δείχνει η μελέτη της κατασκευαστικής δομής του τάφου, ο προθάλαμος ολοκληρώθηκε μαζί με το θάλαμο και αφού το μνημείο έκλεισε και δεν ξανάνοιξε ποτέ, είναι προφανές ότι και οι δύο νεκροί θάφτηκαν μαζί. Αυτό αποκλείει την ταύτιση της νεκρής του προθαλάμου με την τελευταία σύζυγο του Φιλίππου Β΄ την ανιψιά του Αττάλου, την Κλεοπάτρα που θα πρέπει να σκοτώθηκε κάπως αργότερα, μετά την εκτέλεση του ισχυρού συγγενή της.

Απομένει η Μήδα, η θυγατέρα του βασιλιά των Γετών Κοθήλα, η Θράκισσα πριγκίπισσα που ο Φίλιππος παντρεύτηκε, όταν γύριζε από την εκστρατεία στη Σκυθία, το 339 π.Χ. και την ώρα του θανάτου της θα ήταν 20-25 χρόνων. Υπακούοντας στο έθιμο της φυλής της που, όπως καταγράφει ο Ηρόδοτος, όριζε οι γυναίκες των επιφανών να συνοδεύουν τους συζύγους τους στον θάνατο, η νεαρή ξένη φαίνεται πως αυτοκτόνησε, όταν δολοφονήθηκε ο βασιλιάς. Ακολουθώντας τον άντρα και κύριό της στις φλόγες της νεκρικής πυράς και στον τάφο, συντρόφισσα για πάντα της κλίνης του βασιλιά στον Άδη, έγινε για τους Μακεδόνες, που οπωσδήποτε δεν ήταν εξοικειωμένοι με τέτοια δείγματα αφοσίωσης, μια νέα Άλκηστη, πρότυπο συζυγικής αρετής και πίστης.

Μεγάλο δωδεκάκτινο αστέρι κοσμεί το καπάκι της λάρνακας

Αυτός φαίνεται να είναι ο λόγος που ο Αλέξανδρος, ο νέος βασιλιάς, την τίμησε τόσο πολύ, δίνοντάς της στο ταξίδι χωρίς γυρισμό δώρα αμύθητης αξίας. 

 

Συντάκτης

Αγγελική  Κοτταρίδη

Take a look inside the newly reopened Ancient Greek palace where Alexander the Great was crowned

 

It was the largest building of classical Greece: the palace where Alexander the Great was proclaimed king before he launched a conquest that took him as far as modern-day Afghanistan.

 

The historic Palace of Aigai, built more than 2,300 years ago and once stood as the epicentre of the Ancient Greek world, has just reopened to the public following a 16-year makeover.

 

 

The renovation, with a total cost exceeding €20 million, aims to restore and revive the historical significance of the ancient palace where Alexander the Great was crowned King of Macedonia.

 

Constructed during the rule of Phillip II, Alexander's father who transformed the kingdom of Macedonia into a dominant military power of ancient Greece, the palace served as its royal capital. 

 

Boasting lavish column-rimmed courtyards, places of worship, and spacious banquet halls adorned with patterned marble and intricate mosaics, the palace covered a ground area of 15,000 square metres, just slightly smaller than the U.S. Capitol building.

 

Greek Prime Minister Kyriakos Mitsotakis attended an inauguration event at the site. 

euro.news.culture

BBC Chronicle:Tomb of The Lost King (1979)

 

Ο Μανόλης Ανδρόνικος ανακαλύπτει τον τάφο του Φιλίππου Β’

 

Συνέντευξη τύπου του Μανόλη Ανδρόνικου στο  κεντρικό αμφιθέατρο της Φιλοσοφικής Α.Π.Θ.,24/11/1977 

Συμπληρώνονται σήμερα 46 χρόνια από την σπουδαία αρχαιολογική ανακάλυψη του αρχαιολόγου και καθηγητή του Α.Π.Θ. Μανόλη Ανδρόνικου στη Βεργίνα. Ειδικότερα, στις 8 Νοεμβρίου 1977 ήρθε στο φως ο τάφος του Φιλίππου Β' στη Βεργίνα. Στον τάφο αυτό ανακαλύφθηκαν μοναδικά ευρήματα, όπως όπλα, χάλκινα σκεύη, η χρυσή λάρνακα με τον ήλιο της Βεργίνας, το χρυσό στεφάνι μυρτιάς, κ.ά. Η συστηματική μελέτη αυτών των ευρημάτων έκαναν τον Ανδρόνικο να καταλήξει στο συμπέρασμα πως ο τάφος αυτός ανήκει στο Βασιλιά Φίλιππο Β' της Μακεδονίας, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Το αστέρι με τις δεκαέξι ακτίνες στο κάλυμμα της λάρνακας 

Η ανασκαφή αυτή είναι μία από τις σημαντικότερες στη Βόρειο Ελλάδα μιας και ανανέωσε το ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας για την αρχαιολογική έρευνα της Μακεδονίας, έφερε στο φως πληθώρα νέων και σημαντικών ευρημάτων και συνέβαλε στην αλματώδη τουριστική και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Η έρευνα στην περιοχή συνεχίζεται ως σήμερα από την συνεργάτιδα του Ανδρόνικου, Αγγελική Κοτταρίδη η οποία με την ομάδα της συνέβαλε στην αποκατάσταση του ανακτόρου και τη δημιουργία του νέου Πολυκεντρικού Μουσείου Αιγών.

Σχεδιάγραμμα της ανασκαφής και των ευρημάτων  

Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει ένα μοναδικό επεισόδιο-ντοκουμέντο από την εκπομπή ''Η ΕΡΤ στη Βόρειο Ελλάδα'' παραγωγής 1980, με τίτλο ''Ο Ανδρόνικος στη Βεργίνα'', σε σκηνοθεσία Γιάννη Σμαραγδή. Στο παρακάτω απόσπασμα, ο σπουδαίος αρχαιολόγος ξεναγεί τους συντελεστές της εκπομπής στο εργαστήριο συντήρησης των ευρημάτων και προβάλλει για πρώτη φορά σημαντικά αρχαιολογικά τεκμήρια -όπως ασπίδες- στην τηλεόραση. Αμέσως μετά, γίνεται λόγος για τη δουλειά των τεχνιτών στο βασιλικό τάφο και αναδεικνύεται η σημασία της συντήρησης των αρχαιολογικών ευρημάτων.

Δείτε ολόκληρο το αφιέρωμα ”Ο Ανδρόνικος στη Βεργίνα”  εδώ

👉 Μανόλης Ανδρόνικος 

Modern Historians about Macedonia – Archer Jones

 

Quote:

King Philip of the northern Greek kingdom of Macedon perfected this system,and his son,Alexander the Great, used it to conquer Greece and Persian Empire. 

Archer Jones, The Art of War in the Western World,page 21 

ABOUT THE BOOK

The magnum opus of one of America's most respected military historians, The Art of War in the Western World has earned its place as the standard work on how the three major operational components of war--tactics, logistics, and strategy--have evolved and changed over time. This monumental work encompasses 2,500 years of military history, from infantry combat in ancient Greece through the dissolution of the Roman Empire to the Thirty Years' War and from the Napoleonic campaigns through World War II, which Jones sees as the culmination of modern warfare, to the Israeli-Egyptian War of 1973.

University of Illinois Press 

Modern Historians about Macedonia – Peter Tsouras

 

Quote:

Alexander III was born on 20 July 356 B.C as heir of the Argead dynasty of the kingdom of Macedonia in northeastern Greece. His father, Philip II, was probably the most remarkable Greek military and political figure between Pericles and Alexander himself.

Alexander: Invincible King of Macedonia by Peter G. Tsouras, page 3

Quote:

Philip transformed Macedonia from a minor and constantly beleaguered state into the mistress of Hellas and created the magnificent weapon of war – the Macedonian army.

Alexander:Invincible King of Macedonia by Peter G. Tsouras, page 3

 

Quote:

The macedonians were Greek in language and blood but did not share the city-state culture of the southern greeks who were quick to lump their cruder kinsmen with barbarians.

“Alexander:Invincible King of Macedonia” by Peter G Tsouras, page 3

Quote:

Alexander’s royal ancestors hosted the artistic genious of Greece.

Alexander:Invincible King of Macedonia By Peter G. Tsouras, page 4

Quote:

Younger than he,her beauty was already apparent and intoxicating. She was not the typical Greek woman whose glory was never to be spoken of. Red-haired and fiery by nature, she was a woman for whom power was an all-consuming pursuit

Alexander:Invincible King of Macedonia by Peter G. Tsouras,page 19

 

Alexander:Invincible King of Macedonia (Military Profiles) 

Publisher‏:University of Nebraska Press (1 May 2004)