Οδύσσεια φιλοσοφικής σκέψης

Ο Μποναβεντούρα ετοιμάζεται να εξέλθει από το δωμάτιο του Θωμά Ακινάτη. Στο «De veritate» του τελευταίου εντοπίζει ο Κουλουμπαρίτσης την απαρχή του διαχωρισμού τού είναι και του όντος, που επέτρεψε την επικράτηση μιας πολυσύνθετης οντολογίας. 

 

Μια σφαιρική προσέγγιση των τομών και ρήξεων στην αρχαιοελληνική και μεσαιωνική γραμματεία

ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΟΥΛΟΥΜΠΑΡΙΤΣΗΣ

Ιστορία της αρχαίας και μεσαιωνικής φιλοσοφίας. Από τον Πλωτίνο έως τον Πλήθωνα. Β΄ Τόμος

μτφρ.: Πάνος Αγγελόπουλος

εκδ. Καστανιώτη, σελ. 988

 

*Αλεξάνδρα Δεληγιώργη

 

Η έκδοση του Β΄ Τόμου της «Ιστορίας της αρχαίας και μεσαιωνικής φιλοσοφίας. Από τον Πλωτίνο έως τον Πλήθωνα» του Λάμπρου Κουλουμπαρίτση, ιστορικού της ελληνο-ευρωπαϊκής φιλοσοφίας, ομότιμου καθηγητή φιλοσοφίας του ULB και μέλους της Βασιλικής Ακαδημίας του Βελγίου, αποτελεί σπουδαίο εκδοτικό γεγονός.

 

Έργο τεράστιο σε όγκο και σημασία ο ανά χείρας τόμος, είναι καρπός πολυετούς έρευνας, διδασκαλίας και εκπόνησης πολλών άλλων έργων και μελετών του Λάμπρου Κουλουμπαρίτση, όπως «La pensée de Parménide» (4η έκδοση, 2022), «La physique d’ Aristote» (1997), «La proximité et la question de la souffrance humaine» (2005), «La philosophie face à la question de la complexité» (2014), «La violence narrative» (2019) κ.ά.

 

Η ιδέα της ιστορικής συνέχειας στον ανά χείρας Β΄ Τόμο είναι αποτέλεσμα μιας σφαιρικής προσέγγισης της αρχαιοελληνικής και μεσαιωνικής –βυζαντινής και λατινικής, αραβικής και ιουδαϊκής– γραμματείας, στη μακρά διαχρονία της οποίας οι ρήξεις και τομές που σημειώνονται στις ιδέες και στους τρόπους σκέψης αποτυπώνονται σε κείμενα Ελλήνων, εξελληνισμένων ιστορικών, φιλοσόφων, θεωρητικών, χρονικογράφων ή αγιογράφων που απαθανατίζουν μακρές ή σχετικά σύντομες διάρκειες, τις οποίες καλείται ο κοινωνιολόγος, σε συνεργασία με τον ιστορικό, να σπάσει σε διαδοχικές συγχρονίες προκειμένου να φωτίσει διαφοροποιημένα εντός τους μικρο- και μακροσκοπικά φαινόμενα.

Η διαφοροποίηση

Ο αναγνώστης, ιστορικός ή φιλόσοφος διαπιστώνει ότι το Β΄, το Γ΄ και το Δ΄ Μέρος του έργου (ό.π. σσ. 293-910) είναι καρπός εντατικής μελέτης και έρευνας του συγγραφέα, με αποτέλεσμα μια προωθημένη σύλληψη της φιλοσοφίας της ιστορίας, διαφοροποιημένη από εκείνη παλαιότερων μελετών του Λάμπρου Κουλουμπαρίτση, καθώς μεσολάβησε η έκδοση του δίτομου έργου του «La philosophie face à la question de la complexité» (2014), στο οποίο ο συγγραφέας επεξεργάστηκε ένα νέο γνωστικό παράδειγμα της ιστορικής επιστήμης, που αναδεικνύει τις πολλαπλές αλληλεπιδράσεις κοινωνικών, πολιτικών, οικονομικών, επιστημονικών, τεχνολογικών κ.ά. παραγόντων, καθοριστικών για την ανάπτυξη της ελληνο-ευρωπαϊκής σκέψης και για τη συνόλη ιστορία της Ευρώπης, στη μακρά διάρκεια της γεωπολιτικής της συγκρότησης.

 

Προηγήθηκε η μελέτη του Κουλουμπαρίτση «Aux origines de la philosophie européenne» (1992), βασισμένη στην απορητική προσέγγιση της πολύπλευρης φιλοσοφίας των αρχαίων που εγκαινίασε ο Αριστοτέλης στο βιβλίο Α΄ της Φυσικής, κάνοντας χρήση της διαλεκτικής μεθόδου που χρησιμοποίησε ο Πλάτων στον «Παρμενίδη», αναφερόμενος στο Ενα, απορητικά, χωρίς ιστορικές αναφορές. Με αυτή τη μέθοδο, ο Αριστοτέλης προβληματοποίησε αρχές και έννοιες (βλ. «La Physique d’ Aristote», 1986).

Αυτό το νέο, σφαιρικό και πολύπλοκο γνωστικό παράδειγμα της Ιστορίας, το οποίο ο Κουλουμπαρίτσης εφάρμοσε στα μεταγενέστερα έργα του, διαυγάζει τις αλληλεπιδράσεις της ιστορίας και της φιλοσοφίας της Ιστορίας, τις οποίες υποκαθιστούν με αναγωγές ο θετικισμός και ο δογματικός υλισμός, αγνοώντας εσκεμμένα, πλην άκριτα, ότι η ιστορική εξέλιξη της επιστήμης υπήρξε και παραμένει αλληλένδετη με την ιστορική εξέλιξη της μεταφυσικής. Η τελευταία, ως πεδίο θεμελίωσης της επιστήμης, εξελίχθηκε, με τη μεσολάβηση της Καντιανής Κριτικής, σε οντογνωσιοθεωρία και εν συνεχεία σε πεδίο ιστορικο-κριτικής εξέτασης των διεργασιών παραγωγής της γνώσης τού όντος-είναι, σε ποικίλα πεδία επιστημονικής και φιλοσοφικής μελέτης και έρευνας.

 

Στο καινοτόμο αυτό πλαίσιο, ο Κουλουμπαρίτσης αίρει θεωρητικά και στην πράξη την επιστημονικίστικη προκατάληψη περί στείρας και ζημιογόνου αλληλεξάρτησης της ιστορίας με τη φιλοσοφία της ιστορίας, την οποία αυθαίρετα καταργούν αγεφύρωτοι διαχωρισμοί που, μετά το τέλος της ψυχροπολεμικής περιόδου, οδήγησαν βαθμιαία σε μια σχετικιστική αποκήρυξη του θεμελιωτισμού, καθιστώντας τη σκέψη ανίσχυρη να λύσει προβλήματα της αυστηρής εξειδίκευσης. Συνέπεια αυτής της αποκήρυξης ήταν η υπονόμευση της δυναμικής οντογνωσιοθεωρίας τού είναι-όντος που στηρίζει τη συγκρότηση πολλαπλών επιστημών και φιλοσοφιών, ποικίλων ως προς τη μέθοδο και το περιεχόμενό τους.

 

Όσον  αφορά την μεσαιωνική φιλοσοφία,η «Ιστορία» του Κουλουμπαρίτση είναι η μοναδική ιστορία που αναφέρεται συγχρόνως στην βυζαντινή,στην λατινική,στην αραβική και στην ιουδαϊκή σκέψη

Ο αθεμελίωτος διαχωρισμός τού είναι από το ον επέτρεψε την επικράτηση μιας πολυειδούς οντολογίας τού είναι (Dasein), ερήμην της γνώσης του όντος. Την απαρχή αυτού του αστήρικτου διαχωρισμού ο Κουλουμπαρίτσης την εντοπίζει στο «De Veritate» του Θωμά Ακινάτη και στην ακινάτεια ανατροπή της αρχαιοελληνικής ενολογίας, την οποία αποδέχθηκε ο Θωμισμός, με αποκορύφωμα, το 1879, όταν ο Πάπας Λέων καθιέρωσε τον θωμισμό σε φιλοσοφία του καθολικισμού, με αποτέλεσμα τα νεο-θωμιστικά έκγονά του (φαινομενολογία, υπαρξισμός, περσοναλισμός), του 20ού αι., και τη στροφή τους στον υποκειμενισμό.

 

Αντίθετος στην απόκρυψη των ζωντανών στοιχείων της ελληνο-ευρωπαϊκής παράδοσης σκέψης, στη μακρά διαχρονία της, ο Κουλουμπαρίτσης ανοίγει ακόμη περισσότερο το φάσμα των αλληλεπιδράσεων της ιστορικής επιστήμης και της φιλοσοφίας της ιστορίας, αναδεικνύοντας έναν ακόμη ουσιαστικό λόγο για την αναγκαία συνεργασία της οντογνωσιοθεωρίας, που μας κληροδότησε αυτή η μεγάλη παράδοση, με την παρμενίδεια ενολογία (έν το παν) και με την πλατωνική αγαθολογία (λόγο περί του αγαθού ως έσχατου στοιχείου και ως μέγιστου μαθήματος για τη μετάβαση από την άγνοια/αδικία στη γνώση/δικαιοσύνη ως κοινό κτήμα πολιτείας και πολιτών). Με αυτό το άνοιγμα, το Εν και το Αγαθό αναφαίνονται ως έσχατες πηγές νοηματοδότησης της επιστημονικής και της φιλοσοφικής (υπαρξιακής, φαινομενολογικής, ερμηνευτικής) γνώσης.

 

Αντίθετος στην απόκρυψη των ζωντανών στοιχείων της ελληνο-ευρωπαϊκής παράδοσης σκέψης, στη μακρά διαχρονία της, ο Κουλουμπαρίτσης ανοίγει ακόμη περισσότερο το φάσμα των αλληλεπιδράσεων της ιστορικής επιστήμης και της φιλοσοφίας της ιστορίας.

 

Με αυτές τις ουσιώδεις διανοίξεις της ιστορίας και της φιλοσοφίας της ιστορίας στην ενολογία και στην αγαθολογία –κληροδοτήματα και οι δύο της αρχαιοελληνικής παράδοσης–, το εν και το αγαθό λειτουργούν ως απώτατοι γνώμονες του θεωρείν και του πράττειν. Και αξίζει να θυμίσουμε εδώ ότι μια βαθύτερη αιτία του αντιδραστικού μηδενισμού που ενέσκηψε στην Ευρώπη, από το 1870 και εξής, συνεχώς εντεινόμενος, είναι η καταδίκη τού Ενός και του Αγαθού ως αναχρονιστικές δήθεν μεταφυσικές αναφορές.

 

Η ενότητα, ωστόσο, και η θετικότητα που νοηματοδοτούν την οντογνωσιοθεωρητική θεμελίωση της γνώσης τού είναι/όντος αποτελούν προτάγματα πέραν της βλέψης της κυριαρχίας της φύσης και της ανθρώπινης ύπαρξης, που σηματοδοτούν εις βάθος την ανθρώπινη δημιουργία, έναντι της βίας των κάθετων εξουσιαστικών πρακτικών. Στην πραγματικότητα, τις εμπεριέχουν και τις εξανθρωπίζουν, μετατρέποντάς τες σε κυβερνητικές ή διευθυντικές διαλογικές πρακτικές τού Εγώ ή Εμείς με τον Aλλο ή τους Αλλους, συμβάλλοντας θετικά στην περάτωση έργων που απαιτούν για την πραγμάτωσή τους πολυάνθρωπα σχήματα. Πρόκειται για προτάγματα που προωθούν την ιστορική αυτοσυνειδησία προσώπων και συλλογικοτήτων στη σχέση τους με τις κοσμικές και ανθρώπινες δυνάμεις ενότητας και θετικότητας, που αντιμάχονται την υποκείμενη στην τυφλή βία αντιδραστικότητα της καταστροφής για την καταστροφή. Υπό το πρίσμα τους, τα ιστορικά Υποκείμενα καλούνται να λειτουργήσουν με βάση την αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης και του αμοιβαίου ελέγχου των πολλαπλών και πολυειδών διαδράσεων συνειδητού και ασυνείδητου. Ενώ η απουσία αμοιβαιότητας πολλαπλασιάζει και βαθαίνει επικίνδυνα τους διαχωρισμούς, καθιστώντας αδιέξοδη τη μυθική διαπάλη καλού και κακού στον πυρήνα της πίστης στον θεό vs διάβολο ή στον άνθρωπο vs κτήνος.

 

Έλλογο εναντίον άλογου

Με το αποφασιστικό βήμα που κάνει προς την αρχή της αμοιβαιότητας, ο Κουλουμπαρίτσης καταρρίπτει και τον άκριτο διαχωρισμό άλογου μύθου και έλλογης σκέψης που πυροδότησε την εναντίωση στον λεγόμενο Πλατωνισμό, με τη μορφή τάσης ή ρεύματος, στα πεδία των ανθρωπιστικών σπουδών, που περιορίζει τη φιλοσοφία σε υποκειμενοκεντρικές ερμηνευτικές ή στην αναλυτική φιλοσοφία αποσπώντας προτάσεις από κείμενα που με τη μορφή συνθέσεων μη προσβάσιμων με την τυπική λογική φωτίζουν πτυχές και σχέσεις της ετερογενούς και πολυδιάστατης ανθρώπινης πραγματικότητας.

 

Η συσσωρευμένη ιστορική εμπειρία των καιρών καθιστά σαφές ότι κάθε περιορισμός της φιλοσοφικής σκέψης παρεμποδίζει την ανάπτυξη της επιστημονικής σκέψης, και τανάπαλιν. Γι’ αυτό και ο ιστορικός και ο φιλόσοφος καλούνται να διακρίνουν πίσω από τις γραμμές τού ανά χείρας έργου την ουσιαστική συμβολή του Λάμπρου Κουλουμπαρίτση στην επεξεργασία και εφαρμογή αυτού του νέου γνωστικού παραδείγματος που, απορριπτέο από το ισχύον γνωστικό και συνακολούθως παιδαγωγικό μοντέλο, παραμένει ανενεργό ακόμη για πολλούς ιστορικούς και επιστημολόγους.

 

Πρόκειται για έργο που με την ολιστικότητα της προσέγγισης και την ικανότητα διάκρισης που προτάσσει έναντι των διαχωρισμών και της μονομέρειας συμβάλλει στη λύση φιλοσοφικών, επιστημολογικών και μεθοδολογικών ζητημάτων που απασχολούν ιστορικούς και φιλοσόφους.

 

Αξίζει πρωτίστως να σημειωθεί ότι, όσον αφορά τη μεσαιωνική φιλοσοφία, η ανά χείρας Ιστορία του Κουλουμπαρίτση είναι η μοναδική Ιστορία που  αναφέρεται συγχρόνως στη βυζαντινή, στη λατινική, στην αραβική και στην ιουδαϊκή σκέψη. Πρόκειται, λοιπόν, για έργο που με την ολιστικότητα της προσέγγισης και την ικανότητα διάκρισης που προτάσσει έναντι των διαχωρισμών και της μονομέρειας, συμβάλλει στη λύση φιλοσοφικών, επιστημολογικών και μεθοδολογικών ζητημάτων που απασχολούν ιστορικούς και φιλοσόφους, λειτουργώντας ως νευραλγικής σημασίας οδηγός εμβάθυνσης του ενδιαφέροντός τους, σε ερευνητικές δομές, που χωρίς τη στήριξη της πολιτείας αποθαρρύνουν την παραγωγή γνώσης· κρίσιμο ζητούμενο για τη θεσμική και πολιτιστική αναβάθμιση της χώρας μας.

 

*Η κ.Αλεξάνδρα Δεληγιώργη είναι ομότιμη καθηγήτρια φιλοσοφίας, συγγραφέας.

Καθημερινή,Τέχνες και Γράμματα

Modern historians about Macedonia – Ernst Badian

 

“Philip II, at least from the time of his victory over Phocis,Athens, and their allies in 346, prepared to proclaim himself the champion of a United Greece against the barbarians”

Ernst Badian,“The Cambringe history of Iran”,Volume 2,page 421 

In autumn 338 Philip won the battle of Chaeronea against Thebes and Athens, With no one left who could hopeto resist him, he settled matters throughout Greece and the next year united the Greeks ( except for Sparta) in a common peace and alliance, leaving him (as commander – in – chief) in effective control.

Ernst Badian,“The Cambringe history of Iran”,Volume 2,page 422

Νίκολας Χάμοντ:Μέγας Αλέξανδρος,Ένας Ιδιοφυής

 

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη,μοναρχία ήταν το πολίτευμα ανθρώπων τόσο ηλίθιων που δεν μπορούσαν να κυβερνηθούν μόνοι τους.

Οι  πόλεις κράτη από την άλλη ,με την εξαίρεση της Σπάρτης είχαν απαλλαγεί αιώνες τώρα από την μοναρχία,κυβερνιόταν από δημοκρατικές ή ολιγαρχικές κυβερνήσεις και οι πολίτες τους ήταν εξαιρετικά αυτοδύναμες προσωπικότητες.

Νίκολας Χάμοντ,Μέγας Αλέξανδρος,Ένας Ιδιοφυής,Μαλλιάρης παιδεία,σελ.29

Η κατάσταση στα Βαλκάνια δεν ήταν και πολύ ασφαλής.Οδρύσες και Σκύθες είχαν ηττηθεί πρόσφατα,ενώ οι Τριβαλλοί ήταν ανίκητοι ακόμη.Παρ' όλα αυτά ο Φίλιππος ήταν βέβαιος για την επιτυχία του εγχειρήματος για το καλό του ελληνόφωνου κόσμου και ειδικότερα της Μακεδονίας.

Νίκολας Χάμοντ,Μέγας Αλέξανδρος,Ένας Ιδιοφυής,Μαλλιάρης παιδεία,σελ.41

Η παρατήρηση του "Αν δεν ήμουν ο Αλέξανδρος,θα ήθελα να ήμουν ο Διογένης", έκρυβε την σημασία "αν δεν ήμουν ήδη βασιλιάς των Μακεδόνων,πρόεδρος της Θεσσαλίας,ο πρώτος των Αμφικτυόνων και ηγεμόνας του Κοινού των Ελλήνων..."

Νίκολας Χάμοντ,Μέγας Αλέξανδρος,Ένας Ιδιοφυής,Μαλλιάρης παιδεία,σελ.52 

Τέλος του θέρους ο Αλέξανδρος οδήγησε τον στρατό του νότια προς την χώρα των Αγριάνων ( γύρω από την σημερινή Σόφια) και προς τους Παίονες (γύρω από τα σημερινά Σκόπια).

Νίκολας Χάμοντ,Μέγας Αλέξανδρος,Ένας Ιδιοφυής,Μαλλιάρης παιδεία,σελ.58

Ιστορία της Μακεδονίας - Νίκολας Χάμοντ

 

Οι αντιπρόσωποι των κρατών –μελών της κοινής ειρήνης,που είχαν δράσει εναντίον του Φιλίππου,είχαν συγκεντρωθεί στην Κόρινθο.Απαντώντας στην ευγλωτία και στην πειθώ ενός εικοσάχρονου νέου αλλά και πιεζόμενοι από τον Μακεδονικό στρατό και τις δυνάμεις των βορείων Ελλήνων, οι εκπρόσωποι ψήφισαν ομόφωνα να ανακηρυχτεί ηγεμόνας ο Αλέξανδρος και να προωθήσουν την εκστρατεία όλων εναντίον της Περσίας (Δ.Σ. 17.4.9 και Πολύβιος 9.33.7).

Οι ως τότε διαφωνούντες στην Πελοπόννησο δικαιολογήθηκαν.Μόνο η Σπάρτη έμεινε,όπως και πριν έξω από την συμμαχία των Ελλήνων και διακήρυξε με περηφάνια ότι δεν ήταν φτιαγμένη για να ηγεμονεύεται,αλλά για να ηγεμονεύει.

 

Καθώς κανείς δεν έδειξε διάθεση να ηγεμονευθεί από τη Σπάρτη,ο Αλέξανδρος,σοφά ποιών,την άφησε στην ησυχία της.

Η ηγεμονία που είχε εκείνη κάποτε ασκούνταν τώρα από την Μακεδονία.

Νίκολας Χάμοντ,Ιστορία της Μακεδονίας,γ' τόμος:Περίοδος από το 336 έως το 167 π.Χ,σελ.24

Modern historians about Macedonia – N.G.L Hammond & F.W.Walbank

The members of the Council of the Greek League whoo had acted in Philip’s time were assembled at Corinth; in response to an eloquent and peruasive speech by Alexander a young man of twenty,but backed by the Macedonian army and force of northern Greeks, the Councillors all voted to appoint him hegemon and proceed with the joint campaign against Persia( D.S. 17.4.9 and Plb 9.33.7).

Dissidedents in the Peloponnese apologized.Only Sparta stayed,as before out of the Greek League.She declared proudly that it was her way not to be led,but lead.As no one showed any desire to be led by Sparta,Alexander wisely let her be.

The hegemony she had once had was exercised now by Macedonia.

N.G.L.Hammond & F.W.Walbank,A History of Macedonia:Volume III: 336-167 B.C.,page 16  

Ancient writers about Macedonia – Strabo

 

Strabo – “Geography”

“There remain of Europe,first,Macedonia and the parts of Thrace that are contiguous to it and extend as far as Byzantium; secondly, Greece; and thirdly, the islands that are close by. 

Macedonia, of course, is a part of Greece, yet now, since I am following the nature and shape of the places geographically, I have decided to classify it apart from the rest of Greece and to join it with that part of Thrace which borders on it and extends as far as the mouth of the Euxine and the Propontis. Then, a little further on, Strabo mentions Cypsela and the Hebrus River, and also describes a sort of parallelogram in which the whole of Macedonia lies.”

Strabo,Geography,book 7,Fragment 9

“And even to the present day the Thracians, Illyrians, and Epeirotes live on the flanks of the Greeks (though this was still more the case formerly than now); indeed most of the country that at the present time is indisputably Greece is held by the barbarians — Macedonia and certain parts of Thessaly by the Thracians, and the parts above Acarnania and Aetolia by the Thesproti, the Cassopaei, the Amphilochi, the Molossi, and the Athamanes — Epeirotic tribes.”

Strabo, Geography,book 7,VII,1

“What is now called Macedonia was in earlier times called Emathia. And it took its present name from Macedon, one of its early chieftains. And there was also a city emathia close to the sea. Now a part of this country was taken and held by certain of the Epeirotes and the Illyrians, but most oii by the Bottiaei and the Thracians. The Bottiaei came from Crete originally, so it is said, along with Botton as chieftain. As for the Thracians, the Pieres inhabited Pieria and the region about Olympus; the Paeones, the region on both sides of the Axius River, which on that account is called Amphaxitis; the Edoni and Bisaltae, the rest of the country as far as the Strymon. Of these two peoples the latter are called Bisaltae alone, whereas a part of the Edoni are called Mygdones, a part Edones, and a part Sithones. But of all these tribes the Argeadae, as they are called, established themselves as masters, and also the Chalcidians of Euboea; for the Chalcidians of Euboea also came over to the country of the Sithones and jointly peopled about thirty cities in it, although later on the majority of them were ejected and came together into one city, Olynthus;and they were named the Thracian Chalcidians.”

Strabo, Geography, book 7, Fragment  11

Modern historians about Macedonia –John Bagnell Bury

 

“In their fortress of Aegae the macedonian kings had ruled for ages with absolute sway over the lands on the northern and north-western coasts of the Thermaic - Gulf,which formed Macedonia in the strictest sense.

The Macedonian people and their kings were of Greek stock, as their traditions and the scanty remains of their language combine to testify.”

John Bagnell Bury,A History of Greece to the Death of Alexander the Great (1900),page 683

A History of Greece To the Death of Alexander the Great

Cambridge Library Collection Classics

 

This book, originally published in 1900, was the major work of the classical historian J. B. Bury. It became a standard textbook on the topic of ancient Greek history to the death of Alexander the Great for almost a century, and in its updated form is still studied today.

 Bury had studied philosophy as well as classics at Trinity College, Dublin, and had travelled widely in Greece, but until the publication of this work was better known for his two-volume History of the Later Roman Empire (also reissued in this series), and many of his other works also deal with the Byzantine period. He describes in the preface his decision to limit the extent of his history: 'compression into a single volume often produces a more useful book'. This magisterial and very readable synthesis of political and military history encompasses nearly three millennia and the whole of the Mediterranean and Near East.

 

Modern historians about Macedonia – N.G.L Hammond

 

“Greece and Macedon were akin in blood and culture.” 

 

N.G.L. Hammond , “A History of Greece to 332 B.C.”, Oxford: Clarendon Press (1959),page 651

 

 

Modern historians about Macedonia – Eugene Borza

 

Only recently have we begun to clarify these muddy waters by revealing the Demosthenic corpus for what it is: oratory designed to sway public opinion and thereby to formulate public policy. That elusive creature, Truth, is everywhere subordinate to Rhetoric; Demosthenes’ pronouncements are no more the true history of the period than are the public statements of politicians in any age. 

In the Shadow of Olympus:The Emergence of Macedon, Eugene N. Borza, Princeton University Press,1990,pages 5- 6

This larger Macedon included lands from the crest of the Pindus range to the plain of Philippi and the Nestos River. Its northern border lay along a line formed by Pelagonia, the middle Axios valley and the western Rhodopi massif. Its southern border was the Haliacmon basin, the Olympus range and the Aegean, with the Chalcidic peninsula as peripheral.

 

We thus have a conception of Macedonia both more and less extensive than Hammonds’s - less in that it reduces Emphasis on the north western lands that lie today within the Yugoslav state, but more in that it takes into greater account the territory east of the Axios. It is a definition based on the political development of the Macedonian State over a long period of time,incorporating the territory drained by 3 rivers,adding the Strymon to the Haliacmon and Axios.

In the Shadow of Olympus:The Emergence of Macedon, Eugene N. Borza, Princeton University Press,1990,pages 29 - 31 

“Borza has taken the trouble to know Macedonia: the land, its prehistory, its position in the Balkans, and its turbulent modern history. All contribute…to our understanding of the emergence of Macedon…. Borza has employed two of the historian’s most valuable tools, autopsy and common sense, to produce a well-balanced introduction to the state that altered the course of Greek and Near Eastern history.”

—Waldemar Heckel, Bryn Mawr Classical Review

Modern historians about Macedonia – John Maxwell O’Brien

 

To underline his role as avenger and hegemon of the Corinthian League, and perhaps in the hope that the Athenians would come to share in the fantasy of this as a war of revenge, Alexander selected 300 full sets of armor from dead Persians and ordered them to be sent back to Athens and dedicated to Athena on the Acropolis. The attached inscription read:

“Alexander son of Philip and the Greeks, except the Lacedaemonians,106 set up these spoils from the barbarians dwelling in Asia” (A.1.16.7).

Alexander the Great:The Invisible Enemy by John Maxwell O’Brien, page 62

Modern historians about Macedonia –N. G. L. Hammond

 

 

Quote:

 Hesiod would not have recorded this relationship, unless he had believed, probably in the seventh century, that the Macedones were a  greek speaking.The next evidence comes from Persia. At the turn of the sixth century the Persians described the tribute - paying peoples of their province in Europe, and one of them was the ‘yauna takabara’, which meant “Greeks wearing the hat”.

There were Greeks in Greek city-states here and there in the province, but they were of various origins and not distinguished by a common hat. However, the Macedonians wore a distinctive hat, the kausia. We conclude that the Persians believed the Macedonians to be speakers of greek. Finally, in the latter part of the  fifth century a Greek historian, Hellanicus, visited Macedonia and modified Hesiodus genealogy by making Macedon not a cousin, but a son of Aeolus, thus bringing Macedon and his descendants  firmly into the Aeolic branch of the greek speaking family.Hesiod, Persia, and Hellanicus had no motive for making a false statement about the language of the Macedonians, who were then an obscure and not a powerful people. Their independent testimonies should be  accepted as conclusive.”

pages 12 -13

 

 

Quote:

 As we have mentioned in Chapter I, Perdiccas and his brothers came from Argos and Peloponnese. They were members of the Royal house of Argos, the “Teminidae”, descendants of Temenus, whose ancestor was Heracles, son of Zeus; it was this Temenus who led the Dorian tribes into the Argolid and founded Dorian Argos late in the 12th century. Thus Perdiccas came to Macedonia with the aura of divine favor, and he could claim that the Temenidae and the Argeadae were both descended from Zeus and so were diogeneis. To Greeks of the classical period the Temenid name was well known. 

Thus the oracle which was concerned post eventum with he following of the new capital, Aegeae, by Perdiccas began with the line “The noble Temenidae have royal rule over a wealth producing land. Herodotus made a special point of emphasizing that the royal house of Macedonia was Greek by descent, and Thucydides, who questioned much of what Herodotus said, concurred with him in calling the Macedonian kings “Temenidae from Argos”. Almost a century later Isocrates wrote to Philip II, saying “Argos is your fatherland”, and he asked Philip to emulate his father [Amyntas], the founder of the monarchy [Perdiccas], and the originator of the family (Heracles).

page 18

 

Quote:

 

The matter is of only academic interest to a few scholars today. No one in Antiquity doubted the truth of the clam.

page 19

 

 

 

The Macedonian State:The Origins, Institutions and History,N. G. L. Hammond ,1989