Μακεδονικός Τάφος των Ανθεμίων - Mieza,the so-called Macedonian Tomb of the Palmettes

 

Από τα λαμπρότερα και καλύτερα διατηρημένα μνημεία της αρχαίας Μίεζας είναι ο μακεδονικός τάφος ''των Ανθεμίων''. Κατασκευάσθηκε στην πορεία του αρχαίου δρόμου που ένωνε τη Μίεζα με την πρωτεύουσα του μακεδονικού βασιλείου, την Πέλλα, όπως και άλλοι, παρόμοιοι τάφοι, από τους οποίους ο πιο κοντινός του είναι αυτός της Κρίσεως, 150 μ. ανατολικά. Ο τάφος των Ανθεμίων χρονολογείται στο α΄ μισό του 3ου αι. π.Χ., δηλαδή είναι σύγχρονος με το μακεδονικό τάφο του Kinch, που επίσης βρίσκεται στην ίδια περιοχή.

 

Πρόκειται για υπόγειο ταφικό κτίσμα, το οποίο μετά την ολοκλήρωση της ταφής του νεκρού και των καθιερωμένων τελετουργιών προς τιμήν του, καλύφθηκε από τύμβο που είχε ύψος τουλάχιστον 2,50 μ. και διάμετρο 15-17 μ. Ο τάφος είναι διθάλαμος, καμαροσκεπής και είχε ναόσχημη πρόσοψη με τέσσερις ημικίονες ιωνικού ρυθμού και με διακόσμηση από πολύχρωμα ιωνικά και δωρικά κυμάτια. Η είσοδός του είχε κλειστεί με έξι δόμους από πωρόλιθο. Στο αέτωμα (ύψος τυμπάνου 1 μ.) σώζεται ωραία ζωγραφική παράσταση, που εικονίζει ζευγάρι ώριμης ηλικίας καθισμένο σε ανάκλιντρο συμποσίου. Και οι δύο μορφές είναι ντυμένες με χιτώνα και ιμάτιο, που ο καλλιτέχνης έχει αποδώσει με εντυπωσιακές και πλούσιες πτυχές. Την επίστεψη του αετώματος αποτελούν τρία ανάγλυφα ανθέμια με έντονες φωτοσκιάσεις. Ο στενός προθάλαμος του τάφου ήταν επιχρισμένος με ανοιχτό κίτρινο χρώμα στο ανώτερο μέρος των τοίχων και με μαύρο στο κατώτερο, ενώ τα δύο τμήματα χωρίζονταν με ταινίες μαύρου και λευκού χρώματος. Μια εντυπωσιακή παράσταση διακοσμεί την οροφή του προθαλάμου: έξι ανθέμια εναλλάσσονται με νερολούλουδα πάνω σε γαλαζοπράσινο βάθος, που θυμίζει λουλούδια να πλέουν στην επιφάνεια λίμνης. Ο προθάλαμος χωριζόταν από τον κυρίως νεκρικό θάλαμο με μαρμάρινη δίφυλλη θύρα ύψους 3,50 μ. και πλάτους 0,90 μ., διακοσμημένη με ανάγλυφα μοτίβα. Στο εσωτερικό του θαλάμου σώζεται τετράπλευρη λίθινη βάση, που θα περιείχε το αγγείο ή τη λάρνακα με τα οστά του νεκρού. Η καμαρωτή οροφή του θαλάμου είναι καλυμμένη με ανοιχτό κίτρινο κονίαμα, ενώ οι τοίχοι είναι μονόχρωμοι και μιμούνται ορθομαρμάρωση: το κάτω τμήμα τους έχει χρώμα μαύρο, το επάνω έχει χρώμα βαθυκόκκινο και χωρίζονται με λευκή ταινία. Η λεπτομέρεια στο σχέδιο και η πολυχρωμία της ιωνικής διακόσμησης χαρακτηρίζουν το μνημείο και δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για τη χρονολόγησή του αλλά και για τη μεγάλη ζωγραφική στον ελληνικό χώρο. Ο τάφος των Ανθεμίων είχε συληθεί πολλές φορές, ιδιαίτερα στην αρχαιότητα, και ελάχιστα αντικείμενα βρέθηκαν στο εσωτερικό του, αλλά αρκετά για να δώσουν μια εικόνα από τα πλούσια κτερίσματα που περιείχε. Το σημαντικότερο από αυτά ήταν τμήματα ελεφαντόδοντου από την ανάγλυφη διακόσμηση της νεκρικής κλίνης.

 

Ο τάφος ανασκάφηκε το 1971 από την τότε Έφορο Αρχαιοτήτων Κατερίνα Ρωμιοπούλου μετά από απόπειρα λαθρανασκαφής. Σήμερα προστατεύεται με στέγαστρο, που καλύπτει τμήμα του μνημείου, ενώ η είσοδός του έχει διαμορφωθεί κατάλληλα για την πρόσβαση των επισκεπτών.

 

Συντάκτης

Ειρ. Ψαρρά,αρχαιολόγος

 

 

The Tomb of the Flowers, one of the most magnificent and best preserved monuments of ancient Mieza, lies together with other similar tombs, like the Tomb of Judgement only a hundred and fifty metres to the east, along the ancient road connecting Mieza with Pella, the capital of the kingdom of Macedon. The Tomb of the Flowers dates to the first half of the third century BC, and so is contemporary with the 'Kinch' Tomb in the same area.

 

After the burial of the deceased and the completion of the customary funerary rites this subterranean funerary monument was covered by a tumulus over 2.50 metres high and 15-17 metres in diameter. The tomb consists of two barrel-vaulted chambers and a temple-shaped fa?ade with four engaged Ionic columns and polychrome Ionic and Doric kymatia. The entrance to the tomb was sealed with six poros blocks. The one metre high tympanon of the pediment was decorated with a beautiful painted scene depicting an elderly couple reclining on a symposium couch. Both figures wear a chiton and himation with opulent folds. The pediment is crowned by three palmettes painted in chiaroscuro. The walls in the narrow ante-chamber were painted black in the lower part and white in the upper part, the two colours being divided by bands of black and white. A beautiful painting of six flowers alternating with water-lilies on a blue-green background, as if floating on the surface of a pond, adorns the ceiling. A double door of marble, 3.50 metres high and 0.90 metres wide, with relief motifs separates the ante-chamber from the burial chamber. The latter preserves a rectangular stone base, upon which stood the box or larnax containing the bones of the deceased. The vaulted ceiling is covered with pale yellow plaster, and the walls were painted in imitation of marble revetment, black in their lower part and red in their upper part, the two colours being divided by a white band. The monument's characteric Ionic decoration, with its detailed design and polychromy, provides useful information for both its dating and for large-scale painting in Greece. Although the tomb was looted several times in antiquity enough furnishings remain to offer a glimpse of the opulent grave gifts it once contained. Especially important are the ivory plaques from the revetment of a bed.

 

The tomb was excavated in 1971 by the then Ephor of Antiquities Katerina Romiopoulou after an attempted illicit excavation. Today it is covered by a shelter and is accessible to visitors. Soon, the shelter will be extended and the earthen tumulus, which once covered the monument, will be restored.

 

Author

I. Psarra, archaeologist  

Macedonia:The ancient city of Pella

 

ΠΕΛΛΗΣ 

© Αρχαιολογικό Μουσείο Πέλλας

Ο «Ιντιάνα» Μίλλερ,η Νεμέα και τα ίχνη των Μακεδόνων

 

Ο Στέφανος Μίλλερ, ο σπουδαίος φιλέλληνας αρχαιολόγος, που ανέσκαψε και ανέδειξε τον αρχαιολογικό χώρο της Νεμέας και υπήρξε η ψυχή της Αναβίωσης των Νέμεων Αγώνων αφηγείται στην κάμερα της ΕΡΤ3 την εξαίσια και θαυμαστή διαδρομή του στον τόπο μας, που τόσο αγάπησε. Κατά τα χρόνια της εργασίας του στη Νεμέα, όχι μόνο διενέργησε ανασκαφές που έφεραν στο φως σημαντικά ευρήματα, όπως το Στάδιο όπου διεξάγονταν τα Νέμεα, αλλά δημιούργησε και αρχαιολογικό πάρκο, κατασκεύασε αρχαιολογικό μουσείο και οργάνωσε την έκθεσή του, ενώ ξεκίνησε και την αναστήλωση του αρχαίου Ναού του Δία.

 

Επιστημονικός σύμβουλος: Μπετίνα Τσιγαρίδα

Επιστημονικός συνεργάτης: Στέφανος Μίλλερ

Διεύθυνση Φωτογραφίας: Αριστοτέλης Μεταξάς

Μοντάζ: Νίκος Παπαναστασίου

Αφήγηση: Θανάσης Βικόπουλος

Σκηνοθεσία: Απόστολος Τσιτσούλης  

Ωριαίο ντοκιμαντέρ - παραγωγής ΕΡΤ3 (2009)

Εκπαιδευτική τηλεόραση:Αλέξανδρος ο Μέγας

 

Η σειρά, που απευθύνεται σε μικρούς και μεγάλους, περιλαμβάνει τέσσερα επεισόδια στα οποία καταγράφονται η ζωή, το έργο και η πορεία του Μεγάλου Στρατηλάτη από την Πέλλα ως τον Ινδό και το θάνατό του στη Βαβυλώνα.   

εκπαιδευτική τηλεόραση

Große Völker:Die Griechen

 Griechenland gilt als die Wiege Europas 

 

Die moderne Welt hat den alten Griechen eine Menge zu verdanken: die tragischsten Dramen und unterhaltsamsten Komödien, aber auch den Mathematikunterricht.

Auch dass wir joggen oder Marathon laufen, ist den Griechen geschuldet – ebenso die Olympischen Spiele, die Menschen unterschiedlichster Herkunft friedlich miteinander vereinen sollen.

Und nicht zuletzt ist die Demokratie das Erbe berühmter Vordenker aus Athen. Vielleicht haben es die meisten schon vergessen, aber Griechenland gilt als die Wiege Europas.

Der Blick zurück in die Geschichte der Griechen beginnt nach den "dunklen Jahrhunderten" um etwa 750 vor Christus. Damals entstehen an den zerklüfteten Küsten des östlichen Mittelmeers unabhängige Stadtstaaten, die untereinander im Dauerclinch liegen.

Nur die Vorstellung von einer illustren wie ebenso intriganten Götterwelt, die vom Olymp aus alle Bereiche des irdischen Lebens beherrschen, verbindet sie. Kein Krieg, keine Hochzeit, keine sonstigen Handlungen werden geplant, ohne den Rat der himmlischen Helden einzuholen.

Während die einen einer Welt aus Mythen und Mysterien nachhängen, wagen sich ein paar wenige Universalgelehrte an andere Modelle der Welterklärung.

Die Philosophen beobachten die Natur, suchen nach Zusammenhängen zwischen Ursache und Wirkung und glauben fest an Erkenntnisgewinne durch logisches Denken.

Sie sind die Begründer der Wissenschaft und bahnbrechender Errungenschaften – angefangen von der ersten Dampfmaschine über die Entdeckung der Erde als Kugel bis hin zum schusssicheren Brustpanzer.

 

 ZDF-Terra X

Αρχαιολογικός Χώρος Πέλλας - Archaeological Site of Pella

 

[5.2.13] ἐπεὶ δὲ εἰσήκουσαν αἱ ἐγγύτατα αὐτῶν, ταχὺ καὶ ἐπὶ τὰς πόρρω καὶ μείζους ἐπορεύοντο· καὶ κατελίπομεν ἡμεῖς ἔχοντας ἤδη ἄλλας τε πολλὰς καὶ Πέλλαν, ἥπερ μεγίστη τῶν ἐν Μακεδονίᾳ πόλεων·

καὶ Ἀμύνταν δὲ ᾐσθανόμεθα ἀποχωροῦντά τε ἐκ τῶν πόλεων καὶ ὅσον οὐκ ἐκπεπτωκότα ἤδη ἐκ πάσης Μακεδονίας. πέμψαντες δὲ καὶ πρὸς ἡμᾶς καὶ πρὸς Ἀπολλωνιάτας οἱ Ὀλύνθιοι προεῖπον ἡμῖν ὅτι εἰ μὴ παρεσόμεθα συστρατευσόμενοι, ἐκεῖνοι ἐφ᾽ ἡμᾶς ἴοιεν.

 

Ξενοφών,Ἑλληνικά

 

Απόδοση

Μόλις προσχώρησαν σ᾽ αυτούς οι πιο κοντινές, αμέσως κίνησαν για τις πιο μεγάλες και απομακρυσμένες· τον καιρό που εμείς φεύγαμε, είχαν κιόλας στα χέρια τους —ανάμεσα σ᾽ άλλες πολλές— και την Πέλλα, τη μεγαλύτερη πόλη της Μακεδονίας,

και μάθαμε ότι ο Αμύντας αποτραβιόταν από τις πόλεις και κόντευε να χάσει ολόκληρη τη Μακεδονία. Οι Ολύνθιοι έστειλαν και μας προειδοποίησαν, εμάς και τους Απολλωνιάτες, ότι αν δεν παρουσιαστούμε να μετάσχουμε στην εκστρατεία θα βαδίσουν εναντίον μας.

Direction and production

Vaggelis Chrysostomou

Julie Balafa

Department of conservation

 Texts

Dr Elisavet Tsigarida, Archaeologist - Director of Ephorate

Dr Alexandra Zampiti, Archaeologist

 

Archaeological Museum of Pella, 2017