Ξενάγηση στον τάφο του Αριστοτέλη στα Στάγειρα

 

Ο διδάκτωρ Αρχαιολογίας του ΑΠΘ Κώστας Σισμανίδης εξηγεί στην κάμερα του Αθηναϊκού Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων πως έφτασε στο συμπέρασμα και την βεβαιότητα ότι τα ευρήματα των πολυετών ανασκαφών του ήταν ο τάφος του Αριστοτέλη.

Macedonia:Famous region of Greece

 

 

 

 

video © 2014 Pointing Greece 

Μακεδονικός τάφος στη Σταυρούπολη - Macedonian Tomb at Stavroupolis

 

Ο τάφος της Σταυρούπολης είναι ο μεγαλύτερος, πιο καλοδιατηρημένος και πιο εντυπωσιακός μακεδονικός τάφος της Θράκης. Βρίσκεται νότια της πόλης, σε μικρή απόσταση από το δρόμο που οδηγεί στα Κομνηνά. Με βάση την αρχιτεκτονική του μορφή και τα λιγοστά ευρήματα που υπήρχαν στο εσωτερικό του, χρονολογείται στο πρώτο μισό του 2ου αι. π.Χ. Είναι πιθανό να συνδέεται με έναν οικισμό, που βρίσκεται σε απόσταση 500 μ. νοτιότερα, στη θέση Μύτικας Κομνηνών, και είχε μεγάλη διάρκεια ζωής, από την Πρώιμη Εποχή Σιδήρου (9ος - 8ος αι. π.Χ.) μέχρι τη βυζαντινή περίοδο.

Το μνημείο έχει όλα τα βασικά αρχιτεκτονικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τους μακεδονικούς τάφους. Είναι υπόγειος, κτιστός και αποτελείται από δρόμο, προθάλαμο και θάλαμο, που είναι σκεπασμένοι με καμάρες. Είναι κατασκευασμένος με εγχώριο μάρμαρο κατά το ψευδοϊσόδομο σύστημα τοιχοποιίας, έχει προσανατολισμό Α-Δ και η είσοδός του βρίσκεται στα δυτικά. Ο δρόμος αποτελείται από δύο τμήματα: το εξωτερικό, που είναι χωρίς κάλυψη, και το εσωτερικό, που είναι στεγασμένο και έχει μήκος 4,65 μ. και πλάτος 1,59 μ. Σε αυτό μπαίνει κανείς από θύρα που κλεινόταν εξωτερικά με μεγάλες ορθογώνιες μαρμαρόπετρες. Στο άλλο άκρο του υπάρχει η θύρα του προθαλάμου, που αποτελείται από δύο παραστάδες και υπέρθυρο. Ο προθάλαμος έχει πλάτος 3,13 μ. και μήκος 2,12 μ. Επικοινωνεί με το νεκρικό θάλαμο με θύρα, αποτελούμενη από μονολιθικές παραστάδες και υπέρθυρο, που κλεινόταν εσωτερικά με μαρμάρινα θυρόφυλλα, στα οποία δηλώνονται ανάγλυφα τα τεκτονικά στοιχεία (π.χ. καρφιά). Στη δεξιά παραστάδα διακρίνονται τα γράμματα Α, Β, Γ, Δ, ζωγραφισμένα με κόκκινο χρώμα με την εγκαυστική μέθοδο. Ο θάλαμος έχει πλάτος 3,13 μ. και μήκος 3,155 μ. Στο βάθος του υπάρχουν δύο μαρμάρινες κλίνες γωνιακά τοποθετημένες με μαρμάρινα διπλά προσκεφάλαια στα δύο άκρα τους («κλίνες αμφικέφαλες»). Στα πόδια τους διακρίνεται ζωγραφική διακόσμηση με την εγκαυστική μέθοδο. Σε μεταγενέστερη εποχή είχε προστεθεί και τρίτη κλίνη, που δε σώζεται σήμερα.

Ο προθάλαμος και ο θάλαμος έχουν δάπεδα από μαρμάρινες πλάκες, ενώ στη γένεση της καμάρας τους υπάρχει κοσμήτης αποτελούμενος από ιωνικό και λέσβιο κυμάτιο. Ο τάφος βρέθηκε συλημένος και τα θυρόφυλλά του σπασμένα. Στο εσωτερικό του υπήρχαν μόνο δύο μικρά χρυσά δακτυλίδια, μία μικρή χρυσή ψήφος και θραύσματα ειδωλίων, που ανήκουν σε τρεις Έρωτες και δύο γυναικείες μορφές. Ο τάφος της Σταυρούπολης σε σχέση με τους άλλους μακεδονικούς παρουσιάζει δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: το πρώτο είναι ο στεγασμένος δρόμος και το δεύτερο το γεγονός ότι οι εσωτερικές επιφάνειες των τοίχων δεν καλύπτονται με κονιάματα. Η ζωγραφική διακόσμηση έγινε πάνω στις μαρμάρινες επιφάνειες με την εγκαυστική μέθοδο και ίχνη της σώζονται στο θριγκό της εισόδου του προθαλάμου, στο θύρωμα του θαλάμου και στα κυμάτια.

Ο τάφος ήταν γνωστός στους χωρικούς της περιοχής από παλιά. Ο πρώτος αρχαιολόγος που επισκέθφηκε το μνημείο ήταν ο Χ. Μακαρόνας, το 1951, ο οποίος πραγματοποίησε μικρή ανασκαφική έρευνα, ενώ η κυρίως ανασκαφή έγινε από τον ίδιο, τον Οκτώβριο του 1953. Το 1997 ο Δ. Τριαντάφυλλος πραγματοποίησε στερεωτικές εργασίες στο μνημείο και σε συνεργασία με το Δήμο Σταυρούπολης το έχει εντάξει σε ειδικό πρόγραμμα για την ανάδειξη και αξιοποίησή του.

Συντάκτης

Κωνσταντίνα Καλλιντζή, αρχαιολόγος

 

The Macedonian Tomb of Stavroupolis-Komnina, located at a distance of 3km south-east of Stavroupolis, is the largest and best preserved built tomb in Aegean Thrace.

The tomb had already been robbed when it was discovered and excavated for the first time by the archaeologist Haralambos Makaronas, in the 1950s. On the basis of its architectural form and the very few objects recovered (two small finger rings, a small bead from a necklace and fragments of two clay Erotes and three female figures), the tomb was dated to the first half of the 2nd century BC.

The monument has the characteristics of the Macedonian tombs. It is an underground, built tomb, constructed with blocks of local marble, following the pseudo-isodomic masonry style (with squared blocks placed in alternating wide and narrow layers).

The tomb has a dromos (passageway), an antechamber and a main (burial) chamber. Following the external dromos, the visitor is entering the internal dromos, roofed with a barrel vault. The internal dromos, with a length of 4.65m. and a width of 1.59m., was closed externally in the past with large rectangular stones.

During antiquity, one passing through the internal dromos would enter the antechamber, through an entrance closed with marble stones. The entrance has two jambs and a threshold. The first four letters of the greek alphabet (Α, Β, Γ, Δ), written in red on the right jamb, represent the ?trade mark? of the masons, who built the tomb.

The antechamber, with a width of 3.13m. and a length of 2.12m., leads to the main (burial) chamber, closed internally with two marble door leaves, which have been found broken in many fragments and have been reassembled. In the interior of the main (burial) chamber, with a width of 3.13m. and a length of 3.155m., two built marble couches are placed at right angles. The couches have double marble pillows at their ends and their legs are carved and painted with the use of the encaustic technique (using heated beeswax to which colored pigments are added). Later on, a third couch has been added, which was not preserved due to its construction with perishable material.

Special characteristic of the tomb is the roofed dromos and the fact that the encaustic technique has been used to fix the colours directly to the marble, without the use of mortar.

Conservation and consolidation work took place in the decades of 1970 and 1990, under the direction of the archaeologist Diamandis Triandaphyllos. The monument has undergone plenty attempts of illegal excavations. Nowadays, the Ephorate of Antiquities of Xanthi is working on the protection, conservation and promotion of the monument.

Author

Despoina Skoulariki, archaeologist