Ψηφιακό μουσείο Μέγας Αλέξανδρος: Από τις Αιγές στην Οικουμένη

  Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας

 

Δίον:Αέναη δημιουργία σε τόπους ιερούς

 

Ο καθηγητής Δημήτρης Παντερμαλής στο Δίον. Μια ταινία του Κωνσταντίνου Αρβανιτάκη 

 

Γραμματειακές πηγές για την ζωή της Ολυμπιάδoς από την έναρξη της εκστρατείας του Μ. Αλεξάνδρου ως τον θάνατό της

Χρυσό μετάλλιο με απεικόνιση της Ολυμπιάδας,μητέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου,Αμπουκίρ Αιγύπτου,225 – 250 μ.Χ.

 Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

  

 

Κατά την διάρκεια της Ασιατικής εκστρατείας, η Ολυμπιάδα προειδοποίησε τον γιο της Αλέξανδρο για τα σχέδια εναντίον του από τον Αλέξανδρο Λυγκηστή (Διοδ. 17.32.1 ; Koυρ.  7.1.6).  Το 333 π.Χ. φέρεται να έκανε αφιέρωση στην Υγεία στην Αθήνα. (Υπερ. «Υπέρ Ευξενίππου»).  Το 332 π.Χ. ο Κούρτιος μας πληροφορεί πως πρόβαλε αντιρρήσεις στην στρατολόγηση του Αμύντα, γιού του Ανδρομένη στην Μακεδονική αυλή  (Κουρ. 71.37). Λίγο αργότερα η Ολυμπιάς έρχεται σε ανοικτή ρήξη με τον Αντίπατρο και αναγκάζεται να αποτραβηχτεί στην Ήπειρο. Μετά το 330 π.Χ. στέλνει την Κλεοπάτρα στην Μακεδονία. (Διοδ. 18.49.4; Παυσ. 1.11.3; Αρ. 7.12.6-7)

 

Μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου προσπαθεί να αναμιχθεί στις έριδες μεταξύ των Διαδόχων. Αρχικά παρακινεί την Κλεοπάτρα να παντρευτεί τον Λεοννάτο. Ο θάνατος του Λεοννάτου στον Λαμιακό πόλεμο της ανατρέπει τα σχέδια. Στην συνέχεια την στέλνει στον Περδίκκα (Αρ. 1.21; Ιωσ. 13.6.4). Ο θάνατος του Αντίπατρου το 319 π.Χ. της δίνει πλέον κάποιες ελπίδες για εξουσία. Ο Αντίπατρος πριν πεθάνει διορίζει τον Πολυπέρχοντα ως αντιβασιλέα.

 

Ο Πολυπέρχοντας, στην προσπάθεια του να εδραιώσει την δική του θέση απέναντι κυρίως στον Κάσσανδρο, καλεί την Ολυμπιάδα να επιστρέψει στην Μακεδονία. Της προτείνει να αναλάβει την «προστασία και επιμέλεια» του Αλέξανδρου Δ’ (Διόδ. 18.49.4). Η Ολυμπιάς φέρεται να αρνείται αρχικά την πρόταση του.

 

Ζητάει την συμβουλή του Ευμένη (Διοδ. 18.58.2-3). Η απάντηση του Ευμένη είναι να προσέξει και να παραμείνει στην Ήπειρο. Την συμβούλεψε να έχει υπομονή εως ότου ξεκαθαριστεί αν ο Πολυπέρχοντας ή ο Κάσσανδρος επικρατήσει στην μεταξύ τους διένεξη. (Διοδ. 18. 58.4). Κατά την διάρκεια του πολέμου μεταξύ Πολυπέρχοντα- Κασσάνδρου, ο Αλέξανδρος Δ’ παρέμεινε με τον πρώτο.  Τελικά η Ολυμπιάς τάσσεται με το μέρος του Πολυπέρχοντα.

 

Στέλνει γράμμα στον Νικάνορα, τον Μακεδόνα διοικητή της Μουνυχίας, τον οποίο  καλεί  να παραδώσει τον Πειραιά στους Αθηναίους. (Διοδ. 18.65. 1-2). Η έκκληση της αγνοείται εντελώς (Διοδ. 18.74.1).

 

Έπειτα από χρόνια παραμονής στην Ήπειρο, η Ολυμπιάς προσπαθεί να επιστρέψει στην Μακεδονία. Αυτήν την φορά έχει στο πλευρό της, τον εγγονό της Αλέξανδρο Δ’.  Με την βοήθεια των Ηπειρωτικών δυνάμεων του ανιψιού της Αιακίδη, καθώς και δυνάμεων του Πολυπέρχοντα, εισβάλει στην Μακεδονία, εκμεταλλευόμενη το γεγονός πως ο Κάσσανδρος με τον στρατό του λείπει στην Πελοπόννησο. Στα σύνορα Ηπείρου – Μακεδονίας σκορπίζει τον στρατό της Ανταίας- Ευρυδίκης.

 

Στην μάχη φέρεται να σκοτώθηκε ένας αδερφός του Κασσάνδρου. H Ολυμπιάς δίνει διαταγή στην συνέχεια να  εκτελεστούν περίπου 100 οπαδοί του. Δεν έμεινε όμως εκεί. Ο τάφος του Ιόλαου, αδερφού του Κασσάνδρου, συλήθηκε και τα οστά του διασκορπίστηκαν απέξω.  Η Ανταία- Ευρυδίκη  στην προσπάθεια της να διαφύγει, συλλαμβάνεται μαζί με τον σύζυγο της, Φίλιππο Αριδαίο. (Διοδ. 19.11.1-8; Παυ. 1.11.3-4). Το βασιλικό ζεύγος κακομεταχειρίζεται.Ο Αρριδαίος τελικά δολοφονείται από τους Θρακιώτες φρουρούς του (Διοδ. 19.11.5), ενώ η Ευρυδίκη αναγκάζεται να αυτοκτονήσει. (Διοδ. 19.11.4 )

 

Αυτή ήταν και η αρχή του τέλους της Ολυμπιάδας. Αυτές οι προσβλητικές ενέργειες φέρονται να προκάλεσαν την οργή αρκετών Μακεδόνων εναντίον της  και ειδικά του Κάσσανδρου (Διοδ. 19.11.9).

 

Οι Δυνάμεις του Κάσσανδρου επιστρέφουν από την Πελοπόννησο. Σπεύδουν στην περιοχή και πολιορκούν την Πύδνα, όπου βρίσκεται η Ολυμπιάδα με τα υπολείμματα του στρατού της. Μια προσπάθεια να δραπετεύσει, αποτυγχάνει (Διοδ. 19.50.4; Πολ. Στρατηγ. 4.11.3). Mε ορατό τον κίνδυνο ασιτίας, η Ολυμπιάς παραδίδεται στον Κάσσανδρο. Προηγουμένως της έχει δοθεί υπόσχεση για την προσωπική της ασφάλεια. (Διοδ. 19.50.5).

 

Είμαστε στο έτος 315 π.Χ. Ο Κάσσανδρος  δεν τηρεί τελικά την υπόσχεση του. Την παραδίδει σε συγγενείς θυμάτων της, οι οποίοι την δολοφονούν. (Διοδ. 19.51.2)