Η χρυσή λάρνακα και το χρυσό στεφάνι βελανιδιάς του Φιλίππου Β’
Το στεφάνι βρέθηκε μέσα στη
λάρνακα μαζί με τα καμένα οστά του Φιλίππου και επειδή, όπως φαίνεται, ο νεκρός
το φορούσε, όταν το σώμα του παραδόθηκε στις φλόγες της ταφικής πυράς, έχει
κακοπάθει αρκετά, ιδίως στο κεντρικό του τμήμα.
Το εξαιρετικά εντυπωσιακό
και πολυσύνθετο αυτό χρυσό αντικείμενο που μιμείται με ιδιαίτερα πειστικό τρόπο
στεφάνι φτιαγμένο από κλαδιά βελανιδιάς, του ιερού δένδρου του Διός, είναι μια
ιδιαίτερα πολυδαίδαλη κατασκευή, ένα πραγματικό επίτευγμα της τέχνης ενός
σπουδαίου χρυσοχόου, που δεν μας σώθηκε το όνομά του.
Όπως πολύ εύστοχα σημειώνει
ο Μανόλης Ανδρόνικος (Βεργίνα 1984,171) «Ίσως … η λάμψη του χρυσού μας
εμποδίζει να εκτιμήσουμε ακριβοδίκαια την έξοχη επεξεργασία του τεχνίτη, που
αποδίδει με πολλή σοφία και ευαισθησία όχι μονάχα την εξωτερική μορφή των
φύλλων και των καρπών, αλλά την ουσιαστική τους υπόσταση. Περισσότερο από τη
«φυσικότητα» ενδιαφέρεται για την αλήθεια των πραγμάτων που ξαναδημιουργεί.»
Το στεφάνι του Φιλίππου που
έχει σήμερα 313 φύλλα και 68 βελανίδια, με σωζόμενο βάρος 717 γραμμάρια και
αρχικό οπωσδήποτε μεγαλύτερο, είναι όχι μόνο το βαρύτερο χρυσό στεφάνι που μας
σώθηκε, αλλά και ένα από τα πιο βαρύτιμα που κατασκευάστηκαν ποτέ.
Το χρυσό στεφάνι που αφιερώθηκε
στον νεκρό, να το φορά ο ήρωας-βασιλιάς στα αιώνια συμπόσια των Μακάρων στα
Ηλύσια πεδία, ανακαλεί το σκοτεινό χρησμό που πήρε ο φιλόδοξος Μακεδόνας λίγο
πριν το τέλος:
'Ο ταύρος στεφανώθηκε. Θα
πεθάνει. Υπάρχει ο θύτης'
αλλά και τις λαμπρές και μοιραίες
τελετές των Αιγών το καλοκαίρι του 336 π.Χ. όπου, όπως μαρτυρεί ο Διόδωρος,
«στεφάνωσαν τον Φίλιππο με χρυσούς στεφάνους, όχι μόνον οι επιφανείς άνδρες,
αλλά και οι περισσότερες από τις σημαντικές πόλεις, ανάμεσα τους και η πόλη των
Αθηναίων.»
