ΥΠΠΟ: Λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών

 

 

 

Η λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας αποτελεί προτεραιότητα για το Υπουργείο Πολιτισμού. Μετά την ωρίμανση των μελετών για την εκτέλεση των αναγκαίων έργων στον Κεραμεικό, σειρά έχει ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Αγοράς. Το Υπουργείο Πολιτισμού δια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών, στο πλαίσιο της πολιτικής του για την   βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών προς τους επισκέπτες και την ενδυνάμωση της εμπειρίας τους, προχωρεί στην αναβάθμιση των υποδομών, των εγκαταστάσεων εξυπηρέτησης του κοινού, αλλά και του αστικού εξοπλισμού στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών. Το έργο αφορά στη συνολική ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου με επίκεντρο τη διαμόρφωση νέας πύλης εισόδου – εξόδου, επί της οδού Αδριανού, και στη βελτίωση της προσβασιμότητας στον χώρο.

 

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Η λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Αγοράς μαζί με τη βελτίωση των υπηρεσιών εξυπηρέτησης και της προσβασιμότητας των επισκεπτών στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, αποτελούν ένα σύνολο επεμβάσεων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με  στόχο την ενδυνάμωση της εμπειρίας και την βελτίωση της εξυπηρέτησης των χιλιάδων επισκεπτών των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας. Οι επεμβάσεις, που έχουμε σχεδιάσει για την Αρχαία Αγορά αφορούν στην πλήρη αναβάθμιση των εγκαταστάσεων εξυπηρέτησης του κοινού, και εκείνων με ειδικές απαιτήσεις. Υπηρετούν, σταθερά και απαρέγκλιτα, τη στρατηγική μας για καθολική προσβασιμότητα στους αρχαιολογικούς χώρους, όπως  και στην εξασφάλιση των αναγκαίων προϋποθέσεων για την ενίσχυση της "ασημένιας οικονομίας", στον τομέα του πολιτιστικού τουρισμού. Κεντρική ιδέα του σχεδιασμού μας είναι η διακριτικότητα των κατασκευών, ο διάλογος με το τοπίο και τα μνημεία, η οργάνωση υφιστάμενων και νέων χρήσεων που υποστηρίζουν τη λειτουργία, την​​ ​επισκεψιμότητα και την προσβασιμότητα της Αρχαίας Αγοράς».

 

Η περιοχή επέμβασης ορίζεται βόρεια από​​ τις γραμμές του ΗΣΑΠ, παράλληλα της οδού Αδριανού, δυτικά από την οδό Αποστόλου Παύλου, νότια από τις κλιτύες της Ακρόπολης, ενώ ανατολικά εφάπτεται με τον αστικό ιστό της Πλάκας. Χαρακτηριστικό εσωτερικό όριο της Αρχαίας Αγοράς αποτελεί η σύγχρονη οδός Αστεροσκοπείου, η οποία διχοτομεί τον χώρο, σε δύο μεγάλες ενότητες. Η εικόνα που έχει σήμερα ο αρχαιολογικός χώρος εμφανίζει λειτουργικά και αισθητικά προβλήματα. Ανάμεσα σε άλλα, από τις τέσσερις πύλες εισόδου που διαθέτει ο αρχαιολογικός χώρος, για την έκδοση εισιτηρίων, σήμερα λειτουργεί μόνο η κύρια είσοδος επί της οδού Αδριανού. Συμπληρωματικά  λειτουργεί η είσοδος επί της Αποστόλου Παύλου, στην πλατεία Ζακλίν ντε Ρομιγύ για την είσοδο ατόμων με κινητικά προβλήματα και επισήμων, κατόπιν συνεννόησης.

 

Στα εκδοτήρια, οι απαραίτητες για τη λειτουργία της εισόδου εγκαταστάσεις, όπως κλιματιστικές μονάδες, Wi-Fi, δίκτυα κτλ. είναι εμφανή, υποβαθμίζοντας αισθητικά τον περιβάλλοντα χώρο, ενώ στην κύρια είσοδο επί της οδού Αδριανού παρατηρείται η έλλειψη χώρου σκίασης. Από εκεί, στο επίπεδο του αρχαιολογικού χώρου  οδηγεί ράμπα κλίσης 10%, χωρίς ενδιάμεσο πλατύσκαλο, πράγμα που δυσχεραίνει την πρόσβαση σε άτομα με κινητικές δυσκολίες. Η προσβασιμότητα για τα ΑμΕΑ και τα εμποδιζόμενα άτομα είναι περιορισμένη. Η χρήση αναπηρικού αμαξιδίου είναι εξαιρετικά δυσχερής χωρίς υποβοήθηση, τόσο εξ αιτίας των κλίσεων της ράμπας πρόσβασης, όσο και των κλίσεων που αναπόφευκτα προκύπτουν από το ανάγλυφο και τα ίδια τα μνημεία. Οι χώροι υγιεινής, που βρίσκονται στη Στοά του Αττάλου, έχουν υποστεί σημαντικές φθορές και δεν υπάρχει πρόβλεψη για ΑμεΑ. Όσον αφορά στον εξοπλισμό του αρχαιολογικού χώρου, και στις σημάνσεις για τη σύνδεση των εισόδων με τα σημαντικά σημεία της Αγοράς, παρατηρείται μεγάλη ποικιλομορφία, χωρίς αισθητική και μορφολογική συνάφεια.

 

Το έργο αφορά στην αναβάθμιση της εικόνας και της λειτουργικότητας των εισόδων του αρχαιολογικού χώρου με προτεραιότητα στην κύρια είσοδο επί της οδού Αδριανού για την εξυπηρέτηση των ροών εισόδου-εξόδου, καθώς και στη λειτουργική εξυπηρέτηση των αναγκών των επισκεπτών ΑμεΑ. Περιλαμβάνονται η σύνδεση των εισόδων με τα σημεία στάσης, θέασης και τα σημεία πληροφόρησης του χώρου, η αναβάθμιση των χώρων υγιεινής, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης, που εξυπηρετούν τον αρχαιολογικό χώρο, λαμβάνοντας υπόψη την πρόσβαση και εξυπηρέτηση των επισκεπτών με αναπηρία. Επίσης, προβλέπεται η χωροθέτηση κατάλληλου αστικού εξοπλισμού στις εισόδους για τη βελτίωση της εμπειρίας του επισκέπτη στον αρχαιολογικό χώρο.

 

Όσον αφορά στις εισόδους-εκδοτήρια, προβλέπεται η αντικατάσταση του υπάρχοντος κτηρίου εκδοτηρίων, στην κύρια είσοδο επί της οδού Αδριανού, με νέο το οποίο να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες. Θα οργανώνει τον χώρο αναμονής και τις πορείες εισόδου - εξόδου, και θα παρέχει σκίαση σε επισκέπτες και εργαζομένους. Για την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου και την καλύτερη οργάνωση του χώρου εισόδου προβλέπονται αφαιρέσεις τμημάτων της υφιστάμενης πλατφόρμας εισόδου και πλήρωση σε ορισμένα άλλα. Στις εισόδους επί των οδών Αστεροσκοπείου και Αποστόλου Παύλου προγραμματίζεται η αποκατάσταση των υφιστάμενων εκδοτηρίων και η αισθητική αναβάθμισή τους.

 

Στην είσοδο του Αστεροσκοπείου προβλέπεται η διατήρηση του υφιστάμενου εκδοτηρίου εισιτηρίων με αισθητική αναβάθμισή του και συσχετισμό του με το νέο, κύριο εκδοτήριο επί της οδού Αδριανού. Προτείνεται νέο μεταλλικό στέγαστρο για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών, τη στέγαση του αυτόματου πωλητή νερού και του εκδοτηρίου e-ticket. Για την πρόσβαση στον αρχαιολογικό χώρο προτείνεται νέα σκάλα, παράλληλη προς την οδό Παναθηναίων, και δημιουργία ίχνους της συνέχειας της παναθηναϊκής οδού, επί της οδού Αστεροσκοπείου υποδηλώνοντας τη συνέχειά της στο νότιο τμήμα του αρχαιολογικού χώρου, προς την Ακρόπολη.

 

Στην είσοδο επί της οδού Αποστόλου Παύλου αναβαθμίζεται το υφιστάμενο εκδοτήριο και κατασκευάζεται στέγαστρο για τη σκίαση των επισκεπτών, κατά τη διαδικασία έκδοσης εισιτηρίων, του αυτόματου πωλητή νερού και του εκδοτηρίου e-ticket. Για τους χώρους υγιεινής προτείνεται ολική ανακαίνιση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων, με προσθήκη νέων, με προδιαγραφές και για ΑμεΑ, αλλά και η  αντικατάσταση των παλαιών δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης. Όσον αφορά στον εξοπλισμό, προτείνονται νέοι στύλοι περισχοίνισης, νέες πληροφοριακές πινακίδες, νέα καθιστικά και νέα κιγκλιδώματα. 

 

 

 

 

 

ΥΠΠΟ: Αποκαλύπτεται το Γυμνάσιο στην Αρχαία Ολυμπία

 

Στην γ' φάση του έργου της αποκάλυψης, προστασίας και ανάδειξης του Γυμνασίου στην Αρχαία Ολυμπία προχωρά το Υπουργείο Πολιτισμού, σε συνέχεια των θετικών γνωμοδοτήσεων του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου επί της στατικής μελέτης των πρανών και της μελέτης αποχέτευσης–αποστράγγισης των όμβριων υδάτων του ανασκαφικού σκάμματος. Την ολοκλήρωση των ανασκαφών ακολουθεί και η τελική διαμόρφωση του μνημείου. Το Γυμνάσιο της Αρχαίας Ολυμπίας οικοδομήθηκε, τον 2ο αι. π.Χ. δίπλα στην κοίτη του ποταμού Κλαδέου και ανήκει στο ίδιο συγκρότημα με την παλαίστρα, που βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με αυτό. Πρόκειται για μεγάλο περίκλειστο μακρόστενο κτίσμα, το οποίο είχε στο κέντρο του μια ευρύχωρη αυλή με δωρικές στοές στις τέσσερις πλευρές του.

 

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Η αποκάλυψη και η ανάδειξη του Γυμνασίου στην Αρχαία Ολυμπία, του χώρου δηλαδή στον οποίον προπονούνταν οι αθλητές που συμμετείχαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες, συνεχίζεται απρόσκοπτα από το Υπουργείο Πολιτισμού δια της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί η α' και β΄ φάση αποκάλυψης του μνημείου και ακολουθεί η αποκάλυψη και ανάδειξη του βόρειου και τελευταίου τμήματος του Γυμνασίου, με την επικείμενη ένταξη του έργου στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δυτικής Ελλάδος. Παράλληλα, με την αποκάλυψη του μνημείου, δημιουργούμε ένα πλέγμα αντιπλημμυρικής προστασίας του, καθώς η θέση του δίπλα στον Κλαδέο ποταμό, το καθιστά ευάλωτο σε πλημμυρικά φαινόμενα. Με την ολοκλήρωση της αποκάλυψης του Αρχαίου Γυμνασίου, αλλά και με τα έργα αποκατάστασης και ανάδειξης σημαντικών μνημείων της ρωμαϊκής περιόδου στην Αρχαία Ολυμπία, όπως οι Θέρμες, το λεγόμενο εργαστήριο του Φειδία, η «Οικία του Νέρωνα», συμπληρώνεται η εικόνα του αρχαιολογικού χώρου, διευρύνεται η περιήγηση των επισκεπτών και ενισχύεται η εμπειρία τους».

Για την εκπόνηση της στατικής μελέτης αξιοποιήθηκαν τα συμπεράσματα από την εφαρμογή της ηλεκτρομηχανολογικής και στατικής μελέτης στις προηγούμενες φάσεις του έργου, όπως και η διαμορφωμένη εικόνα του χώρου μετά την ολοκλήρωση της β' φάσης του έργου, και αποτιμήθηκε η λειτουργία των εφαρμοσμένων λύσεων κατόπιν των έντονων πλημμυρικών φαινομένων του Νοεμβρίου του 2015. Οι προτάσεις της μελέτης αφορούν σε καθαρισμούς και αντιστήριξη των πρανών του σκάμματος αλλά και σε μέτρα προστασίας των αρχαιοτήτων βάσει των αρχαίων καταλοίπων. Ειδικά για τη δυτική πλευρά κατά μήκος του Κλαδέου, στην περιοχή με τη χαμηλότερη στάθμη του φυσικού εδάφους, προτείνεται η κατασκευή αναλήμματος για την προστασία του σκάμματος από πιθανή πλημμύρα και η προστασία του φυσικού εδάφους έναντι της διάβρωσης. Το έργο αποχέτευσης - αποστράγγισης των όμβριων υδάτων ολοκληρώνεται με την κατασκευή ανοικτών αγωγών στα πρανή του σκάμματος, τη διαμόρφωση αποστράγγισης και την κατασκευή φρεατίων.

 

Η δυτική του πλευρά του Γυμνασίου έχει παρασυρθεί από τον ποταμό Κλαδέο και πιθανολογείται ότι αποτελούνταν από δωμάτια που χρησίμευαν ως καταλύματα των αθλητών. Στην ανατολική στοά υπήρχε εξωτερικός τοίχος με διπλή εσωτερική δωρική κιονοστοιχία με 66 κίονες και προς την αυλή μια δεύτερη κιονοστοιχία με 60 κίονες. Το συνολικό μήκος της στοάς αυτής ήταν ίσο με το μήκος του ολυμπιακού σταδίου, έτσι ώστε οι αθλητές του δρόμου να προπονούνται ακριβώς στην ίδια απόσταση. Στην ανατολική στοά υπήρχε ο «ξυστός», στεγασμένος στίβος για την προπόνηση των δρομέων, το μήκος του οποίου ήταν ίσο με το μήκος ενός σταδίου (192,27μ.). Ο πλαϊνός, παράλληλος, υπαίθριος διάδρομος ήταν η «Παραδρομίς». Η προπόνηση των αθλητών στα αγωνίσματα του ακοντίου και του δίσκου γίνονταν στον μεγάλο υπαίθριο χώρο του Γυμνασίου.  

Η χαμένη τιμή των φιλολόγων

 

Κάποτε, όχι και τόσο κάποτε εδώ που τα λέμε, οι φιλολογικές σχολές των ΑΕΙ υποδέχονταν τους καλύτερους. Για να σπουδάσεις φιλολογία έπρεπε να αποδείξεις ότι σου αρέσει το διάβασμα κι ότι μπορείς να χειριστείς τον πολύπλοκο μηχανισμό της υπέροχης μηχανής των αρχαίων ελληνικών.

Οι περίφημες βάσεις εισαγωγής στις φιλολογικές σχολές ήσαν οι υψηλότερες. Στην Αθήνα, για παράδειγμα, ήταν υψηλότερη ακόμη κι από τη Νομική. Η δε Φιλολογία του Αριστοτελείου αντιμετωπιζόταν όπως η Μεγάλη του Γένους Σχολή. Φέτος, για την εισαγωγή στη Φιλολογία του Αριστοτελείου απαιτούνταν λιγότερα μόρια κι από τις θεατρικές σπουδές.

 

Δεν είναι να απορείς κατόπιν τούτου που διάφοροι θεατρολόγοι θεωρούν πως ο Αισχύλος υπερασπιζόταν τον αγώνα των Παλαιστινίων. Απλώς κανείς δεν τους έμαθε να διαβάζουν. Όπως δεν είναι να απορεί κανείς που οι Έλληνες μαθητές αποτυγχάνουν στην κατανόηση κειμένου. Οι χαμηλές βάσεις εισαγωγής στις φιλολογικές σχολές δίνουν και το μέτρο της εκτίμησης με την οποία αντιμετωπίζει το σχολείο την ανάγνωση, την ελληνική γραμματεία, τη γλώσσα. Διότι όλα ξεκινούν από τη μέση εκπαίδευση. Στην πρώτη εφηβεία θα κριθεί αν θα γίνεις αναγνώστης ή αν θα αντιμετωπίζεις την ανάγνωση ως μια ξεπερασμένη δραστηριότητα που την ασκούν μόνον όσοι δεν έχουν τι άλλο να κάνουν. Ο σημερινός κόσμος προσφέρει στον έφηβο όλες τις δυνατότητες να συμμετέχει ενεργά στην ηλεκτρονική οικουμένη. Το κενό που οφείλει να καλύψει το σχολείο είναι η σχέση του εφήβου με το πολιτισμικό μας κεφάλαιο.

 

Με τις ίδιες ελάχιστες απαιτήσεις αντιμετωπίζονται και όσοι θέλουν να σπουδάσουν αρχαιολογία. Κι εκεί οι βάσεις είναι χαμηλές. Κι αυτό σε μια χώρα που υποτίθεται ότι θέλει να προσελκύσει φοιτητές απ’ όλον τον κόσμο για να σπουδάσουν αρχαιολογία από «πρώτο χέρι». Αν εμείς οι ίδιοι κατεβάζουμε τον πήχυ των απαιτήσεων τόσο χαμηλά, πώς θα πείσουμε τους άλλους ότι αξίζει τον κόπο το αγώνισμα; Πόσες γενιές φιλολόγων έχουν κοπιάσει για να ρίξουν το επίπεδο της τέχνης τους; Πόση παπαγαλία έχει ξοδευτεί για να πεισθούν οι μαθητές ότι η τέχνη της ανάγνωσης είναι μια ανιαρή και άχρηστη δραστηριότητα;

 

Δεν ισχυρίζομαι ότι το «κάποτε» ήταν καλύτερο από το τώρα. Το σπέρμα της σημερινής απαξίωσης βρίσκεται στον φορμαλισμό από τον οποίον έπασχαν πάντοτε οι εν Ελλάδι φιλολογικές σπουδές. Όμως, αντί να διορθώσουμε τις αγκυλώσεις του παρελθόντος, τις εντάξαμε στον κανόνα της «ήσσονος προσπαθείας» και των ελάχιστων απαιτήσεων για να έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο. Η πολιτεία δεν δείχνει να αντιλαμβάνεται τη σοβαρότητα του προβλήματος. Κι ότι εκεί διακυβεύεται η ύπαρξη της γλώσσας μας και κατά συνέπεια της εθνικής μας συνείδησης. Αν δεν υπάρχουν αναγνώστες ελληνικών, η γλώσσα μας θα πεθάνει από έλλειψη οξυγόνου.

Τάκης Θεοδωρόπουλος,Καθημερινή