Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ιστορία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ιστορία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

17 Απριλίου, 2024

Ταξίδι στην αρχαία Πριήνη - A Walk Through Ancient Priene

 



Η διαδραστική περιήγηση στην Πριήνη στο δεύτερο μισό του 2ου αιώνα π.Χ., εποχή της ακμής της πόλης, προσφέρει μια εποπτική εικόνα σε ένα πλήρες και ομοιογενές οικιστικό σύνολο: Tο Eκκλησιαστήριο της πόλης είναι ένα από τα διασημότερα δείγματα του συγκεκριμένου κτηριακού τύπου, ενώ ο ναός της Aθηνάς Πολιάδος θεωρείται μνημείο-κλειδί στην εξέλιξη και μετρολογική τυποποίηση της μικρασιατικής αρχιτεκτονικής. Ο ναός, έργο του Πύθεου, ακόμη και τριακόσια χρόνια αργότερα αναφέρεται ως ισάξιος του Παρθενώνα.

 

Η πόλη χτίστηκε κατά το ιπποδάμειο σύστημα, ακολουθώντας αυστηρή γεωμετρική χάραξη. Όντας μία από τις πιο επικλινείς πόλεις της αρχαιότητας, για την ανέγερση δημόσιων κτηρίων, ιερών και συγκροτημάτων κατασκευάστηκαν εκτεταμένες τεχνητές πλατείες με επιχωματώσεις και ισχυρούς αναλημματικούς τοίχους. Τα δημόσια κτήρια χαρακτηρίζονταν από ιδιαίτερη επιμέλεια στην κατασκευή τους, ενώ οι κατοικίες ήταν οργανωμένες σε οικοδομικά τετράγωνα, που περιλάμβαναν συνολικά οκτώ ίδιας επιφάνειας κατοικίες -σε δύο σειρές των τεσσάρων-, με τις απαραίτητες πάντοτε προσαρμογές, ανάλογα με τη θέση τους στο οικοδομικό τετράγωνο.

 

Στην περιήγησή μας θα έχουμε τη δυνατότητα να γνωρίσουμε, εκτός από τις κατοικίες, την Αγορά με τις Στοές της, το Εκκλησιαστήριο, το Πρυτανείο, το ιερό της Αθηνάς Πολιάδος με το ναό και το βωμό του, το ιερό του Διός, αλλά και τα υπόλοιπα ιερά. Το Θέατρο και τα Γυμνάσια θα κλείσουν τη διαδρομή μας σ' αυτή τη μικρή αλλά τόσο ενδιαφέρουσα μικρασιατική πόλη.

ΚέντροΠολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» 




01 Απριλίου, 2024

Το Ανάκτορο του Φιλίππου Β’ στις Αιγές: Μνημείο-Τοπόσημο της Μακεδονίας

 



 Το Μουσείο Ακρόπολης και ο Σύλλογος των Φίλων του Πολυκεντρικού Μουσείου των Αιγών παρουσιάζουν διάλεξη της επίτιμης Εφόρου Αρχαιοτήτων, Δρος Αγγελικής Κοτταρίδη, με τίτλο «Το Ανάκτορο του Φιλίππου Β’ στις Αιγές: Μνημείο-Τοπόσημο της Μακεδονίας» που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 3 Απριλίου 2024, στις 6 μ.μ., στο Μουσείο Ακρόπολης.

 

Η Δρ. Αγγελική Κοτταρίδη, υπεύθυνη του έργου συντήρησης – αναστήλωσης του ανακτόρου των Αιγών, θα παρουσιάσει συνοπτικά την ιστορία της έρευνας, τις βασικές αρχές συντήρησης – αναστήλωσης του μνημείου και τους λόγους που οι συγκεκριμένες επιλέχθηκαν. Η παρουσίαση θα επικεντρωθεί στα νέα στοιχεία που προέκυψαν χάρη στην εξονυχιστική έρευνα και στην συστηματική, αναλυτική τεκμηρίωση που ξεκίνησε το 2007 και ολοκληρώθηκε το 2023. Τα στοιχεία αυτά βοήθησαν στην αποκατάσταση της μορφής και στην αναστήλωση τμημάτων του, ενώ, σε συνδυασμό με τις ιστορικές πηγές, διαφωτίζουν τις λειτουργίες του εμβληματικού κτηρίου, το οποίο αποτελεί σταθμό στην εξέλιξη της αρχαίας αρχιτεκτονικής, μορφοποιώντας την ιδέα της πεφωτισμένης ηγεμονίας, και συνδέεται άμεσα με κορυφαία ιστορικά γεγονότα που καθόρισαν την πορεία της Ελλάδας και του Κόσμου.

 

Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί στο Αμφιθέατρο «Δημήτριος Παντερμαλής» και θα υπάρχει και ζωντανή μετάδοση (live streaming) στον ιστοχώρο του Μουσείου Ακρόπολης 

www.theacropolismuseum.gr

Λόγω περιορισμένης χωρητικότητας, θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.

 


Πανεπιστημιακή Ανασκαφή Φιλίππων-Ανασκαφική Περίοδος 2023

 



Την Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου 2023 ολοκληρώθηκε η ανασκαφική έρευνα που πραγματοποιεί η ομάδα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου στους Φιλίππους υπό την διεύθυνση της καθηγήτριας  Βυζαντινής Αρχαιολογίας Ναταλίας Πούλου και με άμεσους συνεργάτες, τον επίκουρο καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας Αναστάσιο Τάντση καθώς και τον ομότιμο καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας Αριστοτέλη Μέντζο. Στην ανασκαφή έλαβαν μέρος δεκαπέντε (15) φοιτητές του ΑΠΘ (11 προπτυχιακοί, 2 μεταπτυχιακοί και 2 υποψήφιοι διδάκτορες). Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από τον τακτικό προϋπολογισμό και την Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ.

 


Φέτος η ανασκαφή συνεχίστηκε ανατολικά της νότιας κύριας οδού (decumanus) στο σημείο που συναντά τον βόρειο άξονα της πόλης (τη λεγόμενη «Εγνατία»). Αποκαλύφθηκε η συνέχεια του μαρμαροστρωμένου δρόμου, στην επιφάνεια του όπου εντοπίστηκε νόμισμα (χάλκινος φόλλις) του αυτοκράτορα Λέοντος Στ' (886-912), στοιχείο που βοηθά να προσδιοριστεί η διάρκεια χρήσης του δρόμου. Στο σημείο σύγκλισης των δύο οδών φαίνεται να διαμορφώνεται μία διεύρυνση (πλατεία) στην οποία κυριαρχεί ένα πλούσια διακοσμημένο οικοδόμημα. Τα στοιχεία της περσινής ανασκαφής μας οδήγησαν να διατυπώσουμε την υπόθεση οτι επρόκειτο για μία κρήνη. Τα ευρήματα της φετινής έρευνας επιβεβαιώνουν την άποψη αυτή και μας βοηθούν να καταλάβουμε καλύτερα το σχήμα και τη λειτουργία της.


 

Η έρευνα του 2022 έφερε στο φως τμήμα του πλούσιου διακόσμου της κρήνης με εντυπωσιακότερο το άγαλμα που εικονίζει τον Ηρακλή αγένειο με νεανικό σώμα. Η πρόσφατη ανασκαφική έρευνα (2023) αποκάλυψε την κεφαλή άλλου αγάλματος: ανήκει σε μορφή αγένειου ανδρός με πλούσια κόμη την οποία επιστέφει ένα στεφάνι από φύλλα δάφνης. Η ωραία αυτή κεφαλή φαίνεται πως ανήκει σε άγαλμα του θεού Απόλλωνα. Όπως και το άγαλμα του Ηρακλή χρονολογείται κατά τον 2ο ή αρχές του 3ου αι. μ.Χ. και πιθανώς κοσμούσε την κρήνη, η οποία έλαβε την τελική της μορφή κατά τον 8ο έως τον 9ο αιώνα.

 


Γνωρίζουμε από τις πηγές αλλά και από τα αρχαιολογικά δεδομένα ότι στην Κωνσταντινούπολη αγάλματα κλασικής και ρωμαϊκής περιόδου κοσμούσαν κτήρια και χώρους δημόσιας χρήσης έως την ύστερη βυζαντινή περίοδο.

 

Το εύρημα αυτό ενισχύει την υπόθεση που είχαμε διατυπώσει το 2022 σχετικά με τον τρόπο διακόσμησης των δημόσιων χώρων στις σημαντικές πόλεις της Βυζαντινής αυτοκρατορίας μεταξύ των οποίων και οι Φίλιπποι.

 

Η ανασκαφή θα συνεχιστεί και την επόμενη χρονιά.

 

 ΥΠΠΟ


Mακεδονικός τάφος ενός πλούσιου υπασπιστή και της γυναίκας του βρέθηκε στις Αιγές το 2023

 

Ένας ακόμα σημαντικός μακεδονικός τάφος, κάποιου πλούσιου κατοίκου των Αιγών, ο οποίος ετάφη μαζί με τη γυναίκα του, βρέθηκε στην περιοχή, με αφορμή τις εργασίες κατασκευής αποχετευτικού δικτύου. Αυτό, καθώς και άλλα σημαντικά ευρήματα που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη την περασμένη χρονιά στο άστυ και στη νεκρόπολη των Αιγών στη διάρκεια των σωστικών ανασκαφών, παρουσίασε η επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων Αγγελική Κοτταρίδη, στην 36η ετήσια Αρχαιολογική Συνάντηση για «το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη το 2023», που διεξήχθη στη Θεσσαλονίκη.

 

Πρόκειται για έναν τάφο που εντοπίστηκε σε περιοχή με τύμβους, στη βορειοδυτική γωνία της νεκρόπολης, τον οποίο «συνάντησε» το ...αποχετευτικό αυλάκι. «Φυσικά δεν τον χάλασε, σταμάτησε αμέσως η ανασκαφή και τον σκάψαμε. Έγινε αμέσως μία επιχείρηση να συντηρήσουμε την πρόσοψη, γιατί είχε κονιάματα και μετά τον ανοίξαμε, όχι πολύ, τόσο όσο για να μπορούμε να μπούμε», περιέγραψε η κ. Κοτταρίδη. Η πρόσοψη του τάφου ήταν απλή, χωρίς πόρτα, με θυραίο άνοιγμα που κλείνει με πέτρες. Στο σημείο μάλιστα βρέθηκε πολύτιμη ταφική πυρά που έδωσε πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία στους αρχαιολόγους.

 

Αμέσως μετά η κ. Κοτταρίδη παρουσίασε φωτογραφίες του εσωτερικού του τάφου, οι καθαρές διαστάσεις του οποίου είναι 3,70 x 2,70 μέτρα. Εντυπωσίασε η εικόνα της χρυσής κορδέλας με τους μεγάλους φιόγκους, που είναι ζωγραφισμένη περιμετρικά του τάφου. «Αυτός είναι ένας σημαντικός τάφος, διότι ο άντρας που τάφηκε εδώ, ο βασικός νεκρός, είχε ασπίδα ενισχυμένη με σιδερένια μέρη, ενώ και τα όπλα που σώθηκαν τμηματικά, δείχνουν ότι έγιναν σε πολύ καλό εργαστήριο, άρα πιθανότατα έχουμε να κάνουμε με κάποιον από τους υπασπιστές», επισήμανε η αρχαιολόγος.

 

Τα χρωματιστά κονιάματα της πρόσοψης, όπως παρατήρησαν οι αρχαιολόγοι, είναι από δύο φάσεις και αυτό εξηγείται, διότι αργότερα ετάφη και η γυναίκα του εκεί. Η Αγγελική Κοτταρίδη, μάλιστα, έδειξε στο κοινό φωτογραφίες από τα κοσμήματα που βρέθηκαν στον τάφο και αποδεικνύουν αυτόν τον ισχυρισμό, ενώ αυτό που ξεχωρίζει από τα ευρήματα είναι ένα χρυσό στεφάνι μυρτιάς. «Πολύ κοντά στον τάφο αυτό, μόλις στα 100 μέτρα, είναι ο τάφος που έσκαψε ο Δημήτρης Παντερμανλής το '69 και υπάρχουν άλλοι δύο τύμβοι εκεί. Μάλλον είναι συστοιχία πλούσιων τάφων», εκτίμησε η αρχαιολόγος.

 

Η Αγγελική Κοτταρίδη αναφέρθηκε ακόμα στο μέρος του τείχους που βρέθηκε στο πλαίσιο των ανασκαφών με την ευκαιρία του αποχετευτικού έργου, στον δρόμο που ανεβαίνει προς το ανάκτορο των Αιγών. Το στοιχείο αυτό είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον, όπως είπε, καθώς δείχνει ακριβώς τα όρια των Αιγών. «Το τείχος έχει φάρδος λίγο παραπάνω από δύο μέτρα, που σημαίνει έξι πόδια μακεδονικά. Το παλιό τείχος του 5ου αιώνα που χρονολογείται στα χρόνια του Περδίκκα του Β', έχει φάρδος περίπου ένα μέτρο, δηλαδή τρία πόδια», είπε χαρακτηριστικά, κάνοντας τη σύγκριση με το παλαιότερο εύρημα.

 

Οι περισσότερες ανασκαφές ωστόσο έγιναν στην «καρδιά» της νεκρόπολης, πολύ κοντά στη Βασιλική Συστάδα των Τημενιδών, όπου βρέθηκε η ταφή ενός πολεμιστή που είχε το κράνος στα πόδια του και κρατούσε με το δεξί του χέρι πάνω στο στήθος ένα σπαθί. «Έχουμε ακόμα έναν άντρα, ο οποίος δεν έχει κράνος, έχει όμως ένα ωραίο ξίφος το οποίο κρατάει κι αυτός με το δεξί του χέρι, του έχουν πέσει τα δαχτυλίδια και έχουμε και την περόνη που κράταγε τη χλαμύδα», περιέγραψε δείχνοντας τις αντίστοιχες εικόνες, ενώ όπως δήλωσε, όλα αυτά τα αντικείμενα έχουν συντηρηθεί.

 

Αναφέρθηκε ακόμη σε μία σπάνια περίπτωση αρχαϊκού τάφου του 530 π.Χ. που εντοπίστηκε, όπου υπάρχει σκελετός καθώς και μεγάλες σιδερένιες περόνες με μολυβένια κεφάλια.


ΑΠΕ-ΜΠΕ


16 Μαρτίου, 2024

Ευρωπός - Europos

 

ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ Η ΠΟΛΙΣ 



© Εφορεία Αρχαιοτήτων Κιλκίς

1 [Μάαρκον Μινύκιον] Κ̣ο̣ΐ̣ν̣τ̣ο̣υ̣ υ̣ἱ̣ὸ̣ν

[Ῥ]οῦ[φ]ον σ[τρ]ατηγὸν

[ὕπατ]ον Ῥωμαίων νικήσαντα τὸ[ν]

πρὸς Γαλάτας Σκορδί-[στας] καὶ

Βέσσους καὶ τοὺς λοιποὺς Θρᾶϊκας

πόλεμον

[τὸν αὑτ]ῶν εὐεργέτην ἀρετῆς ἕνεκεν

καὶ εὐνοίας

5  Εὐρωπαίων ἡ πόλις. 



Η αρχαία πόλη της Ευρωπού, βρίσκεται ΝΑ του όρους Πάικου στα δυτικά του ποταμού Αξιού. Η θέση της εξασφάλιζε τον έλεγχο και την επικοινωνία του φυσικού υδάτινου δρόμου μεταξύ του Αιγαιακού νότου με τη βαλκανική ενδοχώρα. Τα πυκνά δάση της περιοχής και οι δυνατότητες μεταφοράς της ξυλείας διαμέσου του Αξιού, συνέβαλαν στην πρώιμη ανάπτυξή της, ως ενδιάμεσου εμπορικού σταθμού με τη νοτιότερη Ελλάδα. Οι παλαιότερες ενδείξεις κατοίκησης προέρχονται από τον προϊστορικό οικισμό (περίπου στο 3000 π.Χ), που έχει μορφή λόφου και βρίσκεται στο κέντρο του χωριού.

 

Στη διάρκεια των κλασικών χρόνων περιλαμβάνεται στη διοικητική περιφέρεια της Βοττιαίας και υπάρχει αναφορά για την πόλη από τον Θουκυδίδη, κατά την εξιστόρηση των γεγονότων του Πελοποννησιακού πολέμου. Η ζωή της συνεχίσθηκε στα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια, με την πόλη και την ύπαιθρο χώρα της, να δοκιμάζεται από αλλεπάλληλες εχθρικές επιδρομές. Αδιάψευστοι μάρτυρες των άγνωστων πολεμικών και ιστορικών γεγονότων, είναι η τιμητική αναγνώριση Ρωμαίων αξιωματούχων, που συνέβαλαν στην επιτυχή απώθηση των εισβολέων με το στήσιμο ανδριάντων εκ μέρους της Ευρωπαίων πόλεως, για τη σωτηρία της.

 

Ανασκαφικά και τυχαία ευρήματα συμπληρώνουν στοιχεία για πτυχές της δημόσιας, ιδιωτικής, οικονομικής και θρησκευτικής ζωής της πόλης.

 

Ο αρχαιολογικός χώρος περιλαμβάνει ανασκαμμένο τμήμα του νεκροταφείου της Ευρωπού, όπου η καλή διατήρηση υπέργειων δομικών κατασκευών και περιβόλων, παρείχε δυνατότητες παρακολούθησης της κοινωνικής διαστρωμάτωσης, με την τελευταία να ανιχνεύεται αποτυπωμένη στην επιλογή της κατηγορίας, του μεγέθους, του υλικού κατασκευής των ταφικών μνημείων (Μακεδονικός, λαξευτός ή πλινθόκτιστος καμαροσκέπαστος, ή απλός κεραμοσκεπής) στη διάρκεια μεγάλου χρονικού διαστήματος χρήσης, από τα κλασικά χρόνια μέχρι τα παλαιοχριστιανικά χρόνια (4ος π.Χ.- 4ος-6ος).

 

Παράλληλα ο πλούτος, η ποικιλία, η ποσότητα, η εκλεπτυσμένη καλαισθησία και η ποιότητα των προσωπικών αντικειμένων, που εναποτέθηκαν ως κτερίσματα στους τεθνεώτες, αποτελούν αποκαλυπτικά τεκμήρια για το εύρος των πολιτισμικών και εμπορικοοικονομικών επαφών, το βιοτικό επίπεδο, τις επαγγελματικές ασχολίες και την καθημερινότητα των πολιτών της Ευρωπού, που παρέμεινε στη διάρκεια της ιστορίας της, περιφερειακή πόλη της Μακεδονικής ενδοχώρας.

 

Η τύχη της αποκάλυψης των σπανιότατα διασωθέντων υπέργειων ταφικών κατασκευών σε ανασκαφές σύγχρονων αστικών κέντρων, που αποτέλεσε το έναυσμα της ανασκαφικής έρευνας στην Ευρωπό, τεκμηριώνει την αδιάσπαστη συνέχεια της ταφικής τελετουργίας και της εθιμικής διαδικασίας, που μαρτυρούνται από την αρχαιοελληνική γραμματεία μέχρι την εποχή μας, δηλαδή την τέλεση των τρίτων,των ένατων ,των τεσσαρακοστών και των ενιαυσίων  καθώς και των επιμνημόσυνων γευμάτων, ως μέρος της κληρονομιάς του ειδωλολατρικού κόσμου στον χριστιανισμό.

 

Συντάκτης

Θώμη Σαββοπούλου

  


15 Μαρτίου, 2024

Τα Καλίνδοια,μια αρχαία πόλη στην Μακεδονία

 


Η Στήλη των Καλινδοίων

Ανάθημα του ιερέως Αγαθάνορος στον Ασκληπιό και τον Απόλλωνα. Απλή μαρμάρινη ενεπίγραφη στήλη. Η επιγραφή αποτελεί κατάλογο ιερέων του Ασκληπιού στα Καλίνδοια. 

 Εξαιρετικά σημαντική επιγραφή, από την οποία ταυτίστηκε για πρώτη φορά ο αρχαιολογικός χώρος του Καλαμωτού με τα αρχαία Καλίνδοια.

Σύμφωνα με το κείμενο, ο ιερέας Αγαθάνωρ αφιερώνει στον θεό Απόλλωνα, την κύρια θεότητα των Καλινδοίων, τη συγκεκριμένη στήλη με τα ονόματα τριάντα συνολικά ιερέων του Ασκληπιού.  



Κείμενο επιγραφής

[Ἀγαθά]νωρ Ἀγάθων[ος]

[ἱερητε]ύσας <ας>Ἀσκληπιῶι,

[Ἀπόλλ]ωνι ἀνέθηκεν.

[Οἳδε]ἱερεῖς ἐγένοντο

5 [ἀφ'ο]ὗ βασιλεύς Ἀλέξαν-

δρος ἔδωκε Μακεδόσι

Καλίνδοια καὶ τὰ χωρία

τὰ περὶ Καλίνδοια Θαμίσ-

κιαν, Καμακαίαν, Τριπο-

10 ᾶτιν: Σίβρας Ἡροδώρου,

Τρωΐλος Ἀντιγόνου,

Καλλίας Ἀπολλωνίου,

Ἱκκότας Γύρτου,

Ἡγήσιππος Νικοξένου,

15 Λυκοῦργος Νικάνορος,

Ἀγαθάνωρ Ἀγάθωνο[ς],

Μενέλαος Μενάνδ[ρου],

Ἀντίγονος Μενάνδρ[ου],

Ἀντιμένων Μενάνδρ[ου],

20 Κράτιππος Εὐρυτίο[υ],

Γῦλις Εὐ(ρ)υτίου,

Κανούν Ἀσσα[_]μίκου,

Κερτίμμας Κρίθωνο[ς],

Φιλώτας Λεων[ίδου],

25 Πτολέμμας Μ[_ _ _ _ _],

Μύας Φιλίς[κου],

Ἁμερίας Κυδ[ία],

Πάσων Σκύθ[ου],

Φίλαργος Μενά[νδρου],

30 Γυδίας Κρίθων[ος],

Φιλόξενος Ε[_ _ _ _ _],

Περδίκκας Ἀμμα[δίσκου],

Νικάνωρ Νικά[νορος],

Νικάνωρ Σώς[ο]υ,

35 Fαδδῦς Ἀστίων[ος],

Ἀντιφάνης Σώς[_ _ _ _],

Παρμενίων Ἀλ[_ _ _]

Γλαυκίας Δαβρ[εία],

Ἅρπαλος Φα[_ _ _ _].


Στοιχεία εκθέματος

Χρονολόγηση:Ελληνιστική περίοδος, 334-304π.Χ

Τόπος Εύρεσης: Καλίνδοια

Διαστάσεις:

πλάτος: 0,37 μ., ύψος: 1,38 μ.

Υλικό:Μάρμαρο

Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης 


11 Μαρτίου, 2024

Το αρχαιολογικό έργο στην Μακεδονία και την Θράκη

 


36η Επιστημονική Συνάντηση | 28-29 Μαρτίου 2024

 

H 36η ετήσια Αρχαιολογική Συνάντηση για το Έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη θα διεξαχθεί στις 28-29 Μαρτίου 2024 διά ζώσης στην Αίθουσα Τελετών του Παλαιού Κτηρίου της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ.

 

Θα παρουσιαστεί το ετήσιο αρχαιολογικό έργο, μέσα από 73 ανακοινώσεις σχετικές με την έρευνα που διεξάγεται στον βορειοελλαδικό χώρο, από τον Έβρο ως την Καστοριά.

 

Η οργάνωση της 36ης Συνάντησης γίνεται σε συνεργασία των Εφορειών Αρχαιοτήτων και των Αρχαιολογικών Μουσείων της Μακεδονίας και της Θράκης με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Τομέας Αρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας).

 




Θα υπάρχει και δυνατότητα διαδικτυακής παρακολούθησης μέσω ΖΟΟΜ Μeetings στον ακόλουθο σύνδεσμο: 

 https://authgr.zoom.us/j/96847226612?pwd=Y00wRFBzWk9nK1ZBMEIvTDlXUUFUQT09#success

 

Meeting ID: 968 4722 6612

 

Passcode: 2155754


Πρόγραμμα συνεδρίου εδώ

05 Μαρτίου, 2024

Αναβάθμιση υποδομών στον αρχαιολογικό χώρο Ολύνθου

 

Ψηφιδωτό δάπεδο στην Αρχαία Όλυνθο 


Στην αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου της Ολύνθου σε επίπεδο φωτισμού, αλλά και υποδομών ασφάλειας προχωρά το Υπουργείο Πολιτισμού με σκοπό την ασφαλή κίνηση επισκεπτών και θεατών στην ιπποδάμεια αρχαία πόλη, χώρο που συμμετέχει ετησίως στις εκδηλώσεις του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός».

 

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Τα έργα αναβάθμισης στον αρχαιολογικό χώρο της Ολύνθου εντάσσονται στο πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού για τη βελτίωση χώρων και υποδομών, με σκοπό τη φιλοξενία εκδηλώσεων σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, στη Χαλκιδική. Το έργο έχει συνολικό προϋπολογισμό 1.091.612 ευρώ και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και περιλαμβάνει επεμβάσεις για τη βελτίωση της προσβασιμότητας προς τον αρχαιολογικό χώρο, αλλά και επεμβάσεις για τον φωτισμό και την ασφάλεια.



 Από το 1990, που ξεκίνησε η αναστήλωση των μνημείων και η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Ολύνθου μέχρι σήμερα, έχουν αποκατασταθεί αρκετά οικοδομικά τετράγωνα και τρία δημόσια κτήρια της κλασικής πόλης, αποδίδοντας στο κοινό έναν διαμορφωμένο αρχαιολογικό χώρο, με μεγάλη επισκεψιμότητα. Με τη βελτίωση των υποδομών αναβαθμίζουμε αισθητικά και λειτουργικά τον μοναδικό αυτόν αρχαιολογικό χώρο της Κεντρικής Μακεδονίας, που φιλοξενεί ποικίλες εκδηλώσεις κατά τους θερινούς μήνες. Αποτελεί πολιτική μας ο εμπλουτισμός, η αναζωογόνηση και η αξιοποίηση του πολιτιστικού αποθέματος, με την όσμωση δράσεων σύγχρονης πολιτιστικής και καλλιτεχνικής δημιουργίας, στοχεύοντας στην ανάδειξη και αξιοποίηση του συνόλου του πολιτιστικού κεφαλαίου της πατρίδας μας».



 

H μελέτη φωτισμού έχει σκοπό την ασφαλή κίνηση των επισκεπτών, την ανάδειξη των εξωτερικών διαδρομών, της κεντρικής πλατείας και της φύτευσης. Προβλέπεται γενικός φωτισμός διαδρομών και οδού προς το Μουσείο του αρχαιολογικού χώρου και φωτισμός σε διαμορφώσεις πρασίνου και κήπου. Η μελέτη συστημάτων ασφαλείας περιλαμβάνει προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα για  την προστασία από πυρκαγιά με τοποθέτηση δικτύου καμερών, οι οποίες θα λειτουργούν μέσω ασύρματου τηλεπικοινωνιακού συστήματος, ώστε να είναι δυνατός ο έλεγχος και η λειτουργία τους σε πραγματικό χρόνο από οπουδήποτε και από εξουσιοδοτημένο χρήστη μέσω κωδικού ασφαλείας. 



Προβλέπεται δυνατότητα ηχητικής ενημέρωσης και παροχής οδηγιών προς τους επισκέπτες, αλλά και η τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων για την καθοδήγηση των επισκεπτών.

 

Η αρχαία πόλη της Ολύνθου ιδρύθηκε, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, στα μέσα του 7 ου αι. π.Χ. από τους Βοττιαίους και το 479 π.Χ. καταστράφηκε από τους Πέρσες. Το 432 π.Χ. ο Βασιλιάς των Μακεδόνων Περδίκκας Β΄ έπεισε τους κατοίκους πολλών παραθαλάσσιων πόλεων της Χαλκιδικής να συνοικισθούν στην Όλυνθο, η οποία αποτέλεσε την πολυανθρωπότερη και πλουσιότερη πόλη της περιοχής. Κατείχε πρωταγωνιστικό ρόλο στα πολιτικά γεγονότα της Χαλκιδικής έως το 348 π.Χ., οπότε καταστράφηκε ολοκληρωτικά από τον Φίλιππο Β΄. Η πόλη είναι κτισμένη πάνω στο βόρειο λόφο σύμφωνα με το ιπποδάμειο σύστημα. 



Κατά την ανασκαφική έρευνα (1928-1938) από την Αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή, ερευνήθηκε το μεγαλύτερο τμήμα της πόλης και ήλθε στο φως ένα από τα καλύτερα δείγματα πολεοδομικού σχεδιασμού και οικιστικής αρχιτεκτονικής (περισσότερες από 100 κατοικίες) από την κλασική εποχή. Στο νότιο τμήμα του λόφου εντοπίστηκαν κτήρια δημόσιου χαρακτήρα. Στο νοτιοανατολικό τμήμα, έξω από τα τείχη της πόλης εντοπίστηκε ο νεότερος τομέας της, κτισμένος μετά το 379 π.Χ., επίσης με το ιπποδάμειο σύστημα, όπου βρέθηκαν πλούσιες κατοικίες με συμβατικές ονομασίες όπως Έπαυλη της Αγαθής Τύχης, του Ηθοποιού, των Δίδυμων Ερώτων, κοσμημένες με εντυπωσιακά ψηφιδωτά δάπεδα.


16 Φεβρουαρίου, 2024

Πηνελόπη Σ. Δέλτα:Στα μυστικά του βάλτου

 

Στα μυστικά του βάλτου (πολυτονικό, σκληρόδετο)

 Συγγραφέας: Δέλτα, Πηνελόπη Σ., 1874-1941

 

"Το βάλτο τον σκέπαζε πυκνή καταχνιά. Ο αέρας ήταν βαρύς από αναθυμιάσεις και αποφορά σαπισμένων χόρτων. Το χώμα υγρό, λασπιασμένο, κολλούσε στα πόδια. Η υγρασία και το κρύο έπιανε στα κόκαλα. Οι άντρες προχωρούσαν αργά, κάπως αποθαρρημένοι. Φυτά χαμηλά και καλαμιές τους έκοβαν το δρόμο. Οι αρχηγοί σώπαιναν και πήγαιναν σφίγγοντας τα δόντια τους.

 Αυτή ήταν λοιπόν η Λίμνη των Γιαννιτσών;

Αυτός ο υγρός και σκοτεινός βάλτος, όπου θα κατοικούσαν, αμφίβια και αυτοί, για μέρες, κι εβδομάδες, και μήνες... ίσως και να πέθαιναν εκεί μέσα; Λυγερός και λαφροπάτητος ξεγλιστρούσε ο Αποστόλης μέσα σε φυτά και καλαμιές, πατώντας όπου ήταν μια σπιθαμή ξερή και τον ακολουθούσαν οι άντρες, σιωπηλοί και σκυθρωποί. Σκιές σηκώθηκαν μπροστά τους, ξεχώρισαν στο λυκόφως της αυγής.

Ήταν αντάρτες, από τα Ελληνικά σώματα τα κλεισμένα στη Λίμνη. Ειδοποιημένοι είχαν βγει να παραλάβουν τους νεοφερμένους και να τους οδηγήσουν στην πιο κοντινή σκάλα του Βάλτου. Χαρούμενοι άπλωναν κι έσφιγγαν χέρια, αντάλλαζαν καλωσορίσματα, πρόσφερναν να ξεφορτώσουν τους κουρασμένους άντρες. Τους κοίταζαν οι αρχηγοί αμίλητοι.



 Αυτοί ήταν οι πολεμιστές του Βάλτου;

Αυτές οι ισχνές, κιτρινιάρικες ανθρώπινες σκιές;

 Με αυτούς θα πολεμούσαν τους Βουλγάρους;

Έτσι θα γίνουνταν σε λίγο και αυτοί; 

Ο Αποστόλης είχε πιάσει κιόλα κουβέντα μ' έναν από τους άντρες"

 

Εκδόσεις Εστία

 


27 Ιανουαρίου, 2024

Η χρυσή λάρνακα της Μήδας

 


Η χρυσή λάρνακα της Μήδας

© Υπουργείο Πολιτισμού

Η χρυσή λάρνακα που λίγο υπολείπεται σε μέγεθος από εκείνη του Φιλίππου περιείχε το χρυσό διάδημα και τα καμένα οστά μιας νεαρής γυναίκας 22-23 χρονών, προφανώς συζύγου του νεκρού βασιλιά. Αφού, όπως δείχνει η μελέτη της κατασκευαστικής δομής του τάφου, ο προθάλαμος ολοκληρώθηκε μαζί με το θάλαμο και αφού το μνημείο έκλεισε και δεν ξανάνοιξε ποτέ, είναι προφανές ότι και οι δύο νεκροί θάφτηκαν μαζί. Αυτό αποκλείει την ταύτιση της νεκρής του προθαλάμου με την τελευταία σύζυγο του Φιλίππου Β΄ την ανιψιά του Αττάλου, την Κλεοπάτρα που θα πρέπει να σκοτώθηκε κάπως αργότερα, μετά την εκτέλεση του ισχυρού συγγενή της.


Απομένει η Μήδα, η θυγατέρα του βασιλιά των Γετών Κοθήλα, η Θράκισσα πριγκίπισσα που ο Φίλιππος παντρεύτηκε, όταν γύριζε από την εκστρατεία στη Σκυθία, το 339 π.Χ. και την ώρα του θανάτου της θα ήταν 20-25 χρόνων. Υπακούοντας στο έθιμο της φυλής της που, όπως καταγράφει ο Ηρόδοτος, όριζε οι γυναίκες των επιφανών να συνοδεύουν τους συζύγους τους στον θάνατο, η νεαρή ξένη φαίνεται πως αυτοκτόνησε, όταν δολοφονήθηκε ο βασιλιάς. Ακολουθώντας τον άντρα και κύριό της στις φλόγες της νεκρικής πυράς και στον τάφο, συντρόφισσα για πάντα της κλίνης του βασιλιά στον Άδη, έγινε για τους Μακεδόνες, που οπωσδήποτε δεν ήταν εξοικειωμένοι με τέτοια δείγματα αφοσίωσης, μια νέα Άλκηστη, πρότυπο συζυγικής αρετής και πίστης.

Μεγάλο δωδεκάκτινο αστέρι κοσμεί το καπάκι της λάρνακας

Αυτός φαίνεται να είναι ο λόγος που ο Αλέξανδρος, ο νέος βασιλιάς, την τίμησε τόσο πολύ, δίνοντάς της στο ταξίδι χωρίς γυρισμό δώρα αμύθητης αξίας. 

 

Συντάκτης

Αγγελική  Κοτταρίδη


18 Ιανουαρίου, 2024

Νυμφαίο - Σχολή Αριστοτέλους

 


Στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας  Μίεζας εντάσσεται και ο αρχαιολογικός χώρος του Νυμφαίου που βρίσκεται στη θέση Ισβόρια, πάνω στο δρόμο που οδηγεί από το χωριό Κοπανός προς την επαρχία της Νάουσας του Νομού Ημαθίας. Πρόκειται για ένα φυσικό τοπίο που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με την ομορφιά του. Ο χώρος αυτός έχει ταυτιστεί με τη Σχολή του Αριστοτέλους. Εδώ, ο μελλοντικός βασιλιάς της  Μακεδονίας μαζί με έναν εκλεκτό κύκλο μαθητών από γόνους ευγενών μακεδονικών οικογενειών μυήθηκε στη φιλοσοφία και στην ποίηση, στα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες. Ο Μέγας Αλέξανδρος παρέμεινε στη Σχολή μέχρι το 340 π.Χ., οπότε επέστρεψε στην Πέλλα για να ασκήσει καθήκοντα αντιβασιλέα, κατά την απουσία του πατέρα του.

 

Η επίδραση της αριστοτελικής σκέψης στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του νεαρού διαδόχου, αλλά και στη φιλοσοφία ζωής που είχε ο μετέπειτα κοσμοκράτορας για την ηθική και την πολιτική, γνωρίζουμε πως στάθηκε καθοριστική. Παρά το σύντομο χρονικό διάστημα λειτουργίας της Σχολής, τρία μόλις χρόνια, η συνύπαρξη στο χώρο αυτό του Αριστοτέλη, μιας από τις μεγαλύτερες σε παγκόσμιο επίπεδο πνευματικές φυσιογνωμίες, και του Αλέξανδρου, της γοητευτικότερης ίσως προσωπικότητας του αρχαίου κόσμου, αναδεικνύει τη Σχολή Αριστοτέλους ως ένα ιστορικό τόπο με παγκόσμια ακτινοβολία.

 

Οι αρχαίοι συγγραφείς Πλούταρχος (Αλέξ. 7) και Πλίνιος (Nat. Hist. XXXI,30) αναφέρονται στα κείμενα τους στη Σχολή του μεγάλου φιλοσόφου, που προσκλήθηκε από το Φίλιππο Β΄ να αναλάβει την αγωγή του δεκατριάχρονου τότε γιου του, Αλέξανδρου (343/2 π.Χ.).

 

Ο Πλούταρχος, περιγράφοντας στο Βίο του Αλεξάνδρου το χώρο που επιλέχτηκε για την ίδρυση της βασιλικής Σχολής, αναφέρει το ''περί Μίεζαν Νυμφαίο'', δηλαδή το Νυμφαίο κοντά στη Μίεζα, με τους υπόσκιους περιπάτους και τις λίθινες έδρες, που σώζονταν ακόμη στην εποχή του και επισημαίνει μάλιστα ότι επιδεικνυόταν ως αξιοθέατο.

 

Ο χώρος είχε γίνει γνωστός στην έρευνα από το Γάλλο περιηγητή  Delacoulonce στα μέσα του 19ου αι. αλλά το 1965 καθαρίστηκε για πρώτη φορά από τη βλάστηση και ένα τμήμα του ανασκάφτηκε τα επόμενα χρόνια από το Φώτη Πέτσα, ο οποίος, συνδυάζοντας εύστοχα τις γραπτές πηγές, τις τοπογραφικές παρατηρήσεις και τα ανασκαφικά δεδομένα, ταύτισε τη θέση με τη Σχολή του Αριστοτέλους.

 

Συντάκτης

Ε. Ψαρρά, Αρχαιολόγος


12 Δεκεμβρίου, 2023

Μακεδονικός γάμος - Βελβεντό (1960)

  



Μακεδονικός γάμος - Βελβεντό  Κοζάνης 

Σκηνοθεσία:Τάκης Κανελλόπουλος

Α' βραβείο στα Φεστιβάλ Βελιγραδίου.

Βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης,1960










08 Νοεμβρίου, 2023

Ο Μανόλης Ανδρόνικος ανακαλύπτει τον τάφο του Φιλίππου Β’

 

Συνέντευξη τύπου του Μανόλη Ανδρόνικου στο  κεντρικό αμφιθέατρο της Φιλοσοφικής Α.Π.Θ.,24/11/1977 


Συμπληρώνονται σήμερα 46 χρόνια από την σπουδαία αρχαιολογική ανακάλυψη του αρχαιολόγου και καθηγητή του Α.Π.Θ. Μανόλη Ανδρόνικου στη Βεργίνα. Ειδικότερα, στις 8 Νοεμβρίου 1977 ήρθε στο φως ο τάφος του Φιλίππου Β' στη Βεργίνα. Στον τάφο αυτό ανακαλύφθηκαν μοναδικά ευρήματα, όπως όπλα, χάλκινα σκεύη, η χρυσή λάρνακα με τον ήλιο της Βεργίνας, το χρυσό στεφάνι μυρτιάς, κ.ά. Η συστηματική μελέτη αυτών των ευρημάτων έκαναν τον Ανδρόνικο να καταλήξει στο συμπέρασμα πως ο τάφος αυτός ανήκει στο Βασιλιά Φίλιππο Β' της Μακεδονίας, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Το αστέρι με τις δεκαέξι ακτίνες στο κάλυμμα της λάρνακας 


Η ανασκαφή αυτή είναι μία από τις σημαντικότερες στη Βόρειο Ελλάδα μιας και ανανέωσε το ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας για την αρχαιολογική έρευνα της Μακεδονίας, έφερε στο φως πληθώρα νέων και σημαντικών ευρημάτων και συνέβαλε στην αλματώδη τουριστική και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Η έρευνα στην περιοχή συνεχίζεται ως σήμερα από την συνεργάτιδα του Ανδρόνικου, Αγγελική Κοτταρίδη η οποία με την ομάδα της συνέβαλε στην αποκατάσταση του ανακτόρου και τη δημιουργία του νέου Πολυκεντρικού Μουσείου Αιγών.

Σχεδιάγραμμα της ανασκαφής και των ευρημάτων  


Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει ένα μοναδικό επεισόδιο-ντοκουμέντο από την εκπομπή ''Η ΕΡΤ στη Βόρειο Ελλάδα'' παραγωγής 1980, με τίτλο ''Ο Ανδρόνικος στη Βεργίνα'', σε σκηνοθεσία Γιάννη Σμαραγδή. Στο παρακάτω απόσπασμα, ο σπουδαίος αρχαιολόγος ξεναγεί τους συντελεστές της εκπομπής στο εργαστήριο συντήρησης των ευρημάτων και προβάλλει για πρώτη φορά σημαντικά αρχαιολογικά τεκμήρια -όπως ασπίδες- στην τηλεόραση. Αμέσως μετά, γίνεται λόγος για τη δουλειά των τεχνιτών στο βασιλικό τάφο και αναδεικνύεται η σημασία της συντήρησης των αρχαιολογικών ευρημάτων.


Δείτε ολόκληρο το αφιέρωμα ”Ο Ανδρόνικος στη Βεργίνα”  εδώ




👉 Μανόλης Ανδρόνικος 


07 Νοεμβρίου, 2023

Modern Historians about Macedonia – Archer Jones

 



Quote:


King Philip of the northern Greek kingdom of Macedon perfected this system,and his son,Alexander the Great, used it to conquer Greece and Persian Empire. 



Archer Jones, The Art of War in the Western World,page 21 




ABOUT THE BOOK

The magnum opus of one of America's most respected military historians, The Art of War in the Western World has earned its place as the standard work on how the three major operational components of war--tactics, logistics, and strategy--have evolved and changed over time. This monumental work encompasses 2,500 years of military history, from infantry combat in ancient Greece through the dissolution of the Roman Empire to the Thirty Years' War and from the Napoleonic campaigns through World War II, which Jones sees as the culmination of modern warfare, to the Israeli-Egyptian War of 1973.

University of Illinois Press 


Hans-Georg Gadamer erzählt die Geschichte der Philosophie

      Wie es anfing - Thales, Heraklit, Platon, Aristoteles     Hellenismus und Weltbürgertum - Epikur, die Stoa und Plotin         Moral u...