Modern Historians about Macedonia – John Anthony Cramer

 

A geographical and historical description of ancient Greece, with a map and plan of Athens by Cramer, J. A. (1793-1848)

 

Judging from their historical nomenclature, and the few words that have been preserved to us, we may evidently trace a Greek foundation in their language, whatever idiomatic differences might exist between it and the more cultivated dialects of southern Greece.

 

A geographical and historical description of ancient Greece, with a map and plan of Athens by Cramer, J. A. (1793-1848), page 165

 

 

The origin of the Macedonian dynasty is a subject of some intricacy and dispute. There is one point however, on which all the ancient authorities agree; Namely, that the royal family of that country was of the race of the Temenidae of Argos, and descended from Hercules.

The difference of opinion principally regards the individual of that family to whome the honour of founding this illustrious monarchy is to be ascribed.

 

A geographical and historical description of ancient Greece, with a map and plan of Athens by Cramer, J. A. (1793-1848), page 166

 

 

 

The name of Alexander frequently occurs in the history of Herodotus. This prince was enabled to render important services to the  cause of Greece, notwithstanding the occupation of his dominions by an overwhelming force of Persians, which compelled him to limit his exertions to the conveying of such secret intelligence to the greek commanders {...}

 

 

A geographical and historical description of ancient Greece, with a map and plan of Athens by Cramer, J. A. (1793-1848),page 168 

Modern historians about Macedonia – Peter Morris Green

 

Alexander of Macedon,356-323 B.C.:

A Historical Biography

The men of Lower Macedonia worshipped Greek gods; the royal family claimed descent from Heracles. But the highlanders were much addicted to Thracian deities, Sabazius, the Clodones and Mimallones, whose wild orgiastic cult-practices closely resembled those portrayed by Euripides in the Bacchae.

 

The sovereigns of Lower Macedonia were equally determined to annex these ‘out-kingdoms’, whether by conquest, political persuasion, or dynastic inter-marriage. Lyncestis was ruled by descendants of the Bacchiad dynasty, who had moved on to Macedonia after their expulsion from Corinth in 657 B.C. Excavations at Trebenishte have revealed a wealth of gold masks and tomb furniture of the period between 650 and 600;these were powerful princes in the true Homeric tradition, like the kings of Cyprus. The Molossian dynasty of Epirus, on the marches of Orestis and Elimiotis, claimed descent from Achilles, through his grandson Pyrrhus – a fact destined to have immeasurable influence on the young Alexander, whose mother Olympias was of Molossian stock.

The Argeads themselves, as we have seen, headed their pedigree with Heracles, and could thus (since Heracles was the son of Zeus) style themselves ‘Zeus-born’ like any Mycenaean dynast: both Zeus and Heracles appear regularly on Philip’s coinage.

page 5

Alexander I had, of course, pointed the way, and not merely in the field of territorial expansion. He worked hard to get Macedonia  accepted as a member of the Hellenic family.

page 8-9

For the first time he [Philip] began to understand how Macedonia’s  outdated institutions, so despised by the rest of Greece , might prove a source of strenght when dealing with such opponents.

page 16

Like that other feudally organized horse-breeding state, Thessaly, Macedonia possessed a fine heavy cavalry arm.

page 17

Lyncestis had more or less seceded from Macedonian control;

page 22

In less than four years he had transformed Macedonia from a backward and primitive kingdom to one of the most powerful states in the Greek world.

page 32

Aristotle found support for his thesis in facts drawn from geopolitics or ‘natural law’.Greek superiority had to be proved demonstrably innate, a gift of nature. In one celebrated fragment he counsels Alexader to be ‘a hegemon[leader] of Greeks and a despot to the barbarians, to look after the former as after friends and relatives, and to deal with the latter as with beasts or plants’.

page 58

Besides, he [Alexander] had the whole body of Greek civilized opinion behind him.Euripides held that it was proper (eikos) for ‘barbarians’; to be subject to Greeks. Plato and Isocrates both thought of all non-Hellenes as natural enemies who could be enslaved or exterminated at will. Aristotle himself regarded a war against barbarians as essentially just.

page 59

Egypt:Sunken ruins of Cleopatra's palace

 

Μακεδονία:Ο Ανδρόνικος στη Βεργίνα(1980)

 

Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει ένα μοναδικό επεισόδιο-ντοκουμέντο από την εκπομπή ”Η ΕΡΤ στη Βόρειο Ελλάδα” παραγωγής 1980, με τίτλο ”Ο Ανδρόνικος στη Βεργίνα”.

 

Η ΕΡΤ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΟ ΕΛΛΑΔΑ

Ο ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ ΣΤΗ ΒΕΡΓΙΝΑ

 

Η εκπομπή ”Η ΕΡΤ στη Βόρειο Ελλάδα” είναι μια σειρά ντοκιμαντέρ επιμορφωτικού χαρακτήρα που ερευνά και προβάλλει θέματα από τη ζωή στη Βόρεια Ελλάδα. Το συγκεκριμένο επεισόδιο είναι αφιερωμένο στο Μανόλη Ανδρόνικο και στις αρχαιολογικές ανασκαφές που βρίσκονται σε εξέλιξη στη Βεργίνα, στη θέση των αρχαίων Αιγών, πρωτεύουσα του Μακεδονικού Βασιλείου κατά τους κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους. Οι συντελεστές της εκπομπής επισκέπτονται το χώρο της Βεργίνας τρία χρόνια μετά τις πρώτες ανακαλύψεις και συνομιλούν με το Μανόλη Ανδρόνικο σχετικά με την σημασία των ευρημάτων.

 

Ειδικότερα, στην αρχή του επεισοδίου, ο σπουδαίος αρχαιολόγος υποδέχεται τον σκηνοθέτη Γιάννη Σμαραγδή και τους υπόλοιπους συντελεστές στο χώρο των ανασκαφών και αναφέρεται στην απόφασή του να ολοκληρώσει το αρχαιολογικό του έργο στην περιοχή της Βεργίνας, το οποίο ξεκίνησε το 1951. Ακόμη, εξηγεί τις δυσκολίες που συνάντησε τα προηγούμενα χρόνια.

 

Έπειτα, μιλά για το Φίλιππο Β’, Βασιλιά της Μακεδονίας, την σημασία του πολιτικού έργου του σε σύγκριση και με το γιό του, Αλέξανδρο το Μέγα. Τονίζει πως τα δεδομένα αποδεικνύουν πως ο τάφος που ανέσκαψε είναι βασιλικός και διατυπώνει το επιχείρημά του πως η Βεργίνα είναι κτισμένη πάνω στην αρχαία πόλη των Αιγών.

 

Στην συνέχεια, ο Μανώλης Ανδρόνικος ξεναγεί τους συντελεστές της εκπομπής στο εργαστήριο συντήρησης των ευρημάτων και προβάλλει για πρώτη φορά σημαντικά αρχαιολογικά τεκμήρια -όπως ασπίδες- στην τηλεόραση. Αμέσως μετά, γίνεται λόγος για τη δουλειά των τεχνιτών στο βασιλικό τάφο και αναδεικνύεται η σημασία της συντήρησης των αρχαιολογικών ευρημάτων. Επιπλέον, ο σπουδαίος αρχαιολόγος μιλά για τα έργα που μένει να γίνουν στο χώρο του μεγάλου τύμβου αλλά και η θέληση των αρχαιολόγων να αναδειχθούν υπολείμματα του αρχαίου τείχους και η έρευνα στο χώρο των ανακτόρων. Τέλος, επισημαίνει πως σταδιακά θα αποχωρήσει από τις ανασκαφές, δίνοντας τη θέση του στη νέα γενιά αρχαιολόγων.

 

Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλονται φωτογραφίες των αρχαιολογικών ευρημάτων του βασιλικού τάφου του Φιλίππου Β’ στη Βεργίνα.

 

Έτος παραγωγής: 1980

Πρώτη προβολή επεισοδίου: 18/8/1980

Σκηνοθεσία: Γιάννης Σμαραγδής

Ρεπορτάζ: Νίκος Βολωνάκης, Χρήστος Χριστοδούλου

 

Η έρευνα στην περιοχή συνεχίζεται ως σήμερα από την συνεργάτιδα του Ανδρόνικου, Αγγελική Κοτταρίδη η οποία με την ομάδα της συνέβαλε στην αποκατάσταση του ανακτόρου και τη δημιουργία του νέου Πολυκεντρικού Μουσείου Αιγών. 

Macedonia during the Spread of Christianity (down to 180 A.D.)

 

Map depicting the Spread of Christianity down to 180 A.D. by Adolf Harnack

Detail from the map

 

Macedonia lies where is currently the Greek Province of Macedonia. 

On the other hand the map shows clearly Skopje out of Macedonia, while being a part of Moesia Superior.

 

Ancient writers about Macedonia – Velleius Paterculus

 

In this period, sixty-five years before the founding of Rome, Carthage was established by the Tyrian Elissa, by some authors called Dido.

About this time also Caranus, a man of royal race, eleventh in descent from Hercules, set out from Argos and seized the kingship of Macedonia. From him Alexander the Great was descended in the seventeenth generation, and could boast that, on his mother’s side, he was descended from Achilles, and, on his father’s side,from Hercules.

 

Velleius Paterculus,History of Rome,I

Modern Historians about Macedonia – Frederic Harrison

 

The Macedonians were of the same stock as the Greeks.Their language probably did not differ from Greek more than French does from Italian.

The New Calendar of Great Men: Biographies of the 558 Worthies of All Ages & Nations in the Positivist Calendar of Auguste Comte,Frederic Harrison,page 182 

 

Modern historians about Macedonia – Kenneth Meyer Setton

 

✍Quote:

...and in his own name and that of the people of Thessalonica he offered the city to the Venetian Signoria, asking only that it should be governed “according to its usages and statutes”; that the Orthodox metropolitan of Thessalonica be confirmed in his ecclesiastical charge; that the greek inhabitants should retain their local rights of jurisdiction…

📖“The Papacy and the Levant, 1204-1571 Vol. 2: The Fifteenth Century” By Kenneth Meyer Setton, pages 19-20

 

✍Quote:

In Thessalonica the churches of S. Demetrius and the holy wisdom were bestowed upon the latin clergy. Boniface is declared to have been severe in his exactions of money from the greek natives of Thessalonica and in his commandeering of the best houses in the city as quarters for his men.

He wanted to create a strong, compact state comprising Macedonia, central Greece, and the northeastern Peloponnesus.

He set up a regency in his new capital under his wife Margaret of Hungary, the widow of Isaac Angelus, whom he had married but shortly before, as we have seen, to establish a connection with the dynasty of Angeli, and to win such support among the Greeks as this association might bring him.

📖“The Papacy and the Levant, 1204-1571” by Kenneth Meyer Setton , page 21

 

✍Quote:

On 14 July 1429, the Senate gave formal replies to a detailed petition presented by an embassy representing the Greek population of Thessalonica, showing that the inhabitants had become disenchanted with Venetian rule as they years had passed.

 

📖 The Papacy and the Levant, 1204-1571 Vol. 2: The Fifteenth Century By Kenneth Meyer Setton, page 28

 

✍Quote:

 

He [Vatatzes] pushed on into the far northwest, taking Velbuzd (Kustendil) on the upper Strymon; moved south taking skopje and Stip in the vardar region then through Veles, Prilep and Pelagonia in the plains of Monastir; and eastward again to the Vardar where he took Prosek.

 

I was a triumphant progress from beginning to end, but the end was not yet, In less than three months Vatatzes had overrun all southwestern Bulgaria.

📖“The Papacy and the Levant, 1204-1571” by Kenneth Meyer Setton,page 62

Modern historians about Macedonia - Robert Morkot

 

In the years of Macedonian expansion under Philip II (359-336) BC the Athenian orator Demosthenes referred to Greece’s northern neighbors as “barbarians”, claiming that they had only recently ceased to be shepherds. Certainly the Thracians and Illyrians were non - Greek speakers, but in the northwest, the peoples of Molossis, Orestis and Lynkestis spoke west Greek and although they absorbed other groups into their territory, they were essentially “Greeks”.

The main difference between Macedonia and the city states of the south was that it was ruled by a king and powerful nobility.

Robert Morkot,The Penguin Historical Atlas of ancient Greece,page70

 

 

Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας:Μακεδονία Ξακουστή στη Νέα Υόρκη

 

Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας (Παλαιά)

12.04.2024

Παρέλαση συνοδεύοντας άγημα Ευζώνων της Προεδρικής Φρουράς από τον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου, ο οποίος έχει εγερθεί στο ιστορικό “Σημείο Μηδέν” (Ground Zero)

Επικεφαλής: Αρχιμουσικός Σπύρος Προσωπάρης

Λήψη: Θεόδωρος Λάκης 

👉 Στρατιωτική Παρέλαση στη Θεσσαλονίκη -28η Οκτωβρίου 2023 

👉 Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας:Μακεδονία Ξακουστή  στον Λευκό Πύργο

Η Α. Κοτταρίδη ξενάγησε το κοινό στο ανάκτορο των Αιγών από... το μουσείο της Ακρόπολης

 

Παρουσίασε κάθε στάδιο της αναστήλωσής του τα τελευταία 17 χρόνια και εξήγησε με ιστορικά στοιχεία τη σημασία του μνημείου.

 

Ένα ταξίδι στο παρελθόν με οδηγό την επίτιμη Έφορο Αρχαιοτήτων Δρ.Αγγελική Κοτταρίδη ξεκίνησε το απόγευμα από το Μουσείο της Ακρόπολης. Η υπεύθυνη του έργου συντήρησης - αναστήλωσης του ανακτόρου των Αιγών «ξενάγησε» το κοινό στο ίδιο το έργο, παρουσιάζοντας με μεγάλη λεπτομέρεια κάθε στάδιό του τα τελευταία 17 χρόνια και εξήγησε με ιστορικά στοιχεία τη σημασία του μνημείου.

 «Το Ανάκτορο του Φιλίππου Β' στις Αιγές: Μνημείο - Τοπόσημο της Μακεδονίας» ήταν ο τίτλος της διάλεξης που έδωσε, η οποία ξεπέρασε σε διάρκεια τις δύο ώρες. «Το να μιλάμε στην καρδιά της Αθήνας για τους Μακεδόνες είναι κάτι. Ήρθε η ώρα κι αυτών επιτέλους», είπε χαρακτηριστικά η κ. Κοτταρίδη καλωσορίζοντας το κοινό που γέμισε το Αμφιθέατρο «Δημήτριος Παντερμαλής», ενώ παράλληλα η εκδήλωση που διοργάνωσε το Μουσείο Ακρόπολης και ο Σύλλογος των Φίλων του Πολυκεντρικού Μουσείου των Αιγών, μεταδίδονταν σε πραγματικό χρόνο και διαδικτυακά.

«Από το 2007 έως το 2024 είναι 17 χρόνια και μία αιωνιότητα», είπε χαρακτηριστικά η Αγγελική Κοτταρίδη για να περιγράψει τον όγκο της δουλειάς που έγινε μέσα σ' αυτό το διάστημα, τις δυσκολίες και αντιξοότητες κάθε είδους που αντιμετώπισαν όλα αυτά τα χρόνια, καθώς και τα στοιχεία που προέκυπταν και κάποιες φορές ανέτρεπαν την έως τότε αρχαιολογική γνώση.

Φωτογραφίες,σχέδια και αρχεία που αφορούσαν την ιστορία της έρευνας, τις βασικές αρχές συντήρησης - αναστήλωσης του μνημείου και τους λόγους που επιλέχθηκαν οι συγκεκριμένες, συνόδευαν κάθε στάδιο της ομιλίας της. Χαρακτηριστική ήταν η πρώτη φωτογραφία που παρουσίασε, η οποία έδειχνε μια πράσινη έκταση, δηλαδή την περιοχή του μνημείου το 2006 και η σύγκριση την οποία έκανε με τη σημερινή εικόνα της περιοχής, μετά την παρέμβαση των αρχαιολόγων και το αναστηλωμένο πια Ανάκτορο.

Η παρουσίαση επικεντρώθηκε στα νέα στοιχεία που προέκυψαν χάρη στην εξονυχιστική έρευνα και στη συστηματική, αναλυτική τεκμηρίωση που ξεκίνησε το 2007 και ολοκληρώθηκε το 2023. Τα στοιχεία αυτά βοήθησαν στην αποκατάσταση της μορφής και στην αναστήλωση τμημάτων του μνημείου, ενώ, σε συνδυασμό με τις ιστορικές πηγές, διαφωτίζουν τις λειτουργίες του εμβληματικού κτηρίου, το οποίο αποτελεί σταθμό στην εξέλιξη της αρχαίας αρχιτεκτονικής, μορφοποιώντας την ιδέα της πεφωτισμένης ηγεμονίας και συνδέεται άμεσα με κορυφαία ιστορικά γεγονότα που καθόρισαν την πορεία της Ελλάδας και του Κόσμου.

«Υπάρχουν δύο ειδών αρχαιολόγοι: Αυτοί που σκάβουν σε διάφορα μέρη, όχι όταν είναι αναγκαίο από την αρχαιολογική υπηρεσία, αλλά για να ανακαλύψουν κάτι και να προαχθούν και οι άλλοι που επιμένουν σε έναν χώρο που είναι το κομμάτι της ζωής τους για να μπορέσει αυτό να αναδειχθεί και να μείνει στην αιωνιότητα. Η Αγγελική ανήκει στη δεύτερη κατηγορία», είπε ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, Νικόλαος Σταμπολίδης, αναφερόμενος στην αρχαιολόγο που αφιέρωσε τη ζωή και το έργο της στις Αιγές.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Μακεδόνες της Αυστραλίας χορεύουν «Μακεδονία Ξακουστή»

 

Μακεδονία:Ανάκτορο Αιγών

 

Άνοιξη 2024 📷 Αγγελική Κοτταρίδη

Στα ριζά του λόφου της ακρόπολης, σε ένα υπερυψωμένο άνδηρο που δεσπόζει στο χώρο και σημαδεύεται από μια αιωνόβια βελανιδιά, σώζονται τα εντυπωσιακά ερείπια του ανακτόρου που σφραγίζουν με την επιβλητική παρουσία τους ακόμη και σήμερα την εικόνα των ερειπίων της πόλης. Το ανάκτορο των Αιγών που αποτελούσε βασικό πόλο του μεγάλου οικοδομικού προγράμματος του Φιλίππου Β΄ στην πόλη-λίκνο της δυναστείας, θα πρέπει να είχε ολοκληρωθεί πριν το 336 π.Χ., όταν ο βασιλιάς με πρόφαση τους γάμους της κόρης του με τον Αλέξανδρο της Ηπείρου γιόρτασε εδώ την παντοδυναμία του. Με έκταση περ. 9.250 τετρ. μ. στο ισόγειο, το κτήριο, μεγάλο τμήμα του οποίου ήταν διώροφο, είναι μεγαλύτερο από τα ελληνιστικά ανάκτορα της Δημητριάδος και του Περγάμου, ενώ σώζεται πολύ καλύτερα και η μορφή του είναι πολύ περισσότερο σαφής και ευανάγνωστη από ''τα βασίλεια'' της Πέλλας που γνώρισαν πολλές επεκτάσεις και τροποποιήσεις.

 

Ενταγμένο στην ίδια οικοδομική ενότητα με το θέατρο που βρίσκεται δίπλα του, το μεγάλο ορθογώνιο κτήριο είναι προσανατολισμένο σύμφωνα με τους γεωγραφικούς άξονες. Η πρόσβαση γινόταν από την ανατολική πλευρά, όπου με τρόπο πρωτοποριακό για την εποχή διαμορφωνόταν η πρόσοψη με το μνημειακό πρόπυλο στο κέντρο μιας εντυπωσιακής δωρικής κιονοστοιχίας. Τα μαρμάρινα κατώφλια της τριπλής βασιλικής εισόδου σώζονται ακόμη στη θέση τους, ενώ τα λίθινα αρχιτεκτονικά μέλη που μιμούνται παραθυρόφυλλα και τα χαριτωμένα ιωνικά κιονόκρανα που βρέθηκαν πεσμένα εδώ θα πρέπει να προέρχονται από την πρόσοψη του ορόφου. Ο συνδυασμός των ρυθμών, δωρικού και ιωνικού, τον οποίο βρίσκουμε ήδη στον Παρθενώνα, θα γίνει κυρίαρχη τάση για την μακεδονική αρχιτεκτονική που φαίνεται να την χαρακτηρίζει ο ''λειτουργικός εκλεκτικισμός''.

 

Περνώντας το πρόπυλο φτάνει κανείς στην αυλή που παραδοσιακά αποτελούσε το κέντρο, γύρω από το οποίο αρθρώνονταν οι χώροι και οι λειτουργίες κάθε σπιτιού. Όπως η πρόσοψη έτσι και η αυλή που είναι ακριβώς τετράγωνη αποκτά εδώ μια απολύτως κανονική μνημειακή μορφή με ένα τεράστιο περιστύλιο, σε κάθε πλευρά του οποίου υπάρχουν 16 λίθινοι δωρικοί κίονες που επιστέφονται από την χαρακτηριστική δωρική ζωφόρο. Κατασκευασμένα από πωρόλιθο τα αρχιτεκτονικά μέλη καλύπτονταν από λεπτότατα κονιάματα που θα πρέπει να τα φανταστούμε να λάμπουν στο λευκό του μαρμάρου και να ποικίλλονται με ζωηρό γαλάζιο και κόκκινο.

Η αυλή που χωράει άνετα καθιστούς περισσότερο από δύο χιλιάδες ανθρώπους λειτουργούσε όχι μόνον σαν πνεύμονας του σπιτιού, αλλά κυρίως σαν χώρος όπου επικεντρωνόταν η πολιτική και κοινωνική ζωή του κράτους, Στην ανατολική πλευρά του ανακτόρου υπάρχει μία μεγάλη κυκλική αίθουσα, η λεγόμενη θόλος, στην οποία βρέθηκαν αναθηματικές επιγραφές που αναφέρουν τον ''πατρώο Ηρακλή'', τον θεό που οι Μακεδόνες βασιλιάδες τιμούσαν σαν πρόγονό τους μαζί με τη βάση μιας κατασκευής που θα μπορούσε να είναι βωμός ή βάθρο. Οι χώροι στην περιοχή αυτή φαίνονται στο σύνολο τους να έχουν ''ιερό'' χαρακτήρα, εξυπηρετώντας τις αυξημένες λατρευτικές ανάγκες του βασιλιά που ήταν συγχρόνως και αρχιερέας .

 

Χώροι συμποσίων, ανδρώνες, με δάπεδα στρωμένα με ψηφιδωτά από βότσαλα υπήρχαν στην ανατολική και την βόρεια πλευρά όπου δύο διάδρομοι οδηγούσαν από το περιστύλιο στον εξώστη, μια ευρύχωρη βεράντα με πανοραμική θέα στην πόλη και σε ολόκληρη τη μακεδονική λεκάνη που αποτελεί μία ακόμη καινοτομία του ανακτόρου των Αιγών.

 

Ιδιαίτερα επίσημο χαρακτήρα φαίνονται να έχουν οι πέντε χώροι της νότιας πλευράς, από τους οποίους οι τρεις σχηματίζουν κλειστό σύνολο με πρόσβαση από τον μεσαίο που δίνει την εντύπωση προθαλάμου, καθώς ανοίγεται προς την αυλή με ένα ιδιαίτερα μνημειακό πολύθυρο με τρεις ιωνικούς αμφικίονες. Όλοι αυτοί οι χώροι είχαν ψηφιδωτά δάπεδα, ένα από τα οποία σώζεται σε καλή κατάσταση. Φτιαγμένο από μικροσκοπικά λευκά, μαύρα, γκρίζα, αλλά και κίτρινα και κόκκινα βότσαλα, το ψηφιδωτό αυτό θυμίζει χαλί με ένα εντυπωσιακό λουλούδι να ανθίζει στο κέντρο του, πλαισιωμένο από πολύπλοκα ελικωτά βλαστάρια και λουλούδια που εγγράφονται σε έναν κύκλο. Ο πολλαπλός μαίανδρος και ο σπειρομαίανδρος που στολίζουν την περιφέρεια του κύκλου μοιάζουν πολύ με αυτούς που βρίσκουμε στη χρυσελεφάντινη ασπίδα του Φιλίππου Β΄. Ξανθές νεράιδες, μισές γυναίκες-μισά λουλούδια, φυτρώνουν στις γωνίες, ποικίλλοντας με μια ευχάριστη νότα ζωντάνιας και χάρης το σύνολο που παρά τη φαινομενική πολυπλοκότητά του υποτάσσεται στην καθαρή γεωμετρία της αυστηρής συμμετρίας.

 

Γύρω από το ψηφιδωτό υπάρχει ένα πλατύ σκαλοπάτι, επάνω στο οποίο τοποθετούνταν οι κλίνες των συνδαιτυμόνων για τα συμπόσια. Ανάλογες κατασκευές υπήρχαν και στα υπόλοιπα δωμάτια του ανακτόρου και βεβαιώνουν ότι όλοι χρησιμοποιούνταν σαν χώροι συμποσίων. Περισσότερο λιτές είναι οι τρεις τεράστιες αίθουσες της δυτικής πλευράς με τα μαρμαροθετήματα. Υπολογίζεται πως στο ανάκτορο υπήρχε χώρος συνολικά για 278 κλίνες. Ο Φίλιππος δηλαδή μπορούσε να παραθέσει συμπόσιο σε περισσότερους από 500 καλεσμένους συγχρόνως, αριθμός πρωτοφανής για τα ελληνικά δεδομένα.

 

Εξοπλισμένο με όλες τις ανέσεις της εποχής το ανάκτορο διέθετε ένα άψογο σύστημα αποχέτευσης αλλά και ύδρευσης που έφερνε μέχρι εδώ το δροσερό νερό από τις πηγές του βουνού. Στον όροφο που υπήρχε στην ανατολική αλλά και στη δυτική πλευρά θα πρέπει να βρισκόταν, όπως συνήθως, τα διαμερίσματα των γυναικών και οι κοιτώνες. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή και πολυτελής ήταν η κορινθιακού τύπου κεράμωση των στεγών.

 

Συγχωνεύοντας με τρόπο εξαιρετικά εφευρετικό στοιχεία δημόσιας και ιδιωτικής αρχιτεκτονικής ο μεγαλοφυής αρχιτέκτονας του ανακτόρου των Αιγών καταφέρνει να δημιουργήσει ένα κτίριο μοναδικό, λιτό και λειτουργικό και συγχρόνως απόλυτα μνημειακό και επιβλητικό, δίνοντας πραγματική μορφή και υπόσταση στην ιδέα του δεσπόζοντος κέντρου από όπου εκπορεύεται κάθε εξουσία. Έτσι η κατοικία του βασιλιά των Μακεδόνων, του ηγεμόνα και αρχιστράτηγου των Πανελλήνων, το μόνο ανάκτορο της κλασικής Ελλάδας που γνωρίζουμε, όντας η έδρα της πολιτικής εξουσίας και συγχρόνως το κέντρο της πνευματικής δημιουργίας, γίνεται ένα αληθινό μνημείο μεγαλοπρέπειας, λειτουργικότητας και μαθηματικής καθαρότητας, το οποίο μέσα από την απόλυτη συνέπεια της γεωμετρίας του συνοψίζει την πεμπτουσία του ευ ζην, υλοποιώντας το πρότυπο της ιδανικής κατοικίας και αποτελώντας το αρχέτυπο του οικοδομήματος με περιστύλιο που θα σφραγίσει την αρχιτεκτονική της ελληνιστικής οικουμένης και θα επαναληφθεί χιλιάδες φορές σε ολόκληρο τον ελληνιστικό κόσμο, χωρίς ωστόσο καμιά από τις επαναλήψεις να φτάσει τη σαφήνεια, την πληρότητα και την απόλυτη καθαρότητα του πρωτοτύπου.

 

Στα χρόνια των Αντιγονιδών, τον 3ο αι. π.Χ. μια νέα πτέρυγα με περίστυλη αυλή χτίστηκε στα δυτικά του ανακτόρου για να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες των ενοίκων. Μετά την κατάλυση του βασιλείου από τους Ρωμαίους το 168 π.Χ. το ανάκτορο καταστρέφεται μαζί με την πόλη των Αιγών και δεν ξαναχτίζεται ποτέ. Ωστόσο, παρά την καταστροφή, ο χώρος φαίνεται πως κρατά στην συνείδηση των κατοίκων κάτι από την ιερότητά του και όχι μόνον δεν καταπατείται αλλά, όπως δείχνει ο βωμός και τα λείψανα των θυσιών των ύστερορωμαϊκών χρόνων που βρέθηκαν στο δωμάτιο με το ψηφιδωτό, γίνεται τόπος λατρείας.

 

Οι Αιγές εξαφανίζονται και ξεχνιούνται ωστόσο η ανάμνηση του βασιλικού οίκου εξακολουθεί να ζει στο βυζαντινό όνομα Παλατίτζια που στοιχειώνει τον τόπο ως σήμερα. Ακόμη και η λατρεία συνεχίζεται στο χώρο που στη συλλογική μνήμη καταγράφηκε σαν τόπος ιερός. Μετά τον ρωμαϊκό βωμό ήρθε η μικρή εκκλησούλα της Αγίας Τριάδας: χτισμένη στη σκιά της αιωνόβιας βελανιδιάς στα χρόνια της τουρκοκρατίας διαλύθηκε το 1961 για να προχωρήσει η ανασκαφή.

 

Στο μεταξύ το ανάκτορο έγινε νταμάρι και χτίστηκαν με τις πέτρες του τα χωριά της περιοχής, τελευταία από όλα στη δεκαετία του είκοσι η ίδια η Βεργίνα.

 Αγγελική Κοτταρίδη

 

Τα Καλίνδοια,μια αρχαία πόλη στην Μακεδονία

 

Η Στήλη των Καλινδοίων

Ανάθημα του ιερέως Αγαθάνορος στον Ασκληπιό και τον Απόλλωνα. Απλή μαρμάρινη ενεπίγραφη στήλη. Η επιγραφή αποτελεί κατάλογο ιερέων του Ασκληπιού στα Καλίνδοια. 

 Εξαιρετικά σημαντική επιγραφή, από την οποία ταυτίστηκε για πρώτη φορά ο αρχαιολογικός χώρος του Καλαμωτού με τα αρχαία Καλίνδοια.

Σύμφωνα με το κείμενο, ο ιερέας Αγαθάνωρ αφιερώνει στον θεό Απόλλωνα, την κύρια θεότητα των Καλινδοίων, τη συγκεκριμένη στήλη με τα ονόματα τριάντα συνολικά ιερέων του Ασκληπιού.  

Κείμενο επιγραφής

[Ἀγαθά]νωρ Ἀγάθων[ος]

[ἱερητε]ύσας <ας>Ἀσκληπιῶι,

[Ἀπόλλ]ωνι ἀνέθηκεν.

[Οἳδε]ἱερεῖς ἐγένοντο

5 [ἀφ'ο]ὗ βασιλεύς Ἀλέξαν-

δρος ἔδωκε Μακεδόσι

Καλίνδοια καὶ τὰ χωρία

τὰ περὶ Καλίνδοια Θαμίσ-

κιαν, Καμακαίαν, Τριπο-

10 ᾶτιν: Σίβρας Ἡροδώρου,

Τρωΐλος Ἀντιγόνου,

Καλλίας Ἀπολλωνίου,

Ἱκκότας Γύρτου,

Ἡγήσιππος Νικοξένου,

15 Λυκοῦργος Νικάνορος,

Ἀγαθάνωρ Ἀγάθωνο[ς],

Μενέλαος Μενάνδ[ρου],

Ἀντίγονος Μενάνδρ[ου],

Ἀντιμένων Μενάνδρ[ου],

20 Κράτιππος Εὐρυτίο[υ],

Γῦλις Εὐ(ρ)υτίου,

Κανούν Ἀσσα[_]μίκου,

Κερτίμμας Κρίθωνο[ς],

Φιλώτας Λεων[ίδου],

25 Πτολέμμας Μ[_ _ _ _ _],

Μύας Φιλίς[κου],

Ἁμερίας Κυδ[ία],

Πάσων Σκύθ[ου],

Φίλαργος Μενά[νδρου],

30 Γυδίας Κρίθων[ος],

Φιλόξενος Ε[_ _ _ _ _],

Περδίκκας Ἀμμα[δίσκου],

Νικάνωρ Νικά[νορος],

Νικάνωρ Σώς[ο]υ,

35 Fαδδῦς Ἀστίων[ος],

Ἀντιφάνης Σώς[_ _ _ _],

Παρμενίων Ἀλ[_ _ _]

Γλαυκίας Δαβρ[εία],

Ἅρπαλος Φα[_ _ _ _].

Στοιχεία εκθέματος

Χρονολόγηση:Ελληνιστική περίοδος, 334-304π.Χ

Τόπος Εύρεσης: Καλίνδοια

Διαστάσεις:

πλάτος: 0,37 μ., ύψος: 1,38 μ.

Υλικό:Μάρμαρο

Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης