Αρριανός,Αλεξάνδρου Ανάβασις

Ο βασιλιάς Αλέξανδρος αφιέρωσε το ναό στην Αθηνά Πολιάδα  (Πριήνη, Μ. Ασία)  Λονδίνο,Βρετανικό Μουσείο

Αρριανός,Αλεξάνδρου Ανάβασις, Ι .II

 

Ταῦτα δὲ  διαπραξάμενος  ἐπανῆλθεν  εἰς  Μακεδονίαν. καὶ  τῷ τε Διὶ  τῷ  Ὀλυμπίῳ  τὴν θυσίαν τὴν ἀπ’ Ἀρχελάου ἔτι καθεστῶσαν ἔθυσε καὶ τὸν ἀγῶνα ἐν Αἰγαῖς  διέθηκε τὰ Ὀλύμπια. οἱ δὲ καὶ ταῖς Μούσαις λέγουσιν ὅτι ἀγῶνα ἐποίησε. καὶ ἐν τούτῳ ἀγγέλλεται τὸ Ὀρφέως  τοῦ Οἰάγρου τοῦ Θρᾳκὸς ἄγαλμα τὸ ἐν Πιερίδι ἱδρῶσαι ξυνεχῶς. καὶ ἄλλοι  ἄλλα ἐπεθείαζον τῶν μάντεων, Ἀρίστανδρος δέ, ἀνὴρ  Τελμισσεύς, μάντις, θαῤῥεῖν  ἐκέλευσεν Ἀλέξανδρον. δηλοῦσθαι γὰρ, ὅτι ποιηταῖς ἐπῶν τε καὶ μελῶν καὶ ὅσοι ἀμφὶ ᾠδὴν ἔχουσι πολὺς πόνος ἔσται ποιεῖν τε καὶ ἄδειν Ἀλέξανδρον καὶ τὰ Ἀλεξάνδρου ἔργα.

 

 Ἅμα δὲ τῷ ἦρι ἀρχομένῳ ἐξελαύνει ἐφ’ Ἑλλησπόντου, τὰ μὲν κατὰ Μακεδονίαν τε καὶ τοὺς Ἕλληνας Ἀντιπάτρῳ ἐπιτρέψας, αὐτὸς δὲ ἄγων πεζοὺς μὲν σὺν ψιλοῖς τε καὶ τοξόταις οὐ πολλῷ πλείους τῶν τρισμυρίων, ἱππέας δὲ ὑπὲρ τοὺς πεντακισχιλίους. ἦν δὲ αὐτῷ ὁ στόλος παρὰ τὴν λίμνην τὴν Κερκινῖτιν ὡς ἐπ’ Ἀμφίπολιν καὶ τοῦ Στρυμόνος ποταμοῦ τὰς ἐκβολάς. διαβὰς δὲ τὸν Στρυμόνα παρήμειβε τὸ Πάγγαιον ὄρος τὴν ὡς ἐπ’ Ἄβδηρα καὶ Μαρώνειαν, πόλεις Ἑλληνίδας ἐπὶ θαλάσσῃ ᾠκισμένας. ἔνθεν δὲ ἐπὶ τὸν Ἕβρον ποταμὸν ἀφικόμενος διαβαίνει καὶ τὸν Ἕβρον εὐπετῶς.

 

 ἐκεῖθεν δὲ διὰ τῆς Παιτικῆς ἐπὶ τὸν Μέλανα ποταμὸν ἔρχεται. διαβὰς δὲ καὶ τὸν Μέλανα ἐς Σηστὸν ἀφικνεῖται ἐν εἴκοσι ταῖς πάσαις ἡμέραις ἀπὸ τῆς οἴκοθεν ἐξορμήσεως. ἐλθὼν δὲ ἐς Ἐλαιοῦντα θύει Πρωτεσιλάῳ ἐπὶ τῷ τάφῳ τοῦ Πρωτεσιλάου, ὅτι καὶ Πρωτεσίλαος πρῶτος ἐδόκει ἐκβῆναι ἐς τὴν Ἀσίαν τῶν Ἑλλήνων τῶν ἅμα Ἀγαμέμνονι ἐς Ἴλιον στρατευσάντων. καὶ ὁ νοῦς τῆς θυσίας ἦν ἐπιτυχεστέραν οἷ γενέσθαι ἢ Πρωτεσιλάῳ τὴν ἀπόβασιν. Παρμενίων μὲν δὴ τῶν τε πεζῶν τοὺς πολλοὺς καὶ τὴν ἵππον διαβιβάσαι ἐτάχθη ἐκ Σηστοῦ ἐς Ἄβυδον. καὶ διέβησαν τριήρεσι μὲν ἑκατὸν καὶ ἑξήκοντα πλοίοις δὲ ἄλλοις πολλοῖς στρογγύλοις. Ἀλέξανδρον δὲ ἐξ Ἐλαιοῦντος ἐς τὸν Ἀχαιῶν λιμένα κατᾶραι ὁ πλείων λόγος κατέχει, καὶ αὐτόν τε κυβερνῶντα τὴν στρατηγίδα ναῦν διαβάλλειν καὶ, ἐπειδὴ κατὰ μέσον τὸν πόρον τοῦ Ἑλλησπόντου ἐγένετο, σφάξαντα ταῦρον τῷ Ποσειδῶνι καὶ Νηρηίσι σπένδειν ἐκ χρυσῆς φιάλης ἐς τὸν πόντον. λέγουσι δὲ καὶ πρῶτον ἐκ τῆς νεὼς σὺν τοῖς ὅπλοις ἐκβῆναι αὐτὸν ἐς τὴν γῆν τὴν Ἀσίαν καὶ βωμοὺς ἱδρύσασθαι ὅθεν τε ἐστάλη ἐκ τῆς Εὐρώπης καὶ ὅπου ἐξέβη τῆς Ἀσίας Διὸς ἀποβατηρίου καὶ Ἀθηνᾶς καὶ Ἡρακλέους. 

ἀνελθόντα δὲ ἐς Ἴλιον τῇ τε Ἀθηνᾷ θῦσαι τῇ Ἰλιάδι, καὶ τὴν πανοπλίαν τὴν αὑτοῦ ἀναθεῖναι ἐς τὸν νεών, καὶ καθελεῖν ἀντὶ ταύτης τῶν ἱερῶν τινα ὅπλων ἔτι ἐκ τοῦ Τρωικοῦ ἔργου σωζόμενα. καὶ ταῦτα λέγουσιν ὅτι οἱ ὑπασπισταὶ ἔφερον πρὸ αὐτοῦ ἐς τὰς μάχας. θῦσαι δὲ αὐτὸν καὶ Πριάμῳ ἐπὶ τοῦ βωμοῦ τοῦ Διὸς τοῦ Ἑρκείου λόγος κατέχει, μῆνιν Πριάμου παραιτούμενον τῷ Νεοπτολέμου γένει, ὃ δὴ ἐς αὐτὸν καθῆκεν.

 

Απόδοση

Αφού(ο Αλέξανδρος) έκανε αυτά, επανήλθε στη Μακεδονία, και στον Ολύμπιο Δία πρόσφερε τη θυσία την καθιερωμένη από την εποχή του Αρχελάου και διοργάνωσε και τους αθλητικούς αγώνες στις Αιγές , τα Ολύμπια, άλλοι καταγράφουν ότι διοργάνωσε και αγώνες προς τιμή των Μουσών. Και στη διάρκεια τους του αναγγέλεται ότι το άγαλμα του Ορφέα, του γιού του Οιάγρου του Θράκα, στην Πιερία ίδρωνε συνέχεια. Μερικοί από τους μάντεις άλλα προφήτευαν , ο Αρίστανδρος όμως από την Τελμισσό , ο μάντης συμβούλεψε τον Αλέξανδρο να έχει θάρρος, γιατί προμήνυε ότι θα χρειαζόταν μεγάλος κόπος για τους επικούς ποιητές και τους λυρικούς και όσους ασχολούνται με τις ωδές να συνθέσουν και να υμνήσουν τον Αλέξανδρο και τα κατορθώματα του Αλεξάνδρου.

 

 Με την έναρξη της άνοιξης εξορμά προς τον Ελλήσποντο, αφού πρώτα ανέθεσε στον Αντίπατρο της διοίκηση της Μακεδονίας και της (άλλης) Ελλάδας, οδηγώντας o ίδιος πεζικό μαζί με ελαφρά οπλισμένους και τοξότες όχι πολύ περισσότερους από τριάντα χιλιάδες και ιππικό περίπου πέντε χιλιάδες. Ακολούθησε το δρόμο κοντά στη λίμνη Κερκινίτιδα με κατεύθυνση προς την Αμφίπολη και τις εκβολές του Στρυμόνα ποταμού. Κι αφού πέρασε το Στρυμόνα παρέκαμψε το Πάγγαιο όρος κατευθυνόμενος προς τα Άβδηρα και τη Μαρώνεια, ελληνικές παραθαλάσσιες πόλεις. Από κει έφτασε στον Έβρο ποταμό και περνάει και τον Έβρο εύκολα.

 

 Από κει μέσω Παιτικής φτάνει στο Μέλανα ποταμό. Κι αφού πέρασε και το Μέλανα φτάνει στη Σηστό σε είκοσι συνολικά μέρες από τη μέρα που ξεκίνησε από την πατρίδα του. Κι όταν έφτασε στην Ελαιούντα, θυσιάζει προς τιμή του Πρωτεσίλαου πάνω στον τάφο του Πρωτεσίλαου, διότι και ο Πρωτεσίλαος πιστευόταν ότι πρώτος από τους Έλληνες αποβιβάστηκε στην Ασία από το στρατό που μαζί με τον Αγαμέμνονα εξεστράτευσε στο Ίλιο. Το νόημα της θυσίας ήταν να του αποβεί ευτυχέστερη απ’ ό,τι στον Πρωτεσίλαο η απόβαση. Ο Παρμενίωνας πήρε εντολή να διαβάσει το μεγαλύτερο τμήμα του πεζικού και το ιππικό από την Σηστό στην Άβυδο, και πέρασαν απέναντι με εκατόν εξήντα τριήρεις και άλλα πολλά φορτηγά πλοία. Η παράδοση με έμφαση αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος από την Ελαιούντα κατέπλευσε στο λιμάνι των Αχαιών και διέσχιζε τον κόλπο κυβερνώντας ο ίδιος τη ναυαρχίδα και , όταν έφτασε στο μέσο του Ελλησπόντου, αφού έσφαξε ταύρο προς τιμή του Ποσειδώνα και των Νηρηίδων, έκανε σπονδή από χρυσή φιάλη στη θάλασσα. Γράφουν ακόμη ότι πρώτος αποβιβάστηκε από το πλοίο ένοπλος ο ίδιος στην Ασιατική γη και έστησε βωμούς και εκεί απ’ όπου ξεκίνησε από την Ευρωπαϊκή ακτή και εκεί όπου αποβιβάστηκε στην Ασία προς τιμή του Δία , του προστάτη των αποβάσεων, και της Αθηνάς και του Ηρακλή. 

 Κι όταν ανέβηκε στο Ίλιο, θυσίασε και προς τιμή της Αθηνάς Ιλιάδας και αφιέρωσε την πανοπλία του στο ναό και ξεκρέμασε και πήρε μαζί του αντί για αυτή μερικά από τα όπλα που διασώζονταν από τον Τρωικό πόλεμο. Γράφουν ακόμη ότι αυτά τα κρατούσαν οι υπασπιστές του μπροστά του στις μάχες. Υπάρχει επιπλέον η φήμη ότι αυτός ο ίδιος θυσίασε και προς τιμή του Πριάμου στο βωμό του Δία του Ερκείου ζητώντας να εξευμενίσει την οργή του Πριάμου εναντίον του γένους του Νεοπτολέμου , που έφτανε ως γνωστόν μέχρι τον ίδιο.

Ράπτης, Γ. (2004),Αρριανός,Αλεξάνδρου Ανάβασις ,Βιβλία Ι, ΙΙ,Θεσσαλονίκη:εκδόσεις Ζήτρος