Αρριανός,Αλεξάνδρου Ανάβασις

Ο βασιλιάς Αλέξανδρος αφιέρωσε το ναό στην Αθηνά Πολιάδα  (Πριήνη, Μ. Ασία)  Λονδίνο,Βρετανικό Μουσείο

Αρριανός,Αλεξάνδρου Ανάβασις, Ι .II

 

Ταῦτα δέ  διαπραξάμενος  ἐπανῆλθεν  εἰς  Μακεδονίαν. καί  τῷ τε Διί  τῷ  Ὀλυμπίῳ  τήν θυσίαν τήν ἀπ’ Ἀρχελάου ἔτι καθεστῶσαν ἔθυσε καί τόν ἀγῶνα ἐν Αἰγαῖς  διέθηκε τά Ὀλύμπια. οἱ δέ καὶ ταῖς Μούσαις λέγουσιν ὅτι ἀγῶνα ἐποίησε. καέ ἐν τούτῳ ἀγγέλλεται τό Ὀρφέως  τοῦ Οἰάγρου τοῦ Θρᾳκός ἄγαλμα τό ἐν Πιερίδι ἱδρῶσαι ξυνεχῶς. καί ἄλλοι  ἄλλα ἐπεθείαζον τῶν μάντεων, Ἀρίστανδρος δέ, ἀνήρ  Τελμισσεύς, μάντις, θαῤῥεῖν  ἐκέλευσεν Ἀλέξανδρον. δηλοῦσθαι γάρ, ὅτι ποιηταῖς ἐπῶν τε καί μελῶν καί ὅσοι ἀμφί ᾠδήν ἔχουσι πολύς πόνος ἔσται ποιεῖν τε καί ἄδειν Ἀλέξανδρον καί τά Ἀλεξάνδρου ἔργα.

 

 Ἅμα δέ τῷ ἦρι ἀρχομένῳ ἐξελαύνει ἐφ’ Ἑλλησπόντου, τά μέν κατά Μακεδονίαν τε καί τούς Ἕλληνας Ἀντιπάτρῳ ἐπιτρέψας, αὐτός δ'α ἄγων πεζούς μέν σύν ψιλοῖς τε καί τοξόταις οὐ πολλῷ πλείους τῶν τρισμυρίων, ἱππέας δέ ὑπέρ τούς πεντακισχιλίους. ἦν δέ αὐτῷ ὁ στόλος παρά τήν λίμνην τήν Κερκινῖτιν ὡς ἐπ’ Ἀμφίπολιν καί τοῦ Στρυμόνος ποταμοῦ τάς ἐκβολάς. διαβάς δέ τόν Στρυμόνα παρήμειβε τό Πάγγαιον ὄρος τήν ὡς ἐπ’ Ἄβδηρα καί Μαρώνειαν, πόλεις Ἑλληνίδας ἐπί θαλάσσῃ ᾠκισμένας. ἔνθεν δέ ἐπί τόν Ἕβρον ποταμόν ἀφικόμενος διαβαίνει καί τόν Ἕβρον εὐπετῶς.

 

 ἐκεῖθεν δέ διά τῆς Παιτικῆς ἐπί τόν Μέλανα ποταμόν ἔρχεται. διαβάς δέ καί τόν Μέλανα ἐς Σηστόν ἀφικνεῖται ἐν εἴκοσι ταῖς πάσαις ἡμέραις ἀπό τῆς οἴκοθεν ἐξορμήσεως. ἐλθών δέ ἐς Ἐλαιοῦντα θύει Πρωτεσιλάῳ ἐπί τῷ τάφῳ τοῦ Πρωτεσιλάου, ὅτι καί Πρωτεσίλαος πρῶτος ἐδόκει ἐκβῆναι ἐς τήν Ἀσίαν τῶν Ἑλλήνων τῶν ἅμα Ἀγαμέμνονι ἐς Ἴλιον στρατευσάντων. καί ὁ νοῦς τῆς θυσίας ἦν ἐπιτυχεστέραν οἷ γενέσθαι ἢ Πρωτεσιλάῳ τήν ἀπόβασιν. Παρμενίων μέν δή τῶν τε πεζῶν τούς πολλούς καί τήν ἵππον διαβιβάσαι ἐτάχθη ἐκ Σηστοῦ ἐς Ἄβυδον. καί διέβησαν τριήρεσι μέν ἑκατόν καέ ἑξήκοντα πλοίοις δέ ἄλλοις πολλοῖς στρογγύλοις. Ἀλέξανδρον δέ ἐξ Ἐλαιοῦντος ἐς τόν Ἀχαιῶν λιμένα κατᾶραι ὁ πλείων λόγος κατέχει, καί αὐτόν τε κυβερνῶντα τήν στρατηγίδα ναῦν διαβάλλειν καί, ἐπειδή κατά μέσον τόν πόρον τοῦ Ἑλλησπόντου ἐγένετο, σφάξαντα ταῦρον τῷ Ποσειδῶνι καὶ Νηρηίσι σπένδειν ἐκ χρυσῆς φιάλης ἐς τόν πόντον. λέγουσι δέ καί πρῶτον ἐκ τῆς νεώς σύν τοῖς ὅπλοις ἐκβῆναι αὐτόν ἐς τήν γῆν τήν Ἀσίαν καί βωμούς ἱδρύσασθαι ὅθεν τε ἐστάλη ἐκ τῆς Εὐρώπης καί ὅπου ἐξέβη τῆς Ἀσίας Διός ἀποβατηρίου καί Ἀθηνᾶς καί Ἡρακλέους. 

ἀνελθόντα δέ ἐς Ἴλιον τῇ τε Ἀθηνᾷ θῦσαι τῇ Ἰλιάδι, καί τήν πανοπλίαν τήν αὑτοῦ ἀναθεῖναι ἐς τόν νεών, καί καθελεῖν ἀντί ταύτης τῶν ἱερῶν τινα ὅπλων ἔτι ἐκ τοῦ Τρωικοῦ ἔργου σωζόμενα. καί ταῦτα λέγουσιν ὅτι οἱ ὑπασπισταί ἔφερον πρό αὐτοῦ ἐς τάς μάχας. θῦσαι δέ αὐτόν καί Πριάμῳ ἐπί τοῦ βωμοῦ τοῦ Διός τοῦ Ἑρκείου λόγος κατέχει, μῆνιν Πριάμου παραιτούμενον τῷ Νεοπτολέμου γένει, ὃ δή ἐς αὐτόν καθῆκεν.

 

Αφού(ο Αλέξανδρος) έκανε αυτά, επανήλθε στη Μακεδονία, και στον Ολύμπιο Δία πρόσφερε τη θυσία την καθιερωμένη από την εποχή του Αρχελάου και διοργάνωσε και τους αθλητικούς αγώνες στις Αιγές , τα Ολύμπια, άλλοι καταγράφουν ότι διοργάνωσε και αγώνες προς τιμή των Μουσών. Και στη διάρκεια τους του αναγγέλεται ότι το άγαλμα του Ορφέα, του γιού του Οιάγρου του Θράκα, στην Πιερία ίδρωνε συνέχεια. Μερικοί από τους μάντεις άλλα προφήτευαν , ο Αρίστανδρος όμως από την Τελμισσό , ο μάντης συμβούλεψε τον Αλέξανδρο να έχει θάρρος, γιατί προμήνυε ότι θα χρειαζόταν μεγάλος κόπος για τους επικούς ποιητές και τους λυρικούς και όσους ασχολούνται με τις ωδές να συνθέσουν και να υμνήσουν τον Αλέξανδρο και τα κατορθώματα του Αλεξάνδρου.

 

 Με την έναρξη της άνοιξης εξορμά προς τον Ελλήσποντο, αφού πρώτα ανέθεσε στον Αντίπατρο της διοίκηση της Μακεδονίας και της (άλλης) Ελλάδας, οδηγώντας o ίδιος πεζικό μαζί με ελαφρά οπλισμένους και τοξότες όχι πολύ περισσότερους από τριάντα χιλιάδες και ιππικό περίπου πέντε χιλιάδες. Ακολούθησε το δρόμο κοντά στη λίμνη Κερκινίτιδα με κατεύθυνση προς την Αμφίπολη και τις εκβολές του Στρυμόνα ποταμού. Κι αφού πέρασε το Στρυμόνα παρέκαμψε το Πάγγαιο όρος κατευθυνόμενος προς τα Άβδηρα και τη Μαρώνεια, ελληνικές παραθαλάσσιες πόλεις. Από κει έφτασε στον Έβρο ποταμό και περνάει και τον Έβρο εύκολα.

 

 Από κει μέσω Παιτικής φτάνει στο Μέλανα ποταμό. Κι αφού πέρασε και το Μέλανα φτάνει στη Σηστό σε είκοσι συνολικά μέρες από τη μέρα που ξεκίνησε από την πατρίδα του. Κι όταν έφτασε στην Ελαιούντα, θυσιάζει προς τιμή του Πρωτεσίλαου πάνω στον τάφο του Πρωτεσίλαου, διότι και ο Πρωτεσίλαος πιστευόταν ότι πρώτος από τους Έλληνες αποβιβάστηκε στην Ασία από το στρατό που μαζί με τον Αγαμέμνονα εξεστράτευσε στο Ίλιο. Το νόημα της θυσίας ήταν να του αποβεί ευτυχέστερη απ’ ό,τι στον Πρωτεσίλαο η απόβαση. Ο Παρμενίωνας πήρε εντολή να διαβάσει το μεγαλύτερο τμήμα του πεζικού και το ιππικό από την Σηστό στην Άβυδο, και πέρασαν απέναντι με εκατόν εξήντα τριήρεις και άλλα πολλά φορτηγά πλοία. Η παράδοση με έμφαση αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος από την Ελαιούντα κατέπλευσε στο λιμάνι των Αχαιών και διέσχιζε τον κόλπο κυβερνώντας ο ίδιος τη ναυαρχίδα και , όταν έφτασε στο μέσο του Ελλησπόντου, αφού έσφαξε ταύρο προς τιμή του Ποσειδώνα και των Νηρηίδων, έκανε σπονδή από χρυσή φιάλη στη θάλασσα. Γράφουν ακόμη ότι πρώτος αποβιβάστηκε από το πλοίο ένοπλος ο ίδιος στην Ασιατική γη και έστησε βωμούς και εκεί απ’ όπου ξεκίνησε από την Ευρωπαϊκή ακτή και εκεί όπου αποβιβάστηκε στην Ασία προς τιμή του Δία , του προστάτη των αποβάσεων, και της Αθηνάς και του Ηρακλή. 

 Κι όταν ανέβηκε στο Ίλιο, θυσίασε και προς τιμή της Αθηνάς Ιλιάδας και αφιέρωσε την πανοπλία του στο ναό και ξεκρέμασε και πήρε μαζί του αντί για αυτή μερικά από τα όπλα που διασώζονταν από τον Τρωικό πόλεμο. Γράφουν ακόμη ότι αυτά τα κρατούσαν οι υπασπιστές του μπροστά του στις μάχες. Υπάρχει επιπλέον η φήμη ότι αυτός ο ίδιος θυσίασε και προς τιμή του Πριάμου στο βωμό του Δία του Ερκείου ζητώντας να εξευμενίσει την οργή του Πριάμου εναντίον του γένους του Νεοπτολέμου , που έφτανε ως γνωστόν μέχρι τον ίδιο.

Ράπτης, Γ. (2004),Αρριανός,Αλεξάνδρου Ανάβασις ,Βιβλία Ι, ΙΙ,Θεσσαλονίκη:εκδόσεις Ζήτρος