Εις την επιφάνειαν του λίθου του ενός δακτυλιδιού το οποίο έχει χρώμα βαθύν ερυθρόν,είναι χαραγμένη αριστοργηματική παράστασις εφήβου,ισταμένου με ρόπαλον πλησίον βωμού
Μεγάλης υλικής και καλλιτεχνικής αξίας θησαυροί ανεκαλύφθησαν εντός ασυλήτου καμαροσκεπούς τάφου, «Μακεδονικού» τύπου, υπό του Εφόρου Αρχαιοτήτων Καβάλας κ. Δ.Λαζαρίδη κατά τας συνεχιζομένας εις την περιοχήν της αρχαίας Αμφιπόλεως ανασκαφάς της Αρχαιολογικής Εταιρίας.
Ο «Μακεδονικός» αυτός τάφος έχει μήκος περίπου ένδεκα μέτρων και πλάτος τριών, αποτελείται από «θαλάμους» που δεν έχουν ερευνηθή ακόμη εντελώς και από «δρόμον» πλάτους 1.60 μ., απεκαλύφθη δε κάτω από τύμβον, ο οποίος είχε ύψος περίπου 10 μέτρων και διάμετρο 20 και ήτο ανέκαθεν ορατός εις απόστασιν περίπου δύο χιλιομέτρων από την νεκρόπολιν, που εχρησιμοποιείτο από τας Αμφιπολίτας περίπου από το 350 έως το 100 π.Χ.
Κατά τας ανασκαφάς διεπιστώθη ότι ο «Μακεδονικός» τάφος είχε καμάραν κτισμένην δια μεγάλων πωρολίθων, η οποία είχε καταπέσει κατά τους χρόνους της αρχαιότητος.
Από τα ευρήματα ο τάφος εχρονολογήθη ασφαλώς εις τον 3ον π.Χ. αιώνα. Εις εσωτερικόν του ευρέθησαν τρεις κλίναι, ύψους 0,80μ και μήκους 2 μέτρων, κτισμέναι δια πωρολίθων. Εις τας επιφανείας των κλινών υπάρχουν θαυμάσιαι και αρίστης διατηρήσεως τοιχογραφίαι που απεικονίζουν λέοντας, μορφάς της Διονυσιακής λατρείας με λύρας και διάφορα σύμβολα, προτομάς, ανθέμια και άλλα φυτικά κοσμήματα. Το δάπεδον του «Μακεδονικού» τάφου είναι από ασβεστοκονίαμα, διεπιστώθη δε ότι και επ’αυτού είχαν γίνει άλλαι τρεις ταφαί προφανώς εντός ξυλίνων φερέτρων.
Οι θησαυροί
Εντός του μεγάλου αυτού του 3ου π.Χ. αιώνος, ο κ.Λαζαρίδης ανεύρε βαρύτιμα και εξαιρετικής τέχνης κοσμήματα προριζόμενα ως στολίδια («κτερίσματα») των νεκρών. Μεταξύ αυτών είναι δύο μεγάλα χρυσά δακτυλίδια,έκαστον των οποίων είναι βάρους περίπου 10 δραμίων και έχει ωραιότατον πολύτιμον λίθον. Εις την επιφάνειαν του λίθου του ενός δακτυλιδιού ο οποίος έχει χρώμα βαθύν ερυθρόν, είναι χαραγμένη αριστουργηματική παράστασις εφήβου, ισταμένου με ρόπαλον πλησίον βωμού. Ο άλλος μεγάλος δακτυλιόλιθος είναι πράσινος με κυματωειδείς αποχρώσεις.
Εις το εσωτερικόν του ίδιου «Μακεδονικού» τάφου ευρέθησαν επίσης έως τώρα ένα χρυσός στέφανος, χρυσά σκουλαρίκια με παραστάσεις λεοντοκεφαλών, άνθη εκ χρυσού που εστόλιζαν τα φέρετρα ή τα ενδύματα των νεκρών, ελάσματα χρυσά απομιμούμενα σταφυλάς και φύλλα, πιάτα εκ πηλού δια νεκρόδειπνα με παραστάσεις πτηνών, αλάβαστρα, κουτιά από χαλκόν, μόλυβδον και πηλόν, ένας χρυσός οβολός και ένας αξιοθαύμαστος ασημένιος καθρέπτης με στίλβωμα τόσον καλά διατηρημένον ώστε να επιτρέπη τον κατοπτρισμόν ακόμη και των πόρων του δέρματος.
Δια την συντήρησιν του σπανίου αυτού «Μακεδονικού» μνημείου ο Γενικός Διευθυντής Αρχαιοτήτων κ. Ιω.Παπαδημητρίου, κατόπιν συνεργασίας του με τον πρωθυπουργό κ.Καραμανλήν και τον υπουργόν Προεδρίας της Κυβερνήσεως κ. Κ.Τσάτσον, έδωσεν εντολήν όπως εκτελεσθούν το ταχύτερον τα επιβαλλόμενα έργα υπό ην επίβλεψιν του Διευθυντού Αναστηλώσεων κ. Ευστ.Στίκα.
Κατά την εφετεινήν περίοδον ο κ. Λαζαρίδης διενήργησε ανασκαφάς και εις την θέσιν Καστάς, ευρισκομένην περί τα 3 χιλιόμετρα βορείως της αρχαίας Αμφιπόλεως. Εις την περιοχήν αυτήν απεκαλύφθησαν διάφοροι τάφοι νεκροπόλεως του 3ου π.Χ. αιώνος και μεταξύ αυτών ένας, ο οποίος παρουσιάζει μέγα ενδιαφέρον, διότι οι δύο θάλαμοι του έχουν ψηφιδωτά από θαλάσσια χαλίκια με διάφορα ζωηρά χρώματα θαυμασίως διατηρημένα.
Τα χρώματα των είναι κίτρινα, κόκκινα, πράσινα, άσπρα και μαύρα, αποδίδονται δε με αυτά τα σχήματα ρόμβων και ταινίαι. Κατ’ απόφασιν της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, το ωραίον αυτό δάπεδον του Καστά Αμφιπόλεως θα αποτειχισθεί και θα μεταφερθεί εις το Μουσείον της Καβάλας.
Ο τάφος του Καστά παρουσιάζει μέγα ενδιαφέρον και διότι μας διέσωσε και ωραία δείγματα ζωγραφικής του 3ου π.Χ. αιώνος. Επί του δαπέδου του νεκρικού του θαλάμου απεκαλύφθησαν δύο κιβωτιόσχημοι τάφοι, δυστυχώς συλημένοι, εις τας επιφανείας όμως των οποίων διατηρούνται, όπως μας διαβεβαίωσε ο κ.Λαζαρίδης , ωραίαι υδατογραφίαι, που εικονίζουν με θαυμασίαν τέχνην πτηνά, αμφορείς διακοσμημένους με ταινίας, άλλα αγγεία, θυρσούς κ.α.
Η νεκρόπολις των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων
Εις την άλλην νεκρόπολιν της Αμφιπόλεως που είχε χρησιμοποιηθεί περίπου από το 350 έως το 100 π.Χ. και ευρίσκεται περί τα 2 χιλιόμετρα βορείως του μεγάλου καμαροσκεπούς «Μακεδονικού» τάφου, εντός του οποίου ανεκαλύφθησαν τας ημέρας αυτάς τα βαρύτιμα χρυσά «κτερίσματα», ο κ.Λαζαρίδης είχεν αποκαλύψει από το 1956 έως το 1959 περίπου 350 τάφους, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι λαξευμένοι επί μαλακού αργιλώδους βράχου. Εις την ίδιαν νεκρόπολιν αποκαλύφθησαν εφέτος και άλλοι 20 τάφοι. Εις μερικούς εξ αυτών ευρέθησαν διάφορα «κτερίσματα»: δύο χρυσοί στέφανοι ελαίας, τρία ζεύγη χρυσών σκουλαρικιών λεπτοτάτης τέχνης, ένα χρυσούν περιδέραιον , τα άκρα του οποίου διακοσμούνται από πολυτίμους λίθους που είναι διαμορφωμένοι εις κεφαλάς ζώων, τέσσερα χρυσά δακτυλίδια κ.α.
Περί τα 100 μέτρα νοτίως της αρχαίας πόλεως απεκαλύφθησαν κατά την εφετινήν περίοδον και πέντε επιτύμβια ανάγλυφα του τέλους του 4ου π.Χ αιώνος, τα οποία είχαν αποτεθεί εκεί κατά την αρχαιότητα, αλλά δεν ευρέθησαν πλησίον των τάφοι. Ένα εξ αυτών επαναλαμβάνει πολύ πιστά το θέμα της Ηγησούς του Κεραμεικού Αθηνών , όλα δε είναι θαυμασίας τέχνης.
Ο κ. Λαζαρίδης απεκάλυψε εφέτος εις μήκος 150 μέτρων το δυτικό τείχος της Αμφιπόλεως, χρονολογηθέν ασφαλώς δι’ ευρημάτων εις το τέλος του 5ου π.Χ. αιώνος.
Μίλτης Παρασκευαΐδης, Καθημερινή 13 Δεκεμβρίου 1960
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου